Fobiden Hobiye

Ayakların yerden kesilmesi çoğu kere insanlar için kaygı verici olmuştur. Bazen de duyulan heyecan zevk vermiş insanlar ayaklarını yerden kesen sporları hobi olarak yapmışlardır. Paraşütte atlamış yamaç paraşütü yapmış, akrobasi pilotluğu yapmışlardır. Tüm bunlar uç örnekler olsada salgılanan adrenalin insanlara keyf vermiştir. Denir ki adrenalin beyni uyuşturur ve bundan keyif alan birçok insan vardır. Keyf ve kaygı birbirinin iki ucunda yer alır belki de. Aynı şeyden keyif alanla kaygılanan arasındaki ilişki nasıl kurulur demeyin. Kediyi seven de var huylanan ve bundan dolayı kediden korkan da. Kediden korkmak hayatımızı ne kadar olumsuz etkiler. En fazlası bir çay bahçesinde otururken ayaklarınızı dibine dolaşan kediden huzursuz olursunuz, belki çığlık atarsınız. Ama uçuş korkusu bundan çok farklı bir durum. Fobisi kişilerin hayat konforunu bozacak, mesleki gelişimini engelleyecek hatta acil durumlarda birçok yaşam olayına yetişememesine sebep olacak bir durumdur.

Cenazeniz var. Çok sevdiğinizi birine son vazifenizi yapmak istiyorsunuz ama gel gör ki memlekete karayolu ile gitseniz 20 saat sürüyor. Trafik kurallarını hiçe sayarak gitseniz bile cenazeye ulaşma şansınız yok. Hatta bu şekilde gidenlerin bir kısmı geri dönemiyor maalesef kaza yapıyorlar. Maalesef katılamıyorsunuz cenazeye.

Başka bir örnek: Kısa tatiliniz var ama memlekete git gel 2 gün yol sürüyor. Ancak birkaç saat kalabileceksiniz. Özlem gidermek için bir haftadan az tatil sizi kurtarmıyor. Oysa uçak yolculuğu ile 2 saatte gidebiliyorsunuz gideceğiniz yere saatlerce karayolu yada deniz yolu ile seyahat etmek havayoluna nazaran çok daha fazla bir riski de göze almak demek.

Yapılan istatistiklere göre 4,5 milyar saatli uçuşta bir kaza olmaktadır. Ve bu kazaların % 25’inde can kaybı meydana gelmektedir. İstatistik çalışmalarına göre en güvenilir ulaşım aracı olan uçaklar insanların kaygılandıkları ve binmekten kaçındıkları bir ulaşım aracıdır da aynı zamanda.

Halen uçağı bir ulaşım aracı olarak kullanan insanların birçoğu uçağa binmekten kaygı duymakta ama sağladığı kolaylık ve konfor nedeniyle uçağa binebilmektedirler.

Ama halen ekonomik durumu müsaade ettiği halde, işi de gerektirdiği halde uçamayan sosyal ve mesleki yaşamında uçamadığı için sorun yaşayan binlerce insan vardır ülkemizde. Basit fobilerin oldukça yaygın olduğu ancak hiçbirinin hayatı bu kadar olumsuz etkilemediği için onlarla baş etmek uçuş korkusu için gerekli olduğu kadar gerekli değildir.

Uçmak ve uçuşla alakalı her türlü uğraşı nedeniyle kaygı duyan ve bu nedenle uçmaktan kaçınan kişilerde uçuş korkusu vardır diyebiliriz.

Uçuşun verdiği kaygıyı ve fobik kaçınma reaksiyonlarını tedavi ettirmek suretiyle uçuşu hobiye çevirmek mümkündür. Hem yaşamınız kolaylaşacak hemde size kaygı veren adrenalin deşarjını size zevk verecek hobiye dönüştürebilirsiniz.

