Ergenlerde Yeme Bozuklukları
Yazar Yelda Kılıç • 26 Haziran 2024 • Yorumlar:
DSM-V e göre Beslenme ve Yeme Bozuklukları;
Beslenme Bozuklukları
1.PİKA
Besleyici olmayan gıda dışı maddeleri tüketme davranışıdır.(Kültürel olarak toprak yemek,okunmuş pirinç yemek gibi). Otizm spektrum bozukluğuyla birlikte çok sık görülür.
2.Geri Çıkarma (Ruminasyon Bozukluğu)
Kişi yiyeceği yutup sonra isteyerek geri ağzına getirir.Tükürüp tekrar yutar.Geviş getirme bozukluğu olarak da bilinir.Hastalar bunu sıklıkla saklamak ister.Yalnız yemek yemek isterler.
3.Kaçıngan/Kaygılı Gıda Alım Bozukluğu (ARFİD)
Yemeğe karşı ilgisizlik, iştahsızlık söz konusudur. Yemeğin 5 duyuya hitap eden özellikleri nedeniyle (kokusu, dokusu, rengi…vs) zorlanma vardır. Yemeği tiksindirici bulabilirler. Olumsuz sonuçları nedeniyle duyulan korku nedeniyle yemeği yiyememe söz konusudur. Örneğin küçükken boğazına birşeyin takılması ve boğulacağım korkusu yaşaması kişiyi katı gıdaları yemekten uzak tutar. Bunların ergende belirgin kilo kaybı ve büyümenin duraklamasına yol açması gerekir. Beden algıları korunmuştur.
Yeme Bozuklukları
1.Anoreksiya Nervoza
Yeme kısıtlaması nedeniyle vücut ağırlığında belirgin bir düşüş vardır. Beden algısı bozulmuştur. Kişi zayıf olduğunu bilir ancak yine de bedeni ile ilgili beğenmediği yönleri vardır. Kişinin vücut kitle indeksini o yaş grubundaki ortalama vücut kitle indeksine oranladığımız zaman %85 ‘in altı bir değer çıkıyorsa anoreksiya nervoza tanısı konur. Bu değer %85 ‘in üzerindeyse atipik anoreksiya nervoza tanısı konur. Kilo almaya yönelik korku vardır. İntihara eğilim vardır. Bazı anoreksiya nervoza türlerinde (binge-eating purging) yeme kıstlamasına ek olarak tıkınırcasına yemek yeme atakları sonrasında çıkarma atakları vardır. (Kusma, kendini kusturma, laksatif, diüretik ve ilaç kullanımı gibi)
2.Bulimia Nervoza
Beden algısı bozulmaz. Zayıf olmak kişinin idealidir.Yineleyici tıkınırcasına yeme dönemleri vardır. Sonrasında kendini kusturma şeklinde ödünleyici davranışları vardır.
3.Binge-Eating Disorder (Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu)
Bulimia nervozaya benzer ancak telafi edici davranışlar yoktur.
Bunların dışında OSFED (Other Specified Feeding or Eating Disorder) diye tanımlanan;
1.Atipik Anoreksiya Nervoza
Bütün anoreksiya nervoza kriterlerini taşır .Farkı; hastalar gelişimine göre en düşük sınırın altında değildir.
2.Düşük sıklıkla Bulimia Nervoza
3.Düşük sıklıkla Binge-Eating Disorder
4.Çıkarma Bozukluğu
Binge-Eating disordera benzer.Tıkınırcasına yeme atakları yoktur.Ancak kusma atakları vardır.
5.Gece Yeme Sendromu
Yemek yeme isteğiyle uykudan uyanmak, gündüz hiçbir şey yemeyip bütün yeme sürecini gece gerçekleştirmek söz konusudur.