Glutensiz Diyeti Herkes Yapabilir Mi?

Gluten, başta buğday olmak üzere arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir proteindir. Glutene karşı duyarlılığı olan bireylerde, karın ağrısı, karın şişkinliği, gaz, ishal ya da kabızlık ve bunların dışında yorgunluk, bacak ağrıları, başağrısı, döküntü ve depresyon bulguları da görülebilmektedir.

Glutensiz beslenme yöntemi, çölyak hastaları, glutene karşı genetik olarak duyarlı olan bireylerde, Dermatitis Herpetiformis, buğday alerjsi vb hastalık durumlarında kullanılması gereken tedavi yöntemidir.

Glutensiz beslenme, günümüzde popüler diyetler arasında olmakla beraber hastalık olmamasına rağmen glutensiz beslenmeyi hayatına dahil etmeye çalışan bireylerin sayısı giderek artmaktadır.

Peki hastalık dışında gluteni hayatımızdan çıkarmak doğru mudur? Bu sorunun cevabı için yeterli çalışma bulunmamakla birlikte glutensiz besin maddeleri içinde lif, demir ve folik asid, niasin, tiamin riboflavin gibi B vitaminlerinin ve posanın daha az olduğu, karbonhidrat ve dolayısıyla kalori içeriğinin artmış olduğu bilinmektedir. Aynı zamanda Glutenin buğdayın ana proteini olduğu göz önünde bulundurulduğunda, glutensiz diyetin standart diyete göre daha az protein içermesi beklenen bir sonuçtur.

Yapılan araştırmalarda Glutensiz ekmeğin yağ miktarının normal ekmekten en az 2 kat fazla olduğu görülmüştür bu durum da bu besinlerin tüketimiyle kan yağ değerlerinde artışla beraber kolesterol değerlerinde artış ve kalp damar hastalığı riskine neden olduğu göz ününde bulundurulmalıdır.

Aynı zamanda glutensiz makarnanın ise daha fazla karbonhidrat ve sodyum içerdiği gösterilmiş, bu durum ise diyabet ve hipertansiyon gibi hastalıklara sebebiyet vereceği söylenebilir. 

Bir diğer olumsuz yönü ise Glutensiz diyet sonucunda bağırsaktaki yararlı bakteri türlerinin azaldığı, zararlı olabilecek bakteri türlerinin ise çoğaldığı çalışmalarla kanıtlanmıştır. Buna bağlı olarak da disbiyoz, bağışıklık düşüklüğü, ishal ve kabızlık gibi bağırsak hastalıklarına neden olacağı unutulmamalıdır.

Besinlerin içeriğinin vücutta oluşturacağı olumsuzlukların yanı sıra maddi yükü ve ulaşılabilirliği bakımından da zor olan beslenme yöntemlerinden biridir.

Bu nedenlerden dolayı hekim tarafından kanıtlanmış gluten ilişkili bir hastalık olmadıkça, zayıflamak ya da daha sağlıklı olmak için glutensiz diyet uygulanmamalı, tıbben gerektiği durumlarda (gluten duyarlılığı allerji, çölyak hastalığı vb.) ise makro ve mikrobesin eksikliğini engellemek amacıyla bu konuda deneyimli diyetisyen gözetiminde uygulanmalıdır.