Gastrointestinal Sistem İleri Düzey Endoskopik Tanı ve Tedavi

Doç. Dr. Erdem Akbal, sindirim sistemi hastalıkları ve bu hastalıklarda uygulanan etkili gastrointestinal yöntemler hakkında bilgi verdi.

Akalazya hastalığı nedir?

Akalazya hastalığı, yemek borusundaki kasların anormal çalışmasına neden olan, sinir hücrelerinin tahribatı sonucu oluşan nedeni tam olarak bilinmeyen bir hastalıktır. Sinir hücrelerindeki tahribat neticesinde yemek borusunda normalde gıdaların mideye itilmesi için gerekli olan düzenli kas kasılmaları olmamaktadır. Aynı zamanda yemek borusu ile midenin birleşim yerinde bulunan yemek borusuna ait kaslarda da kalınlaşma olmaktadır. Alınan gıdalar yemek borusundaki kasların kasılmamasına bağlı olarak aşağıya doğru itilmekte zorlanmakta, gıdaların mideye geçişinde bozulma olmaktadır.

Hastalık nasıl gelişir? Belirtileri nelerdir?

Hastalık yavaş ilerleyen bir hastalık olmakla birlikte hastaların yemek yedikten sonra göğüste takılma, tıkanma hissi gıdaların ağızdan geri gelmesi, akciğere kaçması sonucu akciğer enfeksiyonları gibi durumlara neden olmaktadır. İlerlemiş hastalıkta, gıdaların yemek borusundan mideye geçişi neredeyse hiç olmamaktadır.

Akalazya hastalığının tanısı nasıl konulurken hangi tetkikler yapılmalıdır?

Baryumlu grafiler, yüksek çözünürlüklü yemek borusu ve alt sfinkterin basınç ölçümleri (High Resolution Manometry-HRM), bilgisayarlı tomografi gibi tetkikler yapılabilmektedir.

Akalazya Hastalığının tedavisinde hangi yöntem kullanılmaktadır?

Peroral endoskopik myotomi işlemi akalazya yada bazı yemek borusu hastalıklarında kullanılan ileri endoskopik tedavi yöntemidir. Yemek borusundaki, akalazya hastalığından etkilenen kaslara endoskopik olarak müdahale edilerek hastanın tekrardan yemek yemesi sağlanmaktadır.

Tedavi yöntemleri

Sindirim sistemi polip yada kanserleri:Sindirim sistemi kanserleri ülkemizde ve dünyada en önemli halk sağlığı problemlerindendir. Hastalık ne kadar erken aşamada yakalanırsa tedavideki başarı oranı da o kadar artmaktadır. Bu nedenle Ulusal ve Uluslar arası kılavuzlarda 45 yaşından itibaren hiçbir yakınması olmayan kişilerde dahi endoskopik taramalar yapılması önerilmektedir. Belli risk faktörleri ve kişilerin şikayetlerine göre daha erken yaşta endoskopik taramalar yapılmaktadır. Endoskopik taramalarda erken evrede saptanan kanserlerde ve poliplerde endoskopik mukozal rezeksiyon, endoskopik submukozal diseksiyon yöntemleri ile ameliyatsız olarak çıkartılmaktadır.

Gastroözofageal reflü hastalığı ve Barret Özofagus: Endoskopik olarak uygulanan Stretta yöntemi Reflü hastalığında kullanılmaktadır. Barret Özofagus’ ta ise başlıca lezyonun büyüklüğüne ve patoloji sonuçlarına bağlı olmak üzere Radyofrekans ablasyon, endoskopik mukozal rezeksiyon yada endoskopik submukozal rezeksiyon yöntemleri uygulanmaktadır. 

Nedeni saptanamayan kanamalar ve ince bağırsak hastalıkları: Standart endoskoplarla yaklaşık 4-6 metre uzunluğunda olan ince bağırsakların sadece bir kısmı görülebilmektedir. Kapsül endoskopi ya da balon enteroskopi yöntemleri ile ince barsak hastalıklarının tanısı ve tedavisi yapılmaktadır.

Endoskopide yeni gelişme yöntemlerinden bahseder misiniz?

Yeni nesil endoskopların kullanılmaya başlanılması ile birlikte lezyonların tanımlanması ve tedavisinde büyük ilerlemeler olmuştur. Daha önceden çıkartılması için ameliyat gereken birçok lezyon artık endoskopik olarak çıkartılabilmektedir.

Erken evre kanserler ile kanser riski taşıyan lezyonların teşhisi nasıl yapılır? Tedavisi hakkında bilgi verir misiniz?

Endoskopik mukozal rezeksiyon (EMR) ve Endoskopik Submukozal Diseksiyon yemek borusu, mide, ince barsak ve kalın bağırsakta bulunan erken evre tümörlerin veya poliplerin çıkarılması için kullanılan ileri endoskopik yöntemlerdir. EMR ve ESD işlemleri yüksek çözünürlüklü video kamera ve diğer cihazlarla donatılmış, endoskop ismi verilen cihazlarla yapılır. Endoskopik olarak endoskopik görünümü, sınıflandırması ve çıkarılacak alanın tespiti yapılarak, lezyonun tamamı tek parça yada parça parça olarak endoskopik olarak çıkartılmaktadır. Bu sayede erken evre kanserler ve lezyonlar endoskopik olarak ameliyata gerek kalmaksızın tedavi edilmektedir.

EMR-ESD hangi hastalıklarda uygulanır?

• Yemek borusundaki polip ve erken evre kanserlerde
• Barret özofagus (High grade displazi ve intramukozal kanserlerde)
• Midedeki polip yada erken evre kanserlerde
• İnce bağırsaktaki poliplerde
• Kalın bağırsaklardaki poliplerde, erken evre kanserlerde