Güneş ve Yaşlılık

Çil gibi görünen yassı, yuvarlak ve kahverengi lekeler iyicil yaş lekeleridir ve tehlikeli değildir. Yalnızca görsel olarak rahatsız edebilirler sağlık açısından ise hiç bir sakıncası bulunmaz. Güneş gören alanlarda ortaya çıkarlar. El, sırt, göğüs, omuz ve yüzde olurlar. Ancak bu lekeleri artırdığını düşündüğünüz bir sorun olduğundan şüpheleniyorsanız mutlaka bunun araştırılması da yapılmalı. Lekeleriniz aşırı koyu renkli ise boyut olarak giderek büyüyorsa değişik renklerde ortaya çıkıyor ve kenarları şekilsiz ise daha ciddi bir sorun olduğunu öğrenmek için mutlaka bir cilt doktoruna baş vurmanız gerekir.

Vücuttaki herhangi bir hastalık yaşlılık lekelerinin artmasına neden olabilir mi?

Yaşlanma lekeleri, doğanın size yaptığı dövmelerdir. Ancak 18 yaşındayken yaptırdığınız şahane meleğin aksine, bunlar göstermeye meraklı olacağınız türden dövmeler değildir. Bunları yok etmenin çeşitli yolları vardır. Yaşlanma lekeleri aslında cildin glikasyonudur ve cilt proteinine glikoz yani şeker eklenmesiyle olur. Aniden ortaya çıkmadıysa ve yaşınızla doğru orantılı artıyorsa bir sorun yoktur ancak ortaya çıkma hızı süratleniyorsa araştırılması gerekir.

Sürekli kullanılan ilaçlar cilt lekelerine yol açar mı?

Bazı ilaçları kullanmak zorundaysanız