Evimizin Bereketi; Aşure
Yazar Gülsüm Uyanık Saygın • Diyetisyen • 24 Temmuz 2018 • Yorumlar:
Muharrem ayında hemen hemen her evde pişirilen aşure pek çok anlamı olan önemli bir değerdir bizler için...Bolluk ve bereket simgesi olarak bilinen ve asırlar öncesinden günümüze kadar gelen zengin bir besindir aynı zamanda. Kısacası bir tatlının yalnızca tatlı olmadığının en güzel kanıtı...
Tahıllar, kurubaklagiller, yaş ve kuru meyveler, yağlı tohumlar grubundan 15'in üzerinde çeşit ile hazırlanan aşure, yapımı ve içerisine konulan malzemeler açısından yöreden yöreye farklılık gösterir. Demir, çinko, kalsiyum, fosfor gibi mineraller ile A, B1, B2, C ve E vitaminlerini barındıran, enerji ve protein bakımından oldukça zengin bir tatlıdır. Özellikle protein kalitesi bakımından ete eşdeğer tutulabilir. Bu nedenle de büyüme ve gelişme çağındaki çocuklar, günlük enerji ihtiyacı fazla olan bireyler ve süt miktarını/kalitesini artırmak isteyen emzikli annelerin tercih edebilecekleri önemli bir besindir. Yüksek kalori içermesi nedeniyle kilo problemi olanlar ve kronik hastalığı bulunanlarda doktor ya da diyetisyenin önerdiği miktarlarda tüketilmesi gerekir.
Şeker yerine pekmezle tatlandırılarak ve içerisindeki kuru meyvelerin miktarı arttırılarak hazırlanan aşurenin hem enerji miktarı daha düşüktür, hem de kansızlığı olan kişilerin yanısıra özellikle okul başarısını artırmak isteyen çocuklar ve gençler için oldukça idealdir. Kurubaklagilller gibi bol posalı ve glisemik indeksi düşük besinlerin yanında incir, kuru kayısı gibi bağırsak hareketlerini hızlandıran meyveler de bulundurduğu için kabızlık ve hazımsızlık problemlerinin giderilmesine önemli katkı sağlar. Beslenmede posa miktarının arttırılması kan şeker düzeyine olumlu yansımaktadır. Bu nedenle de aşure, kan şeker düzeyini yavaş yavaş etkileyen ve tüketildiğinde tok tutabilecek bir tatlıdır. Bir dilim yaş pasta ile aşağı yukarı aynı enerjiye sahiptir, ancak kremalı pastalar kan şekerini çok hızlı yükseltmekle birlikte kan yağlarına da olumsuz etki eder. Aşurenin ise doymuş yağ asitleri içermemesi nedeniyle kan yağlarına olumsuz bir etkisi olmamaktadır.
İçerisinde hayvansal kaynaklı besin ögesi bulundurmaması açısından hem vejetaryen beslenme tarzını benimsemiş olan bireyler için iyi bir protein kaynağıdır, hem de içerisine eklenen omega 3 kaynağı yağlı tohumlar nedeniyle kalp ve damar sağlığı açısından koruyucu etkilere sahiptir. 1 kase aşure içerisine konan malzemelerin miktarına göre değişmekle birlikte ortalama 300 – 350 kkal enerji, 8-10 gram protein, 3-5 gram yağ, 80-90 gram karbonhidrat içerir.
Şerbetli hamur tatlılarına kıyasla yağ içermemesi nedeniyle enerji içeriği düşük olduğundan kontrollü miktarlarda ara öğün olarak tüketimi de uygun olmaktadır. Şeker içeriğinin yoğun olması nedeniyle özellikle diyabetik bireyler dikkatli davranmalı, diyabetik tatlandırıcılarla ile hazırlanmış olanlarını tercih etmelidirler. Güzel tadının yanısıra besin değerleri açısından oldukça zengin olan aşure biz diyetisyenlerin "her öğünde her besin grubundan tüketilmeli" kuralına en güzel örneklerden biridir.