Erteleme Davranışı

Yarın yaparım.. Birazdan hallederim.. Hafta sonuna kalsın.. Ben bunu beceremem ki!.. Her birimiz hayatımızda en az birkaç kere bazı gerekçelere sığınıyor ve erteliyoruz. Erteleme davranışı, yapmamız gereken iş ve davranışları düzenleyememek veya tamamlamaktan kaçınma durumudur. Bu davranış zaman yönetimi sorunu değil duygu yönetimi ile ilgilidir.

Ertelemenin temelinde bir işe başlayabilme sorunu vardır. Çoğu kişi yapacağı işi düşünmeyi, pazartesi yaparım, ayın birinde başlarım diyerek erteleme başlar. Oysa bir şekilde başlanan her iş eninde sonunda bitecektir. Bu iş, diyet yapmak, ders çalışmak, rutin işler, para kazanmak ya da ne yapmak istiyorsan o olabilir. Yapılacaklardan kaçınarak harcanan enerji çoğu zaman o işi bitirmek için harcanacak enerjiden fazladır. Yüksek motivasyonun erteleme davranışını azaltıcı etkisi oldukça fazladır. Fakat bir işe başlamak için motive olmayı beklemek de ertelemeyi beraberinde getirecektir. Örneğin ders çalışmak herkese sevimli gelmeyebilir. Fakat kendimizi biraz zorlayarak başlayabilirsek; peşinden motivasyonla beraber başarı da gelecektir. Burada önemli olan nokta motive olmadan da bir şeyler yapabileceğinizi görmektir.

Dikkatinizi dağıtan şeylerden uzak durmanız ertelemeyi azaltacaktır. İnternet ve telefon kullanımının zamanımızın büyük çoğunluğunu harcadığını biliyoruz. Bu nedenle çalışırken telefonunuzu bulunduğunuz yerden uzağa koyabilir, internet kullanımı içinde yalnızca yapmanız gereken iş için kullanacağınızı kendinize hatırlatabilirsiniz?.  

Ertelenerek son ana bırakılan görev artık kişinin tercihinden çıkıp yapılması zorunlu bir hal alır. Bu durum performansı ve başarıyı olumsuz etkiler. Son dakikaya bırakılıp stres ve kaygıyla tamamlanmaya çalışılan işler çoğu zaman baştan savma olur. Bu da kişide mutsuzluğa ve kişinin kendine saygısının azalmasına neden olur. Yapılan araştırmalar erteleme davranışı ne kadar artarsa, kişideki mutsuzluk ve diğer olumsuz duyguların da anlamlı düzeyde arttığını göstermiştir. Yapılması zorunlu, hayatınızdan çıkaramayacağınız işleri severek, oyuna çevirerek yapmanın yollarını arayabilirsiniz. Hayata karşı daha olumlu bakış açısı geliştirmenin işleri zamanında bitirme davranışını arttırdığı belirtilmiştir.

Erteleme davranışını arttıran önemli bir konu ise kişinin o işi yapamayacağına dair inançlarıdır. Yapılacak görev olduğundan daha fazla boyutlarda görünür. ‘’Ben bunu hayatta yapamam’’ ‘’Beceremem ki!’’ gibi nedenler kullanılır. Şunu da eklemek gerekir ki, bir şeyi denemeden yapıp yapamayacağımızı bilemeyiz. Yapılacak işi parçalara bölerek bir kısmından başlamak, sanıldığından daha kolay tamamlamanızı sağlayabilir. Yapmanız gereken birden fazla göreviniz varsa, hepsini birden yapmaya çalışmak yerine öncelik sırası belirlemelisiniz. Bu sıra en önemliden az önemliye olmalıdır. En önemlisinden başlamak, iş yükünüzü hafifleterek stresinizi azaltacaktır. Aynı anda birden fazla iş yapmak yerine, tek bir işe odaklanarak çalışmak performansınızı arttırarak ortaya başarılı bir iş çıkarmanızı sağlayacaktır. Böylece kendinizi bir okyanusta değil bir havuzda yüzerken bulursunuz?.

    Yaşamımız boyunca zamanımız hiç bitmeyecek gibi geliyor. Bu sebeple bir şeyleri sürekli olarak erteliyoruz. Bu bir iş, bir etkinlik, bir kariyer de olabilir. Bazen doğru zamanı bekleriz, bazen ayın birini.. Buraya kadar okuduklarınız sonucunda harekete geçmeye hemen başlayabilirsiniz. Ertelediğiniz şeyleri tamamladığınızı ve bunun size vereceği rahatlamayı ve doyumu düşünün. Şuan geçen zamanın da bir daha geri gelmeyeceğini..