Erken Çocukluk Dönemi Gelişim Takibi Nedir ?
Yazar Emine Çınar • 12 Aralık 2023 • Yorumlar:
Gelişimin tanımına bakıldığında biyolojik, sosyal, duygusal, bilişsel, genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi aracılığıyla bireydeki dünyaya uyum sağlama; sistemli ve sürekli değişimlerin meydana geldiği süreç olarak tanımlanmaktadır.
Hamilelik sonrası özellikle yaşamın ilk 3 yılı çocuk için en kritik dönemlerdendir. Bu dönem beyin gelişimi açısından oldukça büyük bir önem teşkil etmektedir. Aileler ve bakım verenler tarafından doğru beslenmeden zihinsel gelişimin desteklenmesine kadar sağlıklı bir yaşamı beraberinde getirecektir. Bununla birlikte çocuğun ay/yaş döneminde beklenen gelişimin edinilmemiş olması, akranlarına göre farklılık gösteren ve bazı belirtilerin fark edildiği çocukluk dönemi için sağlıklı yaşam ve bağımsızlıklarını sağlayabilmeleri adına gelişim takiplerinin yapılması ve erken tanı ve müdahalelerle desteklenmesi oldukça önemlidir.
Gelişim basamaklarının tamamlandığı kaliteli bir çocukluk dönemi zincirlerin sağlam, basamakların atlanmadığı bir geleceğe ve sağlıklı yetişkinliğe ışık tutacaktır. Gelişimsel değerlendirme ile çocukların öğrenme süreçlerine ve gelişimlerine yönelik tekrarlayan aralıklarla verilerin toplanması, toplanan verilerin aracılığıyla öğretim sürecine ilişkin basamakların oluşturulması ve tüm bilgilerin yorumlanma sürecini içerir. Toplanan verilerin ise kendi içinde değerlendirilip çocuğun performansının ölçülmesiyle gelişim seviyesi ölçülmektedir.
Gelişimsel Gecikme
Gelişimsel gecikme çocuğun kronolojik yaşı ile uygun gelişim sürecinde ilerlememesi olarak tanımlanabilir. Gelişimsel gecikme tek bir alanda gözlenebilirken aynı zamanda farklı alanların da birbirine eşlik ettiği gözlenebilmektedir.
Gelişimsel Gecikme Nedenleri
Çocuk Erken doğum Akut/kronik rahatsızlıklar Doğum sırasında meydana gelen sıkıntılar Beslenme, uyku, yeme bozuklukları Duygusal problemler
Aile İşsizlik Kronik rahatsızlıklara sahip ebeveynler Madde kullanımı Eşler arası geçimsizlik Aile içerisindeki tutarsızlıklar
Çevresel Ekonomik koşullar Tehlikeli ortamlarda yaşama Sağlık, eğitim hizmetlerine ulaşmada güçlük Yetersiz destek ve uyaran
Gelişim Takibinin Önemi
Gelişim takibinin en önemli nedeni erken müdahale ve gelişim basamaklarının sağlam edinilmesini sağlamaktadır.
Gelişim takibi ile gelişimsel durum ve süreç tespit edilirken aynı zamanda programın etkililiği değerlendirilir. Bunula birlikte çocuğun ihtiyaçlarının belirlenmesi ve ihtiyaçlara yönelik programların hazırlanmasına yardımcı olur.
Çocuk Gelişimi Değerlendirme Alanları
1. Özbakım
2. Dil Gelişimi
3. Bilişsel Gelişim
4. Sosyal ve Duygusal Gelişim
5. Motor Gelişim
Gelişim Takibi Nasıl Yapılır?
Gelişimi normal seyrinde ilerleyen ve gelişiminde ilerleme ihtimali yavaş seyreden çocukların belirli aralıklarla kısa süren değerlendirme yöntemleri kullanılarak değerlendirilmesini kapsar. Bu sayede sağlıklı gelişen çocuklar ve gelişimsel gecikme riski taşıyan çocuklar kendileri için oluşturulmuş öğretim programları ile ilerler.
Gelişim takibi tek bir uygulama, tek bir test, tek bir gözlem ya da tek bir görüşme ile sonlanmayan bir süreç olup; standardize edilmiş test araçlarından ve gözlem aracılığıyla elde edilen bilgilerle sağlanmaktadır.