Gastrik​ ​Bypass

1.​ ​Gastrik​ ​Bypass​ ​ameliyatı​ ​Nedir?

By​ ​pass​ ​kısa​ ​yolu​ ​kullanmak​ ​anlamına​ ​gelir.​ ​Gastrik​ ​Bypass​ ​genel​ ​cerrahide​ ​mideden​ ​barsaklara
geçiş​ ​yolu​ ​oluşturulması​ ​anlamına​ ​gelir.​ ​Mide​ ​çıkısını​ ​tıkayan​ ​çeşitli​ ​hastalıklarda​ ​uygulanan​ ​bşir
yöntemdir.​ ​Obezite​ ​cerrahisinde​ ​kullanılan​ ​anlamıyla​ ​ise​ ​Gastrik​ ​Bypass​ ​Midenin​ ​büyük​ ​kısmının
devre​ ​dışı​ ​bırakıldığı,​ ​alınan​ ​gıdanın​ ​da​ ​bağırsakların​ ​neredeyse​ ​sadece​ ​yarısını​ ​kullanılarak
sindirilmesini​ ​sağlayan​ ​bir​ ​cerrahi​ ​yöntemdir.

2.​ ​Gastrik​ ​Bypass​ ​ameliyatı​ ​Hangi​ ​Hastalara​ ​Uygulanır?

Obezite​ ​hastası​ ​olup​ ​kilo​ ​veremeyen​ ​veya​ ​fazla​ ​kiloyla​ ​beraber​ ​kiloya​ ​bağlı​ ​insülin​ ​direnci,​ ​eklem
rahatsızlığı​ ​benzeri​ ​şikayetleri​ ​olan​ ​hastalara​ ​uygulanabilir.​ ​​ ​Bundan​ ​beş​ ​yıl​ ​öncesine​ ​kadar​ ​en​ ​sık
uygulanan​ ​cerrahi​ ​yöntem​ ​idi.​ ​Ancak​ ​tüp​ ​midenin​ ​daha​ ​popüler​ ​olması​ ​ile​ ​uygulanma​ ​sıklığı
azaldı.​ ​Artık​ ​tüp​ ​mideden​ ​sonra​ ​tekrar​ ​kilo​ ​alan​ ​hastalarda​ ​ikinci​ ​ameliyat​ ​(revizyon​ ​ameliyatı)
olarak​ ​uygulanmaktadır.​ ​Yine​ ​revizyon​ ​ameliyatı​ ​olarak​ ​ta​ ​daha​ ​önce​ ​tüp​ ​mide,​ ​mide​ ​bandı,​ ​mide
katlama,​ ​veya​ ​vertikal​ ​gastroplasti​ ​yapılan​ ​hastaların​ ​tamamına​ ​uygulanabilir.​ ​Yine​ ​bu​ ​işlemlerin
tamamı​ ​laparoskopik​ ​olarak​ ​(kapalı)​ ​yöntemle​ ​yapılabilir.

3.​ ​Şeker​ ​hastalığı,​ ​astım,​ ​tansiyon​ ​gibi​ ​hastalıklar​ ​Gastrik​ ​Bypass​ ​ameliyatına​ ​engel​ ​olur​ ​mu?

Tam​ ​tersine​ ​bunlar​ ​obezitenin​ ​neden​ ​olduğu​ ​ve​ ​daha​ ​da​ ​şiddetlendirdiği​ ​hastalıklardı.​ ​Bu
hastalıklar​ ​ameliyat​ ​için​ ​engel​ ​değil​ ​bir​ ​nedendir.

4.​ ​Gastrik​ ​Bypass​ ​ameliyatı​ ​öncesi​ ​nasıl​ ​hazırlık​ ​yapılır,​ ​Hangi​ ​tetkikler​ ​yapılır?

