Folliküler Tiroid Kanseri

Geçmişte tiroid bezi tümörleri arasında ikinci sıklıkta görüldüğü kabul edilen bu tümör tanısı, patoloji uzmanları tarafından günümüzde oldukça az konmaktadır. Bu kanser türü, papiller tiroid kanseri gibi tedaviye iyi cevap verir ve tekrarlama ihtimali düşüktür.

Bu tümörde de temel tedavi cerrahi olarak tiroid bezinin tümör içeren yarısının ya da tamanının çıkartılması ve sonrasında takip eden hekimler tarafından gereklilik duyulursa radyoaktif iyot tedavisi uygulanmasıdır.

Bu tümör, papiller tiroid kanseri ile karşılaştırıldığında, boyun metastazına daha nadiren yol açar, buna karşın akciğer, kemik gibi uzak organ metastazların daha sık olduğu düşünülür.

Folliküler tiroid kanseri sebepleri nelerdir ve kimlerde daha sık görülür?

Folliküler tiorid kanseri;

• Kadınlarda,
• Elli yaş civarındaki bireylerde
• İyot eksikliğinin yaşandığı coğrafi bölgelerdeki bireylerde

daha sık görüldüğü bilinmektedir.

Radyasyon ile folliküler kanser oluşumu arasında kanıtlanmış bir ilişki bulunmamaktadır.

Folliküler tiroid kanseri ne tür belirtiler verir?

Folliküler tiroid kanserli hastalar, genellikle iki farklı şekilde hekimin karşısına çıkar:

• Tiroid bezinde ele gelen ya da ultrasonla fark edilen nodüllerden ince iğne biyopsisi alınması üzerine patoloji uzmanının folliküler neoplasm ya da lezyon varlığından veya şüphesinden söz etmesi ile.
• Akciğer, kemik gibi organlarda tıbbi incelemeler sırasında saptanan metastazların biyopsisi sonrasında tiroid folliküler kanser metastazına bağlı olduğunun anlaşılması ile.

Yani folliküler tiroid kanseri, ya tiroid bezinde ele gelen nodül veya uzak organlarda metastaz şeklinde belirtiler ile ortaya çıkmaktadır.

Folliküler tiroid kanseri nasıl teşhis edilir?

Tiroid bezindeki nodülden alınan iğne biyopsisi, folliküler neoplasm veya lezyon olarak rapor edildiğinde, bu durum patoloğun kötü huylu folliküler kanser ve iyi huylu folliküler adenom tanıları arasında kararsız kaldığı anlamına gelmektedir. Böyle bir iğne biyopsisi tanısıyla karşılaşıldığında yapılması gereken nodülün bulunduğu tiroid lobunun (yarısının) ameliyatla çıkartılması ve daha detaylı incelemelerde bulabilmesi için patoloji uzmanına yollanmasıdır.

Ayrıca kimi zaman da, bu kanserin metastaz yaptığı bölgelerden (akciğer, kemik, karaciğer vb.) alınan biyopsiler ile metastazların tiroid folliküler kanserden kaynaklandığı anlaşılmakta, tiroid bezine dönülerek kanser içeren odağın saptanmasına gayret edilmektedir.

Folliküler tiroid kanseri nasıl tedavi edilir?

Bu hastalıkta veya şüphesinde temel tedavi cerrahidir. İnce iğne biyopsisi sonrasında tiroid bezi içinde folliküler tiroid kanseri şüphesine varıldıysa, tiroid bezinin örnek alınan nodülü içeren lobun (yarısının), ya da tamamının ameliyatla çıkartılması çoğu kez standart tedavi yöntemidir.

Bu işlem, kimi zaman folliküler kanserin ön tanısının doğrulanması için de gereklidir. Yapılacak cerrahinin kapsamı, örneğin; tiroid bezinin yarısının mı yoksa tamamının mı çıkartılacağının kararı, tedaviyi yönlendiren hekimler tarafından verilir.

Bu hastalıkta boyun lenf bezelerine metastaz (sıçrama) folliküler tiroid kanserine göre daha nadir olduğundan boyun diseksiyonu (boyun lenf bezelerinin ameliyatla çıkartılması işlemi) nadiren gerekmektedir.

Burada önemli olan, tiroid bezinin bir veya her iki yarısının, tümüyle çıkartılmasıdır. Bu durumda patoloji incelemesinin sonucuna göre tekrar bir ameliyat gerekme ihtimali azalmakta, eğer gerekirse de, yapılacak iş daha kolay ve sağlıklı olmaktadır. Cerrahın ve daha sonra tedaviye dahil olabilecek endokrinoloji ve nükleer tıp uzmanı hekimlerin işi daha kolaylaşmaktadır.

Bu hastalıkta tedaviyi yönlendiren hekimlerin tercihine göre radyoaktif iyot tedavisi, cerrahi tedavinin etkinliğini arttırmak için eklenebilmektedir.

Ameliyat sırasında tiroid bezinin bir lobu (yarısı) alınacaksa geriye o tarafta hiç doku bırakmamak, ya da çok az tiroid dokusu bırakmak esastır. Keza her iki taraf tiroid lobları çıkartılacaksa gene geride hiç doku bırakmamak ya da çok az tiroid dokusu bırakmak en sağlıklı ve doğru uygulama olacaktır.

Folliküler tiroid kanseri ameliyatının ardından başka operasyon veya tedavi gerekir mi?

Çıkartılan tiroid bezi dokusunda folliküler kanser saptanması durumunda hastanın yaşı, cinsiyeti, başka hastalıklarının bulunup bulunmaması, tümörün büyüklüğü, mikroskopla yapılan incelemedeki hücre özellikleri, tümörün lenf bezlerine, çevre veya uzak organlara yayılımı gibi pek çok faktör ikinci bir cerrahi (eğer alınmadıysa, tiroid bezinin diğer yarısının alınması ya da boyun lenf bezelerinin temizlenmesi) veya radyoaktif iyot tedavisi (halk arasında bilinen adıyla atom tedavisi), nadiren de radyoterapi gibi ek tedavileri gündeme getirebilir.

Bütün bu faktörleri değerlendirmek ve hasta ve hastalık için en uygun tedaviyi seçmek ciddi bir deneyim ve tıbbi bilgi gerektirir. Hekiminiz tedavinizin planlanmasında izlenecek en uygun yolu belirleyecektir.

Folliküler tiroid kanseri tedavisinde boyun diseksiyonu nedir ve ne zaman gereklidir?

Baş-boyun bölgesindeki kötü huylu tümörlerin cerrahi tedavisinin bir parçası da, hastalık içerdiği bariz veya muhtemel lenf bezelerinin sistematik bir şekilde, boyundaki hayati yapılara zarar vermeden çıkartılması, yani boyun diseksiyonu operasyonudur. Bu operasyon hemen her zaman, tümör dokusunun çıkartılmasıyla eş zamanlı olarak uygulanır.

Folliküler tiroid kanseri de nadiren de olsa boyun lenf bezelerine metastaz (sıçrama) yapabilen bir tümördür. Görünürde (muayenede, ultrason veya MR gibi tetkiklerde) bu bölgelerde lenf nodlarında metastaz varsa, tiroid bezinin çıkartılması sırasında boyun diseksiyonu, uygulanması gereken bir işlem halini almaktadır.

Folliküler tiroid kanseri papiller ve meduller kanserlerden çok daha nadir olarak boynun yan kısımlarına metastaz yapabilmektedir. Bu durum söz konusu olduğunda, bu bölgeleri içeren bir boyun diseksiyonu gerekli olabilmektedir.

Boyun diseksiyonunun gerekliliği konusunda hekiminiz sizi bilgilendirecektir.

Folliküler tiroid kanserinde radyoaktif iyot tedavisi (atom tedavisi) hangi durumlarda gereklidir?

Tiroid bezindeki hücreler ve onlardan köken alan tümör hücreleri, vücuda verilen iyot atomlarını, tiroid hormonu veya öncüllerini yapmak için içlerine çekerler. Bu, bazı tiroid hastalıkları (hipertiroidi gibi) ve bazı tiroid kanserlerinin tedavisinde avantaj oluşturmaktadır. İyotun radyoaktif izotopu vücuda verildiğinde, tümör hücreleri bu atomları içlerine almakta ve atomlardan çıkan radyasyon da o hücrelerin ölümüne yol açmaktadır. Böylece, cerrahi sonrası hala vücutta (boyun bölgesinde veya akciğer, kemik gibi uzak organ ve bölgelerde) kalan tümör hücrelerinin yok edilmesi hedeflenmektedir. Bunun yapılabilmesi için, iyoda olan açlığı tümör hücrelerinden çok daha fazla olan sağlıklı tiroid dokusunun vücuttan cerrahi ile tamamen ya da tama yakınının çıkartılmış olması gerekmektedir.