Genel Bilgiler

Genel Bilgiler

Histamin intoleransı vücutta biriken histamin ile bunun yıkılma kapasitesi arasındaki disekilibriumun sonucudurç Bu hastalık IgE antikorları aracılı değildir; bu nedenle, cilt testleri ve spesifik IgE dozajları negatif sonuçlar sunabilir.

Histamin birçok besinde değişken miktarlarda bulunan biyogenöz bir amindir. Histamin besinler normalde aminoksidazlar tarafından hızla detoksifiye edilir; bu enzimlerinde azalan aktivitenin görüldüğü kişiler histamin intoleransı geliştirme riskiyle karşı karşıyadır. Alınan histaminin metabolizmasına dahil olan esas enzim daimin oksidazdır (DAO).Bu epitel hücrelern plazma membranına bağlı veziküler yapılarda depolanan ve yeterli stimuli varlığında dolaşıma salınan bir proteindir.

Düşük bir DOA aktivitesine bağlı olarak histamin degradasyon kapasitesindeki azalma alerjik reaksiyona benzer bir dizi klinik belirtiye neden olur: ishal, baş ağrısı, ürtiker, kaşıntı, cilt kızarması, rinokonjunktival semptomlar, bronkospazmi hipotansiyon, kardiyak aritmiler. Histamin intoleransı, vücut katalize edebileceğinden daha fazla histaminle yüklendiğinde klinikte manifest duruma gelir (histamince zengin besinlerin tüketimi, alkol veya histamin salan veya DAO baskılayan ilaçlar). Bahar nezlesi veya fungus hassasiyetleri gibi alerjik hastalıklar ek bir histamin kaynağıdır. En sıkça, 30 ile 55 yaş aralığındaki kadınlar etkilenir.

Histamin,besinlerde bakteri aktivitesine bağlı olarak amino asit dekarboksilasyonu yoluyla oluşur. Bu nedenle, fermente (örn. peynir, saurkraut veya asma) ve proteince zengin gıdalarda (örn. balık, et, sosis) çok miktarda bulunabilir. Ayrıca bozuk yemeklerde de yüksek düzeylerde bulunur.

Histamin düzeyi gıdaların saklama süreleriyle birlikte artar, bu nedenle çabuk işlenmeli, uzun süre saklanmamalı ve tekrar ısıtılmamalıdır! Isıya duyarlılığı nedeniyle, histamin dondurarak, kaynatarak , kızartarak veya fırınlayarak yok edilemeyebilir.

Çoğu olguda, DAO üretimini azaltan gastrointestinal hastalıklara veya alkol ve farklı ilaçlar tüketimiyle enzimlerin inhibisyonuna bağlı olarak DAO eksikliği edinilir. Ancak, yakın zamanda yapılan çalışmalar intestinal epitelyum hücrelerindeki DAO ekspresyonu ve DAO genindeki gastrointestinal bozukluklarla ilişkili çeşitli polimorfizmlerde geniş bir bireysel değişkenlik bulunduğunu ortaya çıkarmıştır. Histamin intoleranslı hasta alt grubunda bir genetik predispozisyon varlığını göstermiştir.

DAO eksikliği tanısı konan hastalar yüksek histamin içerikli besinlerin çıkarıldığı uygun bir diyetten faydalanabilir. Alkol intestinal geçirgenliği ve dolayısıyla histamin düzeyini arttırdığı için öğünler sırasında alkollü içeceklerden kaçınılmalıdır. Analjezikler de intestinal geçirgenlik artışına neden olurlar.

Histamince zengin gıdalar

Şarap ve diğer alkollü içecekler

Histamin ayrıca alkolik fermentasyon sürecinde oluşur. Pediococcus cerevisiae gibi asitleştiren bakterilerin histamin oluşturduğu tespit edilmiştir. Histamin içeriği şarap kalitesinde bir kriterdir. Kırmızı şaraplar gnellikle yüksek histamin içeriğine sahiptir. 3000 µg/l’ye kadar histamin konsantrasyonları genellikle baş ağrısına neden şaraplarda saptanır.

Ortalama histamin içeriği:

• Kırmızı şarap: 60-3800 µg/l
• Şampanya: ~ 670 µg/l
• Köpüren şarap: 15-80 µg/l
• Tatlı şarap: 80-400 µg/l
• Kırmızı şarap: 3-120 µg/l
• Bira: 20-300 µg/l

Balık

Tüketiminden sonra genellikle zehirlenme semptomlarının oluştuğu balık kategorileri Scombridae ailesine (uskumru) aittir. Bu nedenle İngiliz edebiyatında zehirlenme durumları “scombroid zehirlenmesi” ismiyle tanımlanır. Bu familyadaki balıklar (özellikle ton ve uskumru) yüksek histamin içerikli, çok miktarda kırmızı ete sahiptir. Diğer balık türlerinde de yüksek histamin miktarları ölçülmüştür, bunlar: ringa balığı, sardalya ve ançüez. Histamin üretimi, balığın işleme kadar saklandığı dereceden etkilenir. Konserve ton balığında veya uskumru fümede çok miktarda histamin saptanmışsa, çalışmalar balığın gereğince dondurulmuş olarak taşınmadığı veya elverişsiz saklandığını göstermiştir. Şaşırtıcı bir şekilde, marinatta balık etinde olduğundan fazla miktarda histamin tespit edilmiştir.