Bu günlerde bir havayolu şirketinin Uçuş Korkusunu yenme programının psikiyatrik değerlendirme ve koordinasyonunu sürdürüyorum. Üç günlük bir program neticesinde katılımcıların %80’inden fazlası yaşadıkları korkuyu yenmekte İstanbul’a otobüsle gelenler eğer bilet bulabilirlerse memleketlerine uçakla dönmenin mutluluğunu yaşamaktalar. Zira kaygıları nedeniyle uçak biletini önceden almadıkları için son dakikada uçak bileti bulamamakta eziyet ve cefayı göze alıp oflaya puflaya otobüsün yolunu tutmaktalar.

Peki, ne yapmalı?

Bu iş için pek çok yol var. Uçuş Korkusunu yenme programı grup halinde yapılan en tatmin edici programdır. Bireysel olarak uyguladığım programı da aşağıda görebilirsiziniz.

Uçuşu Fobiden Hobiye dönüştürmeniz mümkün. Yeter ki üstüne gitmek için cesaretinizi birazcık toplayın. Fobiniz hobiye dönüşecektir.

UÇUŞ FOBİSİ TEDAVİSİNİN ANA HATLARI
( Her bireyin fobi derecesi ve kaçınması farklıdır. Bu tedavide bireysel bir yaklaşım vardır.) Uçuş Fobisi tedavisinde genel prensipler ve süreç şöyle işler.

1-Kişinin durumunun değerlendirilmesi

-Psikiyatrik değerlendirme: Yaşanan kaygı bazen başka psikiyatrik bozukluklarla birlikte olur. İlk görüşmeden kiş değerlendirilir. Varsa diğer psikolojik/psikiyatrik sorunlar tanımlanır.
-Klinik testler: Gerekirse psikolojik değerlendirme testleri ile tanı sağlamlaştırılır.
-Tıbbi değerlendirme: Kişinin genel tıbbi değerlendirmesi yapılır. Başka tıbbi sorunlar varsa onlar ayrıştırılır. (Yüksek tansiyon, kalp sorunları ve tiroid guddesi ile alakalı sorunlar gibi)

2- İlk değerlendirmeden sonra kişinin durumuna göre yalnızca uçuş fobisi varsa içinde pilotların, uçuş ekibinin ve ruh sağlığı profesyonellerinin de yer aldığı bir süreç başlar. Amaç kişinin kaygı duymadan gerçek bir uçuş deneyimini gerçekleştirmektir. Bu tedavi; hepsi uçuş fobisi olan hasta grupları ile birlikte belli bir program dahilinde yapılabildiği gibi acil durumlarda bireysel olarak ta yapılabilmektedir.

12 Aşamalı Uçuş fobisi tedavisi

1-Uçuş korkusunun psikolojik boyutlarının anlatılması
2-Uçmanın teknik yönleri
3-Kaygıyı kontrol altında tutmanın teknikleri
4-Uçak ve ortamıyla tanışma
5-Havaalanıyla tanışma - görüş alanı, ses ve hareket
6-Hava durumu, türbülans, fırtına, uçuş güvenliği
7-Uçağın yapısı anlatılması
8-Uçuş öncesi prosedürler, uçağın uçabilmesi için gerekli koşulların anlatılması
9-Uçuş simulasyonu (kişinin ihtiyacı varsa ve maliyetini karşılayabilecekse kokpit simülatöründe)
10-Uçuşa Zihinsel ve fiziksel hazırlık, anında çıkan sorulara cevaplar
11-Ve nihayet Gerçek bir uçuş
12-Uçuş sonrası bilgilendirme ve sonuçların değerlendirilmesi.

Not: Bu standart bir uçuş fobisi tedavisinde izlenecek yol haritasıdır. Herkesin uçuş fobisi şiddeti değişik olduğundan bu terapi programı kişiye göre düzenlenir. Her şey ilk değerlendirme ile başlar ve yol haritası ihtiyaca göre belirlenir.