Eyvah Çocuğum Yalan Söylüyor!

Çocuklarda yalan söyleme davranışı, birçok ebeveynin karşılaştığı bir durumdur. Çocuklar zaman zaman yalan söyleyebilirler. Bu davranışın arkasında yatan nedenleri anlamak, ebeveynler olarak doğru yaklaşımı benimsemenizi sağlar. İşte çocuklarda yaygın olarak görülen yalan söyleme nedenleri ve bu durumu nasıl ele alabileceğinize dair öneriler:

1. Korku ve Utanma: Örneğin; Çocuğunuz, öğretmenine ödevini yapmadığını itiraf etmek yerine, kitabını kaybettiğini söyleyebilir. Çünkü ceza alacağından veya arkadaşlarının önünde utanacağından endişe eder.

2. Dikkat Çekme: Çocuklar, ebeveynlerin ilgisini çekmek veya reaksiyon almak amacıyla yalan söyleyebilirler. Böylece kendilerini daha önemli hissedebilirler. Örneğin; Çocuğunuz, kardeşi veya arkadaşları arasında ilgi çekmek için abartılı hikayeler anlatabilir.

3. Kaçınma: Sorumluluklardan veya zorluklardan kaçmak amacıyla çocuklar yalan söyleyebilirler. Örneğin: Çocuğunuz, sorumluluklarından kaçmak için ödevini yapmadığını veya bir hata yaptığını gizlemek amacıyla yalan söyleyebilir.

4. Hayal Gücü ve Yaratıcılık: Çocuklar, hayal dünyalarını genişletmek veya sıradışı hikayeler anlatmak için yalan söyleyebilirler. Bu, gelişen hayal güçlerinin bir yansıması olabilir. Örneğin; Çocuğunuz, etkileyici hikayeler anlatarak hayal gücünü kullanabilir.

5. Sosyal İlişkiler: Çocuklar, arkadaşlarıyla ilişkilerini veya popülerliklerini korumak amacıyla yalan söyleyebilirler. Örneğin; Çocuğunuz, arkadaşları arasında daha popüler görünmek veya çatışmalardan kaçmak için yalan söyleyebilir.

6.Yüksek Beklentiler: Ebeveyninin isteklerini yerine getirmekte zorlanan bir çocuk, özellikle sevgiyi sadece ailesinin taleplerini karşıladığında kazanabileceğini düşünüyorsa, yalan söylemeye başvurabilir. Örneğin, sınavda en üst notu kendisinin elde ettiğini iddia edebilir.

Ebeveyn Olarak Neler Yapabilirsiniz?

• Çocuğunuzun neden yalan söylediğini anlamaya çalışın. Korku, utanma veya dikkat çekme isteği gibi farklı duygusal faktörler yalan söylemeye yol açabilir. Çocuğunuza kızmak yerine nedenlerini anlamaya çalışmak, daha etkili bir iletişim kurmanıza yardımcı olabilir.

• Yaşanmamış bir hikaye anlatan çocuğunuza yaratıcılığı doğru yollarda kullanmasını sağlamak için öykü yazma, resim çizme gibi aktiviteleri destekleyin. Örneğin; “Bu anlattığın harika bir hikaye hadi gel resmini yapalım.” Diyerek yaklaşabilirsiniz.

• Çocuğunuza dürüstlüğün ve açık iletişimin neden önemli olduğunu anlatın. Yalanın uzun vadede güveni zedeleme riski taşıdığını ve olumsuz sonuçlara yol açabileceğini vurgulayın. Çocuğunuzun düşüncelerini ve hissettiklerini ifade etmeye teşvik edin.

• Çocuğunuza rol model olun. Örneğin, bir kişiye hediye veren ancak hediye sahibinin gitmesinin ardından hediyesi hakkında olumsuz yorum yapan bir baba, çocuğa yalan söyleme konusunda bir örnek teşkil edebilir. Tamamen sağlıklı olmasına rağmen, kayınvalidesinin yemeğe davet ettiği durumda hasta olduğunu bahane eden bir anne ise çocuğa 'yalan söylemek kabul edilebilir' bir davranış gibi bir mesaj gönderebilir. Hatta zaman zaman bazı durumlarda çocuklar, ebeveynlerinin yalanlarına dahil edilirler.Örneğin, "Eğer sorsalar, seninle seyahatte olduğumu söyle" gibi bir talimatla karşılaşan bir çocuğun, ebeveyninin bu yaklaşımını benimsememesi oldukça zor olabilir.

• Çocuğunuzun gelişim sürecinin bir parçası olarak yalan söyleme davranışını ele alın. Sabırlı olun ve sürecin bir öğrenme fırsatı olduğunu hatırlayın.

• En önemlisi, "Çocuğumun neye ihtiyacı olabilir?" sorusunu kendinize sormaktır. Çocuğunuza yalan söylemesine sebep olacak şeyler söylemek yerine,onu dinlemek, anlamaya çalışmak, yanında olmak, vakit geçirmek ve iletişimde bulunmak, çocuğunuza örnek olmak başlangıçta oldukça etkili olacaktır.