• Ton balığı: 8000 mg/kg'ye kadar
• Uskumru füme: 788 mg/kg'ye kadar
• (Konserve) uskumru: 15 mg/kg'ye kadar
• Sardalye: 1.500 mg/kg'ye kadar
• Ançüez: 180 mg/kg'ye kadar
• Ringa balığı: 12 mg/kg’ye kadar (özellikle marinat)

Süt/peynir

İşlenmemiş ve içme sütü minimum histamin miktarları içerse de bazı peynir türleri yüksek düzeylere sahiptir. Genelde, histamin düzeyinin olgunlaşma ve saklama ile arttığı kabul edilmektedir. Suçlanan bakteriler çeşitli lactobacilli ve streptococci’dir.

• Emmental peyniri: 10-500 mg/kg
• İngiliz rokfor peyniri (küflü peynir): yaklaşık 160 mg/kg
• İtalyan küflü peyniri: 160 mg/kg'ye kadar
• Kamamber : 10-300 mg/kg
• Parmesan: 10-580 mg/kg

Et/sosis

Et ürünlerindeki biyogenöz amin içeriği oldukça yoğundur. Bazı sosis çeşitleri oldukça yüksek miktarlarda histamin barındırırken, taze ürünler nadiren kritik düzeylere ulaşır. Ancak ette diğer biyogenöz aminler de bulunur. Çalışma, kadaverinin ve putresi diaminlerin- DAO üzerindeki her iki substratın et tazeliğinin bir belirtisi olduğunu göstermiştir

• Salam: 280 mg/kg'ye kadar
• Cervelas sosis: 100 mg/kg'ye kadar
• Westfal jambonu: 40-270 mg/kg

Diğer Gıdalar

Kırmızı şarap sirkesi 4000 µg/l’ye kadar histamine içerir. Çikolatada ise, çeşidine bağlı olarak, içerik 5-100 mg/kg arasında değişir.

Histamin salan veya DAO'yu inhibe eden ilaçlar

• kas gevşeticiler:
• narkotikler:
• analjezikler ve anti-inflamatuarlar:
• anti-hipertansif:
• antiaritmikler
• diüretikler:
• antiemetikler
• antibiyotikler:
• mukolitikler
• bronkolitikler:
• H2 reseptör antagonistleri:
• kemoterapi ilaçları:
• antidepresanlar:

DAO aktivite tayini için öneriler

Diğer gastrointestinal bozuklukların, sistemik mastositozun (triptaz için negatif sonuç) ve besin alerjilerinin (negatif cilt testleri ve spesifik IgE) dışlanmasından sonra test, histamin intolerans klinik şüpheli hastalarda gösterilmiştir (yüksek histamin içeriği olmayan diyete olumlu yanıtla birlikte ≥2 tipik septom varlığı).

Hasta hazırlığı- aç karnına.

Toplanan örnek– venöz kan.

Toplayan alıcı– antikoagülansız ayrıştırma jeli olan/olmayan vacutainer.

Numune miktarı– minimum 0.5 ml serum.

Numune reddinin nedenleri– yoğun hemolize, ikterik, lipemik veya bakteriyel olarak kontamine olmuş numune1.

Toplamadan sonra gerekli işlem- serum santrifüj ile ayrıştırılır ve donmuş olarak taşınır.

Numune stabilitesi– serum 4-8ºC’de1 haftastabildir.

Yöntem – REA (radyoekstraksiyon): Hastanın serum örneğine DAO için yüksek afiniteli bir substrat olan C –işaretli putresin eklenir, DAO etkisi altında putresin delta-piroline dönüştürülür; elde edilen pirolin miktarı hastanın serumundaki DAO aktivitesiyle koroledir.

Referans değerleri -14-33 IU/mL.

Sonuçların yorumlanması

Düşük DAO aktivite değerleri histamin degrasyonunun düşük kapasitesini gösterir.

Yüksek DAO aktivite değerleri aktif alerjik bir süreçteki enzim indüksiyonunu düşündürür.

Alt normal sınırdaki DAO aktivite değerleri bir genetik eksiklik varlığını dışlar; ancak, vücut histamin ile yüklenmişse, örneğin florür alerjileri veya histamince zengin gıdalar yoluyla, klinik belirtiler oluşur (latent eksiklik).