Futbol ve Beslenme
Yazar Dilara Karakaya • Diyetisyen • 3 Temmuz 2019 • Yorumlar:
Futbol, her takımda 11 oyuncunun bulunduğu iki ayrı takımla oynanan dünyanın en popüler sporudur. Takım içerisindeki farklı pozisyonlar nedeniyle oyuncuların ihtiyaçları değişken olmakla birlikte makro besinlerin planlı alınması, hidrasyonun planması, gerekli ve yasak olmayan suplementlerin kullanılması oyuncuların performansının iyileşmesi ve toparlanma için oldukça önemlidir.
Futbol yayıncı kuruluşlar, reklamlar, sponsorlar sayesinde bir sektör haline geldikçe oyuncular ve takımlar arasındaki rekabet de git gide artmıştır. Artan rekabet de futbol kulüplerinin daha profosyonel, multidisipliner bir yapıya bürünmesine neden olmuştur. Yani bir futbolcunun maksimum performansa ulaşması için antrenör, diyetisyen ve spor hekimi birlikte çalışmaktadır.
Futbolcular için beslenme planı oluşturmak karmaşık bir süreçtir. Artan maç sayıları, deplasmanlar, sezon öncesi, sezon sırası, sezon sonrası ve hatta maç öncesi, maç sırası ve maç sonrası beslenme gereksinimlere göre dikkatli bir şekilde planlanmalıdır.
Enerji İhtiyacı
Futbolda enerji ihtiyacı ve harcaması; oyuncunun boyu, kilosu ve vücut kompozisyona, eğitim yüküne, pozisyonuna, çevresel koşullara göre çok büyük farklılıklar gösterir. Bir maç için ortalama enerji harcamasının yaklaşık 1107 kcal olduğu tahmin edilirken, antrenmanda günde 3442 ila 3824 kcal harcandığı düşünülmektedir.
Enerji ihtiyacı en çok hazırlık döneminde artar, müsabaka dönemi ve geçiş döneminde nispeten daha azdır. Geçiş döneminde(off sezon) futbolcular enerji alımına dikkat etmezse kilo ve vücut yağında artış görüşebilir.
Karbonhidratlar
Karbonhidratlar (CHO) genel olarak sporda ve özellikle futbolda hayati öneme sahiptir, çünkü kas glikojen bir maçta enerji üretimi için temel yakıt kaynağıdır. Glikojen depolarının doldurulması ve egzersiz sonrası toparlanmanın sağlanabilmesi için futbolcuların günlük karbonhidrat gereksinmesini karşılaması önemlidir.
Protein
Futbolcularda artan egzersiz şiddeti ve süresi nedeniyle kas yıkımı ve protein hasarı artmaktadır. Proteinlerin doğru miktar ve zamanda kullanılması toparlanma sürecini hızlandırırken, protein yıkımını da azaltmaktadır.
Hidrasyon
Maç sırasında iç vücut ısısı yükseldiğinde, ısı artışını dengelemenin temel mekanizması terlemedir. Ter yoluyla kaybedilen su, sodyum vs. bireyler arasında büyük farklılıklar gösterir ve çevresel koşullara, vücut ağırlığına, oyuncuların pozisyonlarına ve oyun tarzlarına, sahada harcanan toplam süreye göre değişmektedir. Kaybedilen su ve mineraller mutlaka yerine konmalıdır.
Yağlar
Yağ alımı sağlık için esastır ve çok düşük yağlı bir diyet, yağda çözünen vitaminlerin ve glikojen depolanmasının kastaki emilimini azaltır. Bir futbolcu için gerekli olan yağ miktarı, büyük ölçüde antrenman durumuna ve sporcunun hedeflerine bağlıdır