Gerçek Yaşınız Damar Yaşınızdır
Yazar Bülent Koçer • İç Hastalıkları Uzmanı • 17 Mayıs 2017 • Yorumlar:
- Damar Yaşınızdan Kronik ve Riskli Hastalıkları Tespit Edebilirsiniz
Kalp krizi ve felç gibi hastalıklar en sık ölüm nedenlerinden biridir. Bu hastalıkları aynı zamanda erken ölümlerin de en sık nedenidir. Beyin, kalp ve böbrek damarların tıkanması unutkanlık, felç, kalp krizi, kalp yetersizliği, hipertansiyon, böbrek yetersizliği, cinsel yetersizlik gibi birçok hastalığa neden olmaktadır. Bu nedenle de damar sağlığı, damarlar içinde dolaşan kanın normal olması organların sağlığı için son derece önemlidir.
Endo –PAT testi ile damar sağlığımızı ve yaşımızı öğrenerek ilerleyen yaşlarda hastalıklarla uğraşmak yerine koruyucu önlemler alarak hastalıkları önlemek çok daha kolay.
- Endo-PAT Testi Nedir?
Endo-PAT büyük ve küçük arterlerin hem de fonksiyonel damar sağlığı değerlendirmesi için, yenilikçi, güvenli ve non-invaziv tanısal bir cihazdır. FDA tarafından onaylanan ilk ve tek non-invazif bir test cihazıdır, radyasyon içermez.
Endo-PAT, endotel fonksiyonlarını ölçen bir testtir. Endotel ise damarın en iç yüzeyini döşeyen bir tabakadır. Endotel Fonksiyon Bozukluğu risk faktörleri ve klinik hastalık arasındaki kritik kavşak olarak tıp çevrelerince kabul edilmektedir. Bu nedenle de bu cihaz dünyada kardiyoloji, kalp damar cerrahi, beyin cerrahi, nöroloji, üroloji, endokrin uzmanları ve check-up merkezleri tarafından da yaygın olarak kullanılmaktadır.
Endo-PAT Dünya’da Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde, Mayo Kliniklerde, New York Üniversitesi kardiyoloji ve check-up merkezlerinde hizmet vermekte, Nyu Langone Medical Center’da Dr. Steven Lamb ve Japonya’da Tokyo Üniversitesi’nde Prof. Minako Tojo tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda Amerikan Kardiyoloji Derneği, Amerikon Stroke Derneği, Avrupa Kardiyoloji Derneği gibi büyük kuruluşlar tarafından Endo-PAT le ilgili birçok çalışma ve yayın yapılmıştır.
- Endopat Testi Nasıl Yapılmaktadır?
Testten üç saat öncesine kadar hiçbir şey yememeniz gerekmektedir. Kahve, soda, meyve suyu, alkol almamalısınız (sadece su içilebilir), sigara içmemelisiniz (nikotin içeren herhangi bir ürün yada, elektronik sigara dahil).
Rahat bir pozisyonda uzanmanız sağlanacaktır. Nabzınız, her iki el başparmaklarınıza yerleştirilen ve invanziv olmayan bir probe ile ölçülecektir. Beş dakika sonra test kaydı alınmaya başlanacak, kolunuza yerleştirilen tansiyon manşonu şişirilerek bir beş dakika daha kayıt alınmaya devam edilecektir. Test öncesinde ve sonrasındaki tansiyon ve nabız değerleriniz karşılaştırılarak endotel fonksiyonlarınız hakkında bilgi edinilecektir.
Test sonucunda damar sağlığı bozuk olan kişilere öncelikli olarak sigara, alkol, stres, obezite gibi önleyici yaşam tarzı değişiklikleri önerilmektedir. Yüksek tansiyon, kolesterol yüksekliği, diyabet, insülin direnci gibi rahatsızlıklar varsa daha sıkı takip ve izleme alınması, beslenmenin düzenlenmesi ve bazı damar yaşlanmasını azaltan ve endoteli düzelmesini sağlayan bitkisel destekler verilmektedir. Altı ay sonrası kontrolde test tekrarlanarak damarın sağlığına ne kadar kavuştuğu kişiye gösterilebilmektedir.
Damar sağlığı, damarlar içinde dolaşan kanın normal olması organların sağlığı için son derece önemlidir. Damarlar organlara oksijen, vitamin, mineral ve diğer önemli besinleri sağlayarak organların normal çalışmasını düzenler.
Damarların iç yüzeyini kaplayan endotel adı verilen hücreler topluluğu günümüzde artık bir endokrin organ gibi kabul edilmektedir. Endotel hücreleri kan ile doku arasında bir bariyer görevi yapmak dışında birçok hormon gibi etki gösteren kimyasal bileşikleri salgılar. Bu bileşikler içinde en çok bilinen nitrik oksit (NO) damarların genişlemesini ayarlar, damarların içinde dolaşan kanın akışkanlığını sağlar. Endotel hücreleri son derece hassas ve kırılgandır.
- Damar Tıkanıklığı Hangi Hastalıklara Neden Olabiliyor?
Pek çok neden endotel üzerine toksik etki gösterebilir. Bu nedenlerin bilinmesi ve risk faktörlerine karşı önlem alınması zorunludur. Damarların iç yüzeyini kaplayan endotel adı verilen hücreler topluluğu günümüzde artık bir endokrin organ gibi kabul edilmektedir. Endotel hasarın sistemik sonuçları ani ölüm, kalp krizi, inme, demans, böbrek hastalıkları, metabolik sendrom, cinsel organ bozuklukları, uyku bozuklukları gibi çok çeşitli olabilmektedir.
Beyin damarların daralması unutkanlık ve felçlere yol açarken, kalp damarların tıkanması kalp krizine ve kalp yetersizliğine neden olur. Bunların dışında böbrek damarlarının tıkanması hipertansiyona ve böbrek yetersizliğine, cinsel bölge damarlarının daralması impotansa (cinsel yetersizliğe) neden olur. Kişinin damar sağlığı ne kadar genç ise kişi o kadar gençtir. Kişi, endoteli kadar sağlıklıdır. Yüksek kolesterol, hipertansiyon, sigara, beslenmede antioksidan eksikliği, serbest radikal fazlalığı, kanın pıhtılaşmasına neden olan homosistein yüksekliği endotel üzerine toksik etkilidir. (Homosistein yüksekliği kalp, beyin ve sinir hastalıkları riskini arttırır.)
- Damar Sağlığı Neden Önemli?
Kalp krizi ve felç gibi hastalıklar en sık ölüm nedenlerinden biridir. Bu hastalıklar aynı zamanda erken ölümlerin de en sık nedenidir. Kalp damar hastalıklarını meydana getiren birçok risk faktörü vardır. Hastalıklarla uğraşmak yerine koruyucu önlemler alarak hastalıkları önlemek çok daha kolay ve masrafsızdır.
- Kimler Risk Altında?
Yaş, ailede kalp damar hastalığının var olması, şeker hastalığı, stres, şişmanlık, hipertansiyon, kolesterol yüksekliği (LDL yükekliği, HDL düşüklüğü), fazla alkol, kontrolsüz doğum kontrol hapı kullanma (özellikle sigara ile birlikte), erken menopoz ve hareketsizlik en önemli risk faktörleridir. Bu faktörlerin neredeyse beslenme alışkanlıkları sonucu ortaya çıkar.