Fobiler ve Fobi Türleri
Yazar Suna Basmacı • Psikolojik Danışman Ve Rehber • 13 Ekim 2021 • Yorumlar:
Dışarıdaki tehlikelere karşın verdiğimiz tepkilere korku adı verilir. Fobiler de korkuların bir tür çeşididir. Bir olguya karşı hissedilen korkunun günlük yaşama zarar vermesine fobi adı verilir. Fobiler aslında insanlarda sıklıkla gözüken anksiyete türleridir. Her canlı tehlikeli davranacağını anladığı ve hayatını tehdit eden olgulardan içgüdüsel bir şekilde kaçınır. Bu nedenle insan bilinci bu kaçınma şeklini korku olarak algılar. Korku bir diğer yönden ön uyarı mekanizmasıdır. O kişinin tehlikeli olarak algıladığı veyahut yaşamını tehdit ettiğini düşündüğü olaylardan kaçınamaması veya kaçındığı halde duygusal bir şekilde rahatlayamadığı durumlar, korkunun kontrolden çıkması şekline dönüşür. Kişinin huzura erememesi sonucunda korku gitgide artar ve anksiyete durumu da gözükebilir. Bu anksiyete o kişinin günlük hayatını da olumsuz bir şekilde etkiler ve kendinin dışında işleyen bir mekanizma halini alır. Bu tür duruma da geldiğinde aslında bizim kendimizi koruma mekanizmamız olarak tanımladığımız korkular fobi haline dönüşür. Kişinin korkuları veya fobilerinin her zaman bir açıklaması veya nedeni olmayabilir.
Fobiler toplulukta hastalık olarak da değil, bir kişilik özelliği veya mizaç olarak algılanır. Bu sebeple tedavi içinse sağlık kuruluşlarına başvuran kişi sayısı da oldukça azdır. Fobilere özellikle erkeklere oranla kadınlarda daha fazla rastlanır.
Fobi Belirtileri
Kişinin korkuyu yaşadığı bir olayla, durum veya varlıkla karşılaşmasıyla beraber anksiyete belirtileri görülür. Panik atak yaşanırken görülen belirtilerin büyük bir çoğunluğu fobi halinde de görülebilir. İleri seviyede fobik durumlarda kalbin durması ve hatta ölüm bile görülebilir. Fobinin belirtileri ise genel olarak şunlardır.
-Çarpıntı, yüz kızarması, yüzde kaşınma ve yanma hissi
-Titreme
-Soğuk terleme
-Bulanık görme
-Nefes darlığı
-Ağız Kuruluğu
-Yutkunma Güçlüğü
-Mide Bulantısı
-Bilinç Kaybı
-Ani Tansiyon Düşüşü
-Bayılma
-Bunalım
-Sinir Krizi
-Şok vb. belirtiler görülebilir.
Fobilerde Tedavi
Fobi durumu hastalık olarak algılanmadığı için tedavi olmakta istekler oldukça nadir bir şekilde gözükse de fobiler için de çeşitli tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Fobi tedavileri genelde hem ilaç hem de psikoterapi ile yapılır. İlaç tedavisi ise kendi başına yeterli olmadığı için genellikle bu iki tür tedavi türü kullanılır. İlaç tedavisi için antidepresan ilaçlar kullanılır. Fobi tedavisinde aynı zamanda sıklıkla başvurulan yöntemlerden bir diğeri kişinin korktuğu şeyle yüzleştirilmesi sağlanmasıdır. Bu tedavi türünde kişinin onda korkuya sebep olan veya artık fobi haline gelmiş durumların üstesinden gelerek anksiyete durumunu nasıl yaşadığı hatta yaşadığı bu anksiyete durumuyla nasıl başa çıkabileceğini görmesi beklenir.
Bazı Fobi Türleri
Anatideafobi: Bu fobide olan kişi bir ördeğin onu izlediğini düşünerek korkabilir. Bu fobi genellikle çocukluk döneminde bir ördek tarafından saldırıya uğramış veya bir ördek tarafından kovalanmış kişilerde bulunur.
Geletofobi: Kişinin kendisine gülünmesinden veya dalga geçilmesinden korkulması durumudur.
Agirofobi :Bir caddede karşıdan karşıya geçme korkusuna denir. Bu fobiye sahip olan kişiler yaya geçidinden çok korkarlar.
Ranidafobi: Kurbağa korkusudur.