Öncelikle​ ​ameliyat​ ​öncesi​ ​her​ ​hastaya​ ​aşağıdaki​ ​tetstler​ ​ve​ ​tetkikler​ ​uygulanır

Kan​ ​Biyokimya​ ​testleri
Hemogram
Hormon​ ​testleri
Hepatit​ ​testleri
Tüm​ ​karın​ ​ultrasonu
Mide​ ​endoskopi​ ​(Anestezi​ ​uzmanı​ ​ile​ ​beraber)
EKG​ ​(Kalp​ ​Grafisi)
Akciğer​ ​grafisi
Akciğer​ ​solunum​ ​testi
İhtiyaç​ ​halinde​ ​efor​ ​testi​ ​ve​ ​EKO​ ​(Elektrokardiyografi)
Bütün​ ​bu​ ​testler​ ​ardından​ ​Anestezi,​ ​Dahiliye,​ ​Kardiyoloji,​ ​Göğüs​ ​hastalıkları​ ​ve​ ​Endokrin
uzmanlarınca​ ​gerekli​ ​muayene​ ​ve​ ​incelemeler​ ​yapılır.​ ​Bu​ ​incelemeler​ ​sonucunda​ ​öncelikle
hastanın​ ​kilo​ ​almasına​ ​neden​ ​olabilecek​ ​altta​ ​yatan​ ​başka​ ​bir​ ​hastalık​ ​olup​ ​olmadığına​ ​bakılır.
Eğer​ ​böyle​ ​bir​ ​hastalık​ ​yoksa​ ​hasta​ ​her​ ​ameliyat​ ​olacak​ ​hasta​ ​gibi​ ​anestezi​ ​yönünden​ ​incelenir
ameliyata​ ​bir​ ​engel​ ​olup​ ​olmadığı​ ​bakılır.​ ​İlgili​ ​uzmanlar​ ​gerekirse​ ​ameliyat​ ​öncesi​ ​uygulanacak
tedaviler​ ​hakkında​ ​önerilerde​ ​bulunur.​ ​Bu​ ​sayade​ ​ameliyat​ ​esnasında​ ​ve​ ​sonrasında​ ​oluşabilecek
sorunlar​ ​en​ ​aza​ ​indirilmiş​ ​olur.



5.​ ​Gastrik​ ​Bypass​ ​ameliyatı​ ​nasıl​ ​yapılır?

İşlemin​ ​tamamı​ ​laparoskopik​ ​(kapalı)​ ​ameliyat​ ​yöntemi​ ​ile​ ​yapılır.​ ​Laparoskopik​ ​cerrahi​ ​çok​ ​sayıda
küçük​ ​kesi​ ​yapılarak​ ​gerçekleştirilir.​ ​Bu​ ​kesilerden​ ​yerleştirilen​ ​portlar​ ​el​ ​aletlerinin​ ​karına
ulaşması​ ​için​ ​kullanılır.​ ​Bunlardan​ ​biri​ ​bir​ ​video​ ​kameraya​ ​bağlanan​ ​cerrahi​ ​teleskop​ ​ve​ ​diğerleri
özelleşmiş​ ​cerrahi​ ​aletlerinin​ ​girmesi​ ​içindir.​ ​Cerrah​ ​operasyonu​ ​bir​ ​video​ ​monitörden​ ​izler.
Tecrübe​ ​ile,​ ​deneyimli​ ​bir​ ​laparoskopik​ ​cerrah​ ​pek​ ​çok​ ​prosedürü​ ​aynen​ ​açık​ ​ameliyattaki​ ​gibi
laparoskopik​ ​olarak​ ​uygulayabilir.

