EYVAH ÇOCUĞUM YALAN SÖYLEMEYE BAŞLADI
Yazar Figen Karaceylan Çakmakçı • 15 Şubat 2017 • Yorumlar:
Hangi durumda çocuğun gerçekten yalan söyleyip söylemediğine karar vereceğiz?
Yaş dönemlerine göre yalan boyutu değişir mi?
Okul öncesi dönemdeki çocukların inanılmayacak öyküler uydurması, taklit oyunlarından hoşlanması, abartılı anlatımlarda bulunması, hayali arkadaşları olması o döneme özgü kişilik özellikleridir ki yalan söyleme olarak nitelendirilmemelidir. Çocuğun hayal dünyasını geliştirici zihinsel aktivasyon olarak düşünülen taklit oyunları ve öykü uydurma asla engellenmemeli, aksine teşvik edilmelidir. Çocuğun okul dönemindeki yaratıcılığının boyutları yaptığı bu egzersizlerle gelişip olgunlaşır.
Gerçeğe sadık kalma çocukta giderek gelişen bir olgudur. Çocuğun gerçeğe sadık kalması konusunda ısrar etmek ve çocuğa yalan söylediğini kanıtlama girişiminde bulunmak yanlış bir tutumdur. Eğer çocuk açıkça anlaşılan bir yalan söylerse, hemen paniğe kapılmamak gerekir. Dört beş yaşına gelmiş bir çocuk, yaşadıklarını abartama eğilimini dışında bir amaçla yalan söylemişse, düş gücü ürünü ya da bir şaka değilse, o zaman ebeveynin tutumu çok önemlidir. Anne ya da baba böyle bir durumla karşılaştığında sakin bir şekilde çocuğu karşısına alıp onun anlayabileceği bir dille konuşma yapması uygundur. Örneğin “ona ne zaman inanacağını sorması”, gerçek ile yalanı ayırt edemezse ne zaman inanıp inanmaması gerektiğini bilemeyeceğini söylemelidir. Sert cezalar, suçlamalar, küçük düşürücü davranışlar çocuğu yalandan uzaklaştırmak yerine yalan söylemeye daha çok iten davranışlar olabilir.
Sabırlı, sakin, yalanın ne anlama geldiğini, ne amaçlı söylendiğini bilip ona göre tepkilerimizi ayarlayabilmeliyiz.