Gecikmiş Dil ve Konuşma Bozukluğu
Yazar Berk Horzum • Dil Ve Konuşma Terapisti • 24 Temmuz 2022 • Yorumlar:
Çocuğun konuşulanları anlama ve konuşmayla iletişim kurma becerilerinin yaşıtlarından olması gereken düzeyden daha düşük olmasıdır. Tıptaki adı alailia dır. Kelime anlamı; konuşma eksikliği ya da konuşma becerisini kaybetmedir. Gecikmiş konuşma bozukluğu olan çocuk söyleneneleri anladığı ve ifadeleri kavradığı dil olan alıcı dil becerisinde değil, kendini ifade ettiği ifade edici dil becerisinde gecikme yaşar.
GDK bozukluğu nedenleri :
Kalıtımsal genetik nedenler
Çocuğun ebeveynlerinden aktarılan genetik kodlardan kaynaklanabilir.
Patolojik nedenler
Konuşmanın üretilmesinde kullanılan artikülatör organlarının yapılarındaki hasar Görme kaybı ve İşitme kaybıdır.
Nörofizyolojik nedenler
Beynin dil ve konuşmayla ilgili olan temporal lobunda meydana gelen hasar Serebral palsi ve Selektif otizmdir.
Çevresel nedenler
Ailenin çocuğa yeteri kadar zaman ayırmaması ve ilgi göstermemesi Baskıcı aile yapısı Düşük eğitim ve ekonomik yaşam standartları
GDK sebepleri
Zihinsel yeterlik ve zihinsel gelişimin tamamlanamamış olması
Yarık damak ya da dudak gibi konuşmayı güçlendirecek fiziksel veya yapısal faktörler
Çocuğun yaşadığı travmatik deneyimler
Duygusal sorunlar veya duygusal anlamda yaşanan kayıplar
Motor gelişim geriliği
Genetik bozukluklar ya da işitmeden kaynaklanan sağlık sorunları
Bunların dışında gecikmiş dil ve konuşma bozukluğu sebepleri arasında en yaygın olarak gözlemlenen durum çocukların aktif olarak konuşulabilecekleri bir ortamın yaratılmamış olmasıdır.
GDK belirtileri
Kısıtlı sözcük dağarcığı
Yutma, çiğneme ve salya akıtma sorunları
İletişim kurmaya karşı isteksizlik
Kelimeler yerine işaretle ifade etme
Ortama uyum problemi
Dikkat eksikliği veya dağınıklığı
12-15 aylıkken basit kelimeleri söyleymiyorsa
18 aylıkken basit kelimeleri anlamıyorsa
3 yaşındaki kısa cümlelerle konuşuyorsa
4-5 yaşlarında kısa bir hikaye anlatamıyorsa
İki Dilin Konuşulduğu Bir Evde Büyümek Çocuğun Dil Ve Konuşmasını Etkiler Mi ?
Beynin aynı anda iki dili öğrenip kullanması oldukça zor bir iştir. Bundan dolayı çocuğun öğrendiği dilleri kullanmaya başlaması vakit alacaktır. Aynı anda iki dili kullanan bir çocuğun bazı zamanlarda tek dili kullanması pek rastlanan bir durum değildir.
Gecikmiş dil ve konuşma nasıl teşhis edilir ?
Doktor çocuğun konuşmasını dinleyip zihinsel gelişimini kontrol ettikten sonra odyoloğa yönlendirir. Bunun sonrasında işitme testi istenir. Eğer işitme testi bir sorun teşkil etmiyorsa Odyolog, bir dil ve konuşma terapistine yönlendirir. Dil ve Konuşma terapisti, çocuğu gözlemledikten sonra bir takım testlere tabii tutarak tanısı koyar.
Gecikmiş dil ve konuşma önlenebilir mi ?
Gecikmiş dil ve konuşma sorunu sebeplerini araştırarak önceden önleyemeyebilirsiniz. Şayet çocuğun gecikmiş dil ve konuşması işitme kaybından kaynaklanıyor ise işitme desteği veya koklear implat çocuğun işitmesine yardımcı olabilir. Çocuk söylenilenleri işitmeye başladığında dil ve konuşması da gelişmeye başlayacaktır. Eğer çocuk söylenenleri anlıyor ise etrafında daha çok konuşarak onun da tepki vermesini sağlayabilirsiniz. Örneğin çocuğunuz sizinle iletişime geçtiğinde onun söylediklerini onaylayın ve her zaman cevap vermeye özen gösterin.
Gecikmiş Dil ve Konuşma Sorununun Tedavisi
Çocuğunuzun dil ve konuşma problemi olmayabilir. Bazı çocukların konuşma yetisini kazanması vakit alabilir. Uygulanacak tedavi programı gecikmiş konuşmanın sebeplerine bağlı olarak belirlenir. Doktor size gecikmenin nedenini belirtecek ve bu hususta neler yapılması gerektiği konusunda bilgi verecektir. Sorunun sebebine göre doktor sizi farklı uzmanlara yönlendirecektir.
GDK ebeveynlere tavsiyeler
Çocukların merakı giderilmelidir.
Anne-baba iyi bir dinleyici olmalıdır.