İlk​ ​gastrik​ ​bypass​ ​1967​ ​yılında​ ​yapılmış​ ​olmakla​ ​beraber,​ ​laparoskopik​ ​gastrik​ ​bypass,​ ​Roux-en-Y,
ilk​ ​kez​ ​1993​ ​yılında​ ​gerçekleştirilmiş​ ​ve​ ​kısıtlı​ ​erişim​ ​cerrahisi​ ​ile​ ​gerçekleştirilmesi​ ​en​ ​zor
operasyonlardan​ ​biri​ ​olarak​ ​kabul​ ​edilmiştir.​ ​Fakat​ ​bu​ ​metodun​ ​kullanılması,​ ​bu​ ​operasyonu
hastanede​ ​yatış​ ​süresinin​ ​kısalması,​ ​derlenme​ ​süresinin​ ​kısalması,​ ​daha​ ​az​ ​iz​ ​kalması​ ​ve​ ​ameliyat
yeri​ ​fıtığı​ ​olasılığının​ ​azalması​ ​sayesinde​ ​çok​ ​popüler​ ​hale​ ​getirmiştir.​ ​Midenin​ ​girişine​ ​​ ​yutma
borusu​ ​ile​ ​birleştiği​ ​en​ ​üst​ ​bölümünden​ ​yutma​ ​borusu​ ​tarafında​ ​ufak​ ​bir​ ​mide​ ​kısmı​ ​(tüm​ ​midenin
%​ ​5-10’u)​ ​bırakılacak​ ​şekilde​ ​kapatılıp​ ​kesilerek​ ​ayrılır.​ ​Böylece​ ​30​ ​mL’den​ ​küçük​ ​proksimal
gastrik(mide​ ​girişinde)​ ​​ ​bir​ ​mide​ ​poşu​ ​oluşturulur.​ ​Bu​ ​yeni​ ​mide​ ​poşu​ ​yaklaşık​ ​1​ ​çay​ ​bardağından
daha​ ​küçük​ ​hacme​ ​sahiptir.​ ​Bu​ ​ameliyatta​ ​midenin​ ​herhangi​ ​bir​ ​bölümü​ ​“tüp​ ​mide”​ ​ameliyatının
aksine​ ​çıkartılmaz​ ​ve​ ​yerinde​ ​bırakılır.​ ​Mide​ ​poşu​ ​oluşturularak​ ​var​ ​olan​ ​mide​ ​devre​ ​dışı​ ​bırakılır
ve​ ​besinlerin​ ​buraya​ ​gelmesi​ ​sağlanır.​ ​İnce​ ​bağırsakların​ ​distale​ ​(kalın​ ​barsağa)​ ​doğru​ ​giden
kısımdan​ ​alınarak​ ​yaklaşık​ ​50-75​ ​cm​ ​kesilir​ ​ve​ ​oluşturulan​ ​yeni​ ​mide​ ​poşuna​ ​bağlanır.​ ​Geride
kalan​ ​ve​ ​içinden​ ​safra​ ​ve​ ​pankreas​ ​sıvısı​ ​gelen​ ​ince​ ​barsak​ ​ucu​ ​ise​ ​yaklaşır​ ​70-80​ ​cm​ ​ileriden
tekrar​ ​barsağa​ ​birleştirilir.​ ​Tüm​ ​bu​ ​kesme,​ ​ayırma,​ ​birleştirme​ ​ve​ ​ağızlaştırma​ ​işlemleri​ ​tamamen
ileri​ ​teknoloji​ ​ürünü​ ​olan,​ ​tek​ ​kullanımlık​ ​ve​ ​“stapler”​ ​olarak​ ​bilinen​ ​özel​ ​aletler​ ​ile
gerçekleştirilmektedir.

6. Gastrik Bypass farklı uygulamaları nelerdir?

 

a.Gastrik bypass, Roux-en-Y (proksimal): Bu varyant en sık kullanılan gastrik bypass tekniğidir ve ABD’de en fazla uygulanan bariatrik prosedürdür. En az beslenme problemine yol açan operasyondur.  Midenin girişine  30 mL’den küçük proksimal gastrik(mide girişinde)  bir mide poşu oluşturulur. Bu yeni mide poşu yaklaşık 1 çay bardağından daha küçük hacme sahiptir. Mide poşu oluşturularak var olan mide devre dışı bırakılır ve besinlerin buraya gelmesi sağlanır. İnce bağırsakların distale (kalın barsağa) doğru giden kısımdan alınarak yaklaşık 50-75 cm kesilir ve oluşturulan yeni mide poşuna bağlanır. Geride kalan ve içinden safra ve pankreas sıvısı gelen ince barsak ucu ise yaklaşır 70-80 cm ileriden tekrar barsağa birleştirilir.

