GEBELİK TAKİBİNDE ÖNEMLİ NOKTALAR
Yazar Ahmet Cantuğ Çalışkan • Kadın Hastalıkları Ve Doğum Uzmanı • 19 Ocak 2018 • Yorumlar:
GEBE OLDUĞUNUZU NASIL ANLARSINIZ?
Gebelik dışında farklı hastalıklarda ortaya çıkabilen belirtilerdir. Bunlar:
Beklenen adetin gecikmesi
Kusma, bulantı, aşerme (Özellikle sabahları şiddetlidir, akşama doğru azalır)
Vajinal akıntıda artma
Deri renginin koyulaşması (Koltukaltı, yüz, göbek çevresi, göbek altı orta hat)
Göğüslerde dolgunluk ve hassasiyet
Sık idrara çıkma
Tükrük salgısında artma
Halsizlik, yorgunluk, uykuya eğilim.
Kesin atanı USG ile bebeğin görüntülenmesi ile olur.Vajinal yolla 6. gebelik haftasında
bebeğin kendisi ve kalp atışı ekranda görülebilir. Vajen yolu ile yapılan USG bebeğe zarar
vermez. En erken kesin gebelik tanısı bu yöntem ile konur.
GEBELİK ÖNCESİ DANIŞMANLIK
Gebelik planlama aşamasında her çift mutlaka gebe kalmadan önce jinekolojik muayene
olmalıdır.Bu muayeneler esnasında rutin olarak anne adayında kan ve idrar tahlili ile
smear tahlili alınmalıdır.Kan tahlili olarak özellikle gebelik ilk döneminde olumsuz
durumlara neden olabilen infeksiyon taramalarının yanında karaciğer ve böbrek
fonksiyonları,tiroid fonksiyonları ayrıntılı olarak değerlendirilmelidir.Daha önceki gebelik ve
doğum öyküsü değerlendirilerek daha ayrıntılı testlere gerek duyulabilir.Bunlar anne
adayının pıhtılaşma faktörleri yanında,çiftin genetik değerlendirilmesi ve ayrıntılı
görüntüleme yöntemlerini içerebilmektedir.Tüm bu değerlendirmelerin sonunda tüm anne
adaylarına daha önceki gebelik durumuna göre dozları değişmekle birlikte gebe kalmadan
önce mutlaka folik asit başlanarak oluşacak fetusun özellikle beyin ve omurilik
gelişimindeki problemler önlenmeye çalışılmalıdır.
GEBELİK TAKİBİ NEDEN ÖNEMLİDİR?
Gebelik yaşını doğru saptayıp, bebeğin gelişimini doğuma kadar izlemek,
Annede mevcut olan ve gebelik sırasında şiddetlenebilecek hastalıkları saptamak, gerekli
tedaviyi yapmak,
Gebeliğe bağlı ortaya çıkabilecek sorunları önceden saptayıp bu sorunları önleyici tedbirleri
almak ve gerekli tedaviyi sağlamak,
Bebekte varolabilecek yapısal bozuklukları erken gebelik döneminde saptamak; mümkünse
bunları anne karnında tedavi etmek,
Anneyi gebelik, doğum, lohusalık ve bebek bakımı konularında eğitmek; gerektiğinde
psikolojik destek sağlamak için gebelik takibi büyük önem taşır.
GEBELİK TAKİBİ NASIL YAPILMALIDIR?
Anne adayı, gebe kaldığını farkeder etmez, şikayeti olsa da olmasa da hekime başvurmalı
ve ilk muayenesini yaptırmalıdır.
Bu muayenenin amacı; anne ve bebek için risk faktörlerinin olup olmadığını saptamak,
gebelik takip planı yapmak, bu planla ilgili anne adayını bilgilendirmektir.
İLK MUAYENEDE NELER YAPILMAKTADIR?
İlk muayenede gebeliğin varlığı kesinleştirilir. Vajinal USG ile gebelik yaşı saptanır. Bu
dönemde yapılan USG’nin değeri büyüktür. Zira; çoğul gebelikler, rahim ve
yumurtalıklarda kitle varlığı, dış gebelik olup olmadığı bu ilk USG ile saptanır.
Gebeden gerekli bilgiler alınarak gebeliğin ‘riskli gebelik’ olup olmadığı araştırılır ve Bu
gebelikte ortaya çıkan şikayetler sorgulanır.Anne adayının hastalıklarla ilgili özgeçmişi
sorgulanır.Ayrıca Anne adayının tüm sistem muayeneleri yapılır. Kan basıncı ve kilosu
ölçülüp kaydedilir. Ödem, varis ve meme kontrolü yapılır.Kan grubu bakılır.Kan sayımı
yapılır.İdrar tetkiki yapılır.Açlık kan şekeri bakılır.HBsAg’i bakılır.
GEBELİK MUAYENE DÖNEMLERİ NEDİR VE NELER YAPILMAKTADIR?
İlk ya da erken dönem muayenesi: Gebelik yaşının ve embriyo sayısının belirlenmesi için,
bebeğin yaşayıp yaşamadığını, iç ya da dış gebelik tanısını koymak için yapılır.
11-14. haftalar arasında: Ense deri saydamlığı, burun kemiği varlığı ve bebekteki büyük
anomalilerin tespiti için yapılmaktadır.
Üçlü testde beta HCG, uE3, AFP, Ultrasonografik ölçüm, yaş, vb bilgiler elde edildikten
sonra bilgisayarda mongolizm(trizomi 21=Down sendromu), Trizomi 18 ve NTD (beldeki
açıklık ile sinirlerin veya diğer yapıların doğumsal olarak açıkta olması)
22-24. haftalar arasında: Bebekteki anomalilerin tespiti, plasentanın yerinin tespiti ve rahim
ağzının boyunu ölçmek için
32. haftada: Bebeğin büyümesini değerlendirmek için
38. haftada: Doğum zamanı gelen annenin ve bebeğin durumunun değerlendirilmesi için
olmak üzere toplam en az 5 kez hekimi tarafından görülmelidir.
Bu muayeneler dışında, hekim gerekli görürse veya gebede normal dışı bir belirti olur ise
ortaya çıkan yeni tabloya bağlı olarak ek muayeneler yapılabilir.