Gebelikte Kan Uyuşmazlığı

Rhesus (Rh) faktörü kırmızı kan hücreleri olan Eritrositler üzerinde taşınan özel bir proteindir. Bu proteinin eritrositlerde taşınması kalıtsal bir özelliktir. Kanda bu protein varsa Rh+ kan grubu denir ki bu en yaygın durumdur. Eğer kanda bu protein yoksa Rh– kan grubu denir ve diğerine göre seyrek rastlanan kan grubu türüdür.

Kan grubumuzun türünün genel yaşantımız içinde sağlığımız açısından pek bir önemi yoktur. Fakat gebelik söz konusu olduğunda kan grupları önem kazanmaya başlar. Eğer siz Rh – kan grubuna sahip bir gebe ve eşiniz Rh+ kan grubuna sahip biriyse işte biz o zaman bu duruma Rh Uygunsuzluğu diyoruz. Rh Uygunsuzluğu olan hamilenin özel bir bakıma ihtiyacı vardır. Bu özel bakım hamileliğini takip eden Hekim tarafından sağlanmalıdır. Burada özel bakımdan kastımız Rh Uygunsuzluğu olan hamileye verilecek özel bilgiler, bazı testler ve gerektiğinde uygulanan Anti-D İmmunglobulin G‘den ibarettir.

Gebelik sırasında anne ile bebek kanı arasında küçük miktar da olsa bir karışma meydana gelebilir. Eğer anne kan grubu Rh + ise bu karışma hiçbir probleme neden olmaz. Fakat siz Rh – kan grubuna sahipseniz ve bebeğiniz Rh + ise sizin kanınıza karışan bebeğinizin kanı nedeniyle sizde Antikor üretimi başlar. Bu antikorlar bebeğe geçerek bebeğinizin kırmızı kan hücrelerini parçalamaya başlarlar. Bu olayların ilk gebelikte oluşmaması karakteristiktir. Rh – bir annenin ilk bebeği Rh + ise , bundan sonraki tüm Rh + olan bebekleri için Rh Uygunsuzluğu problemi ortaya çıkar. Yani annenin antikorları karnındaki bebeğin kırmızı kan hücrelerini parçalar ve bebekte ölümcül bir anemi ortaya çıkar. Bunun bir sonucu olarak bebekte anne karnında kalp yetmezliği ve tüm vücudunda su toplanması görülür. Bu duruma Eritroblastozis Fetalis denir. Bu bebek için tedavisi neredeyse imkansız kadar zor bir durumdur. Bu nedenle olay ortaya çıkmadan durum tespiti yapılmalı, böyle bir durumla Hiçbir anne adayını karşı karşıya bırakmamalıdır.

Gebe kalan Rh – anne adayının eşi Rh + ise Eritroblastozis Fetalis oluşmaması için öncelikle hamile olan anne adayına İndirekt Coombs testi denilen bir test yapılır. Bu test anne ile bebek kanının karışıp karışmadığını bize gösterir. Normal şartlarda bu test gebeliğin ilk üç ayında ve 28. haftasında yapılır. Eğer İndirekt Coombs testi Negatif ise antikor oluşumu başlamamıştır ve anne adayına Anti – D İmmunglobulin G denilen madde enjeksiyon yoluyla yapılır. Halk arasında Uyuşmazlık İğnesi olarak adlandırılan bu iğne hamile anne adayına yapıldığında bebeğin kan hücrelerine karşı üretilen bebekte öldürücü anemiye neden olan antikor yapımı durur. İmmunglobulin Anti – D yani Uyuşmazlık İğnesi Rh – kan gruplu anne Rh + bebek dünyaya getirince de yapılır. Buradaki amaç sonraki bebek te Rh + olursa, annede ona karşı antikor üretimini durdurmaktır.

Anti- D İmmunglobulin G ( Uyuşmazlık İğnesi ) Hangi Hallerde Yapılır?

Eğer Rh – kan grubuna sahipseniz her türlü Rh + kan grubu kanla temasınızda Anti- D İmmunglobulin G enjeksiyonu yapılmalısınız.

Düşük

Kürtaj

Dış Gebelik

Molar Gebelik

Amniosentez

Koryon Villus Örneklemesi

Kordosentez

Gebelikte herhangi bir nedenle kanama

Gebelikte karına tavma olması

Doğumdan önce makattan başa veya baştan makata bebeğin dönmesi

İndirekt Coombs Testi Pozitif ise annede antikor üretimi başlamış demektir. Bu durumda Anti – D İmmunglobulin G yapmanın bir anlamı yoktur. Bu durumda bebek yakından izlenmelidir. Eğer gerekirse anne karnında veya doğumdan sonra bebeğe göbek kordonundan Transfüzyon yani kan nakli yapılır.

Anne    Baba    Bebek    Önlemler

Rh +    Rh +    Rh +    Gereksinim Yok

Rh +    Rh –    Rh + veya Rh –    Gereksinim Yok

Rh –    Rh –    Rh –    Gereksinim Yok

Rh –    Rh +    Rh +    Anti D İmmunglobulin G uygulamaları

Rh –    Rh +    Rh –    Gereksinim yok