 

b. Gastrik Bypass, Roux-en-Y (distal)

 

Normal ince barsak 600-1000 cm arasıdır. Barsağın safra gelen ucu yaklaşık 1 metre daha ileriden gıda gelen barsakla birleştirilir. Safranın ince barsağın sonuna doğru gıdayla birleşmesi temel olarak yağ ve nişastaların, fakat bu arada çeşitli mineral ve yağda eriyen vitaminlerin de malabrosbsiyonuna (azalmış emilimine) neden olur. Emilmemiş yağlar ve nişasta kalınbarsağa geçer. Bu daha hızlı kilo kaybı sağlayabilmektedir. Fakat beslenme ile ilgili daha ciddi sorunlar (örneğin ciddi vitamin  eksikliği gibi) görülebilmektedir. Ayrıca buradaki bakteriyel ektivite irritan maddelerin üretimine ve kötü kokulu gaz oluşumuna neden olabilir.

 

c. Loop Gastrik Bypass (Mini Gastrik Bypass)

 

Burada barsak ikiye bölünmeden direkt olarak mide ile birleştirilir. Oluşturulması daha basit olmakla beraber, bu yöntem safra ve pankreas enzimlerinin ince barsaktan mideye oradan da yemek borusuna kaçmasına yemek borusunda ciddi enflamasyon (yangı) ve ülserasyona yol açmaktadır. Her ne kadar uygulaması daha basit olsa da çok tercih edilen bir yöntem değildir.

 

7. Gastrik Bypass ameliyatında kaçak testi yapılıyor mu?

 

Gastrik Bypass ameliyatı sırasında ve daha sonra 2. günde kaçak testi yapılmaktadır. Ameliyattta yapılan kaçak testinin amacı zımbalarda bir sorun olup olmadığı, dikiş hattında sızıntı olup olmadığının tespitidir. Eğer sızıntı varsa ilgili kısıma ilave dikiş konarak sızıntı önlenir. Yine ameliyat sonrası sıvı gıdalara başlamadan önce kaçak testi yapılarak gerekli önlemlerin zamanında alınması ve müdahale edilmesi sağlanır.

 

 

 

8. Gastrik Bypass ameliyatında dikiş atılıyor mu?

 

Obezite ameliyatlarında stapler denen özel malzemelerin üzerine ilave dikiş konması tartışmalıdır. Bazı cerrahlar dikiş konmasının kanama ve kaçak olma ihtimalini azalttığını ve her hastaya dikiş konması gerektiğini düşünmektedirler. Bazı cerrahlar ise dikiş konmasının kanama ihtimalini bir miktar azaltsa da kaçak riskini azaltmadığı aksine dikiş konarken damar yaralanması sonrası daha çok kaçak ve kanamaya neden olabileceğini söylemektedirler. Bizim ise klinik yaklaşım olarak bu ikisinin arasındayız. Her hastaya ilave dikiş koymamakla beraber stapler hattı bize yeterince güvenli gelmiyorsa mutlaka ilave dikiş koymaktayız. Sonuçlarımızın Dünya ortalamalarından çok daha iyi olması bizim uyguladığımız yöntemin daha başarılı olduğunu ortaya koymaktadır. Burada en önemli olan nokta ameliyatı yapan cerrahın her türlü soruna müdahale edip düzeltecek yetenek ve tecrübesinin olması gerektiğidir.

 

9. Gastrik Bypass ameliyatında kan sulandırıcı neden kullanılır?

 

Her ameliyat sırasında damar içinde kan pıhtısı olup herhangi bir damarı tıkama ihtimali vardır. Bu kalp, akciğer ve beyin gibi hayati organları besleyen bir damar olduğunda  ciddi sorunlara yol açabilir. Hastaların kilosu arttıkça emboli riski de artar. Bu amaçla bu hastalar hangi ameliyat olursa olsun kan sulandırıcı verilmektedir. Her ne kadar kanama riskini bir miktar artırsa da sağladığı fayda çok daha yüksektir. Kan sulandırıcı kullanımı ameliyat öncesi başlayıp iki hafta daha devam etmektedir. Kalp damar hastalığı olan ya da daha önce emboli geçirmiş olan hastalar gibi riski yüksek hastalarda kullanım süresi daha da uzayabilir.

 

 

 

10. Gastrik Bypass ameliyatı sonrası ağrı olur mu?

 

Gastrik Bypass ameliyatı laparoskopik (kapalı) olarak , yani milimetrik deliklerden girerek yapıldığından girişim sonrası ağrı açık ameliyatlara göre çok azdır. Yine de “Ameliyat oldu tabiki ağrısı olacak” tabiri son derece yanlışdır. Yirmi birinci yüzyılda hiçbir hasta ağrı çekmemelidir.  Her hastaya ameliyat sonrası ağrı kesici uygulanarak ağrı çekmesi tamamen önlenir. Burada önemli nokta şudur. Herkesin ağrı eşiği farklıdır. Yine ilaç toleransı ve ilaçtan biyoyararlanımı farklıdır. Dolayısıyla tedavi standart olamaz. Her hastanın ihtiyacına göre ağrı kesici tedavi ayrı ayrı düzenlenmelidir.

 

11. Gastrik Bypass ameliyatı sonrası iz kalır mı?

 

Kesiler çok küçük olduğu için estetik sonuçlar da son derece iyidir. Birkaç ay sonra bu çizgiler de hemen hemen görülemez hale gelecektir. Yaralar iyileştikden sonra size daha az iz kalması için bir krem önerilecektir. Üç ay boyunca kullanmanız halinde çok daha iyi estetik sonuçlar elde edersiniz.

 

12. Gastrik Bypass ameliyatı sonrası beslenme ne zaman başlayacak?

 

Ameliyatın 2. günü kaçak testi yapıldıktan sonra sıvı gıda almaya başlayacaksınız. ilk iki haftalık sıvı beslenme ardından iki hafta da yumuşak (püre tarzı) gıda ile besleneceksiniz. Tüm bu süreç boyunca sürekli olarak diyetisyenlerimiz ile iletişim halinde olacaksınız.

 

13. Gastrit Bypass ameliyatı sonrası beslenme, vitamin ve mineral takviyesi nasıl olacak?

 

İlk 15 gün boyunca hastalara protein takviyesi yapılmaktadır. Özellikle ilk bir yıl hastalara çeşitli vitamin ve mineral takviyeleri yapılmaktadır. Bunlar her hasta için standart olmayıp rutin kontrollerde yapılan tetkikler sonrası hastanın durumuna göre, neye  ne kadar ihtiyacı olduğuna göre karar verilir.

 

14. Gastrik Bypass ameliyatı sonrası hemen ayağa kalkabilir mi, hemen işe dönülebilir mi?

 

Ameliyat laparoskopik (kapalı olarak yapıldığı için ameliyatttan bir iki saat sonra ayağa kalkıp yürüyebilirsiniz. Hastanede kaldığınız dönem boyunca bile bakım hastası olmayacak, kendi öz bakımınızı kendiniz yapabileceksiniz. Masa başı çalışan yada ağır efor gerektirmeyen işlerde çalışan hastalar bir hafta içinde işe geri başlayabilirler. Ağır efor gerektiren hastaların ise en az bir ay süre ile işe ara vermeleri gerekir. Ameliyat sonrası hastalara yeteri kadar süreyle istirahat raporu verilmektedir.

 

15. Gastrik Bypass ameliyatı sonrası ne zaman dikiş alınır?

 

Sıklıkla kendiliğinden emilen dikişler kullanıldığı için dikiş almaya gerek yoktur. Farklı bir nedenle emilmeyen dikiş kullanılmış ise onuncu gün kontrole geldiğinizde dikiş kontrol edilip uygunsa alınır.

 

16. Gastrik Bypass ameliyatı sonrası ne zaman banyo yapılabilir?

 

Hastaneden çıktığınızda bannyo yapabilirsiniz. Dikiş yerlerinin açık kalıp ıslanmasında sorun yoktur. Duş sonrası temiz bir havlu ile kurulayıp üzerlerine baticon sürün ve kurumasını bekleyin. Baticon çamaşırlarınızda kalıcı leke yapmaz. Onuncu günden sonra artık baticon kullanmaya gerek yoktur.

 

17. Gastrik Bypass ameliyatı sonrası ilaç kullanabilir mi?

 

İlk bir ay boyunca bizim önerdiklerimiz dışımızda hiçbir ilaç kullanmayın. Başka bir hekim tarafından bir ilaç önerildiğinde ise mutlaka bize danışın. Birinci aydan sonra her türlü ilaç kullanabilirsiniz. Yine de çok fazla ağrı kesici kullanmamaya çalışın ve ilaç aldıktan sonda bol sıvı alın.

 

18. Gastrik Bypass nasıl işe yarar?

 

Gastrik Bypass ile hem gıda alımını hem de gıda emilimini kısıtlar. Midenin neredeyse % 95’lik bölümü , on iki parmak bağırsağı ve ince bağırsağın ilk 1 metrelik üst kısmı devre dışı bırakılmış yani tıbbi anlamda “by-pass” ‘lanmış olur. Gastrik bypass mide boyutunu % 90’ın üzerinde azaltır. Normal mide, bazen 1000 ml’e kadar genişleyebilir. Gastrik bypass poşu ise 15-30 ml boyutundadır. Gastrik bypass poşu midenin en az esneyebilen üst kısmında oluşturulmaktadır ve bu sayede uzun dönemde poşun hacminde anlamlı bir artış olmaz. Hasta küçük miktarda gıda aldığında oluşan ilk yanıt, mide poşunun duvarının gerilmesi ve beyne midenin dolu olduğunu bildiren sinirleri uyarmasıdır. Hasta adeta büyük bir öğün yemiş gibi doygunluk hisseder, fakat aslında birkaç kaşık yemiştir. Pek çok kişi doygunluk hissettiğinde yemeyi kesmez. Fakat hastalar, artan rahatsızlık veya kusmadan korunmak için, daha sonraki lokmalarını çok yavaş ve dikkatlice yemeleri gerektiğini çok hızlı şekilde öğrenirler.   Restriktif yöntemlere göre kilo kaybı daha fazladır. Kişinin total aldığı enerji az ve yemeklere intolerans gösterme eğilimi fazladır. Bu sayede hasta hem az yediği hemde yedikleri mideden  bağırsağın başına değilde doğrudan sonuna doğru barsağa girdiği için kilo kaybı sağlar.

 

19. Gastrik Bypass sonrası tekrar kilo alımı olur mu?

 

Gastrik Bypass sonrası yeniden kilo alım riski oldukça düşüktür. Bu fizyolojiden maksimum yararın sağlanması için, hastanın sadece öğünlerde yemesi, günde 2-3 öğün alması, öğünler arasında atıştırmalardan kaçınması gereklidir. Bu ameliyat ta uzun süre boyunca edinilen yeme alışkanlıklarının değiştirilmesini gerektirmektedir. Ameliyatın geç dönemlerinde tekrar kilo alma görülen vakaların neredeyse tamamında, öğün kapasitesinde artma olmamıştır. Tekrar kilo almanın nedeni, öğünler arasında, özellikle de yüksek kalorili atıştırmalardır. Bu tür bir yeme alışkanlığının yan etkilerini ortadan kaldıracak bilinen bir operasyon yoktur.

 

21. Gastrik Bypass Ameliyatının Tüp mide ameliyatına göre dezavantajları nelerdir?

 

Daha uzun süreli vitamin,mineral eksikliklerine (özellikle B12 vitamini, demir, kalsiyum ve folatta eksikliğe) neden olabilir.

Diyet önerileri, yaşam boyu vitamin-mineral takviyesi ve takip gerektirmektedir.

Tekrar kilo alımlarda yapılabilecek müdahale seçenekleri daha kısıtlıdır.

Bir sorun olduğunda endoskopi ile safra kanalları ve pankreas kanalına müdahale şansı kalmaz. ERCP, biyopsi gibi işlemler yapılamaz.

Kapatılıp bırakılan mide dokusunu endoskopi ile kontrol şansı kalmaz

Midenin Gharlin (iştah hormonu) salgılayan fundus kısmı alınmadığı için tüp mideye oranla iştah azalması daha azdır.