Fonksiyonel Beslenme
Yazar Gizem Soncu • Diyetisyen • 24 Mart 2022 • Yorumlar:
Neden Fonksiyonel Beslenmeliyiz?
Fonksiyonel mi beslenmeliyiz? Nedir bu fonksiyonel beslenme? Doğru beslenelim derken bir yerlerde hata yapıyor olabilir miyiz? İdeal beslenme derken neyi kastediyoruz?
Öncelikle şunu söylemem gerekir; her söylenenin peşine düşmek sizi çıkmaz bir sokakta bırakıverir.. Her söylenenin peşine düşmeden önce bir bilene danışın diyor ve fonksiyonel beslenmeyi adım adım anlatıyorum..
Fonksiyonel Beslenme Nedir?
Yemek yeme konsepti değişeli uzun zaman oldu. Eskiden sadece karın doyurmak için yenen yemekler günümüzde yerini hastalıklardan korunmaya veya hastalıkların tedavisine destek olmaya bıraktı. Yani artık karnımızı doyurma noktasını geçtik ve besinlerin gücünü kullanma noktasına geldik.
Besinler ilacınız ilacınız besinler olsun sözünü mutlaka duymuşsunuzdur. Eğer duymadıysanız da şimdi duydunuz.. Evet ilaçlardan önce besinlere başvurmak öncelikli hedefiniz olsun. İşte, fonksiyonel besinler de tam bu noktada devreye giriyor.
Fonksiyonel Yiyecekleri Tanıyor Muyuz?
Fonksiyonel yiyecekler; günlük yaşantımızda düzenli bir şekilde tükettiğimiz besinlerdir. Bu besinler kronik hastalıklara yakalanma riskini azaltan, savunma mekanizmasını güçlendiren, yaşlanmayı geciktiren ve sağlığı iyileştiren bileşenlere sahiptir.
Sizlerde bu besinleri düzenli olarak tükettiğinizde fonksiyonel beslenmiş olacaksınız.
Peki Her Besin Fonksiyonel Midir?
Bir gıdayı fonksiyonel yapan şey, o gıdanın içeriğindeki biyoaktif bileşenlerdir. O bileşenlerden bazı da işte şu şekilde;
-
Yulaf, beta-glukan bileşene sahip
-
Sarımsak, organosülfür bileşenlere sahip
-
Yeşilçay, kateşin bileşenine sahip
-
Koyu yeşil yapraklı sebzeler, lutein bileşenine sahip
-
Domates, likopen bileşenine sahip
-
Fermente süt ürünleri, probiyotik bileşenlere sahip
Elbette bu bahsettiğim yiyecekler fonksiyonel besinlerin yalnızca ufak bir kısmını oluşturuyor. Yapmanız gereken şey rahatsızlık türünüze göre veya sağlığınıza fayda sağlama etkisine göre uygun yiyecekleri seçmek ve beslenmenizde bulundurmak.
Özellikle bağışıklık sistemini güçlendirmek ve sindirim sistemini rahatlatmak isteyenler için şahane bir tarif paylaşıyorum..
Bağışıklık Güçlendiren Sindirim Dostu İçecek!
1 su bardağı laktozsuz kefir
1 avuç ıspanak
1/2 armut
2 yemek kaşığı yulaf ezmesi
1 silme tatlı kaşığı toz tarçın
Bütün malzemeleri blenderdan geçirin ve işte içeceğiniz hazır!
Bu karışımı isterseniz her sabah isterseniz de haftada 3-4 sabah tüketebilirisiz..
Fonksiyonel Beslenme Öncesi Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
-
İyi bir anamnez alınmalı
-
Organların sağlığı incelenmeli
-
İlaç ve takviye analizi yapılmalı
-
Mevcut yeme alışkanlıkları takip edilmeli
-
Tıbbi test sonuçları değerlendirilmeli
-
Fiziksel altyapı incelenmeli
Fonksiyonel Beslenme Planının Vazgeçilmez 5 İlkesi
1- Temel Besinler Her Gün Alınmalı
Yediğiniz yemeğin bileşenleri vücudunuzun yapı taşlarını oluşturur. Yani tükettiğiniz gıdaların vitamin ve mineral değerleri, içeriğinde bulunan esansiyel yağ asitleri, amino asitleri, probiyotik içerikleri ve kompleks yapıları sağlıklı yaşamın devamlılığı için oldukça önemli.
Vücudun ihtiyaç duyduğu şeyleri her gün alarak sağlıklı bir sistem oluşturmak mümkün.
2- Zararlı Gıdalardan Kaçınmalı
Teknoloji ve gelişen ürün çeşitleri arasında sağlıklı ürün bulmak da mevcut ürünlerin içeriğini bilmek de bir hayli önem kazandı. Her gün yeni bir ürün görmeye alıştık peki gördüğümüz ürünlerin içeriklerini bilmek? İşte bu noktada zaman zaman sınıfta kalındığını söylemek mümkün!
Fabrika çıkışlı hayvansal ürünler, GDO’lu bileşikler ve tarım ilaçları gibi zararlı bileşenler sindirim sistemine maalesef zarar verme boyutunda. Bu sebeple içeriğinden emin olmadığınız gıdalardan mümkün olduğunca uzak durmakta fayda var.
Unutmayın; içeriğinden emin olmadığınız gıdalar çöp gıdalardır ve size zarar vermekten başka bir işe yaramazlar. Siz siz olun yediğiniz şeyin ne olduğunu bilin.
3- Fonksiyonel Beslenme İçin Kaliteli Gıdalar Seçilmeli
Seçtiğiniz bileşenler neden mi önemli? Çünkü, bileşen seçiminiz vücudun çalışma kapasitesini belirler!
İşlenmiş gıdalar veya koruyucu madde içeren ambalajlı besinler bağırsak sisteminize zarar vererek emilim sürecinde aksamalara neden olur. Sindirim sistemi yediğiniz her şeyden etkilenir. Yani iyi kötün besin ayrımı yapamaz. O ayrımı siz yapmalısınız..
4- Bağırsak Sağlığı Öncelikli Olmalı
Sağlık; bağırsaklarda başlar ve yine bağırsaklarda son bulur. Gıdaları işlemeye hazır olmayan bir sindirim sistemine sahipseniz dünyanın en besleyici yemeğini de yeseniz hiçbir fayda göremezsiniz!
Bağışıklık sisteminin %80’inden fazlası bağırsaklarda bulunur. Eğer bağırsaklar görevini düzgün şekilde yapamazsa işte o zaman enfeksiyonlar, otoimmün hastalıklar ve hormonsal dengesizlikler ortaya çıkar.
Sağlıklısız gıdaların tüketimini arttırmak flora (mikrobiyota) bozulmalarına ortam sağlar. Bu bozulmalar zararlı floraların sayısını arttırır. Daha sonra da rutinleşen hastalıklar başlar.
Gözlerin Kabul Ettiğini Bağırsaklar da Kabul Eder Mi?
Gözün kabul ettiğini bağırsaklar her zaman kabul etmeyebilir! Tadını ve kokusunu sevdiğiniz gıdalar bazen bağırsaklarda soruna yol açabilir. Tükettiğiniz gıdalar sizde gaz, şişkinlik, kabızlık ve mide yanmasına sebep oluyorsa o besinlerde ısrarcı olmak yerine farklı seçeneklere yönelmek daha güvenlidir.
Vücudunuzun verdiği tepkileri mutlaka dinleyin. Çünkü vücudunuz ne yemek istediğini, nelerin zararlı olduğunu biliyor ve bunun için de size sinyal gönderiyor. Bu sinyalleri küçümsemek bile bile hastalıklara davet çıkarmaktır!
5- Mikrobiyomunuzu Dinleyin
Sindirim sisteminizde güçlü mikrobiotalar yoksa sindirimin sağlıklı olma olasılığı yoktur! İnsan bağırsağında vücudu oluşturan bütün hücrelerin on katı bakteri vardır. İşte bu toplu bakteriler mikrobiota olarak adlandırılır. Üstelik sindirim sistemini düzenlemekle de sınırlı kalmayarak zihin sağlığı ve hafıza oluşumu gibi onlarca süreçte rol alır.
Mikrobiotanın sağlıklı olması için tüketilen besinin probiyotik sayısının fazla olması gerekir. Yani mikrobiotanızı yedikleriniz oluşturur diyebilirim. Şimdi bir şeyler yediğinizde bu söylediklerim mutlaka aklınıza gelecektir.
Fonksiyonel Beslenmede Başarınızı Güçlendirmek İçin Bu Kısmı İyi Dinleyin!
-
Gıdaları tıpkı ilaç kullanır gibi kullanın.
-
Sağlıksız besinleri hayatınızdan çıkararak size iyi gelen besinlere yönelin.
-
İç sesinizi hep dinleyin. Unutmayın ruh haliniz yediklerinizi de etkiler.
-
Beslenmenin bir süreç olduğunu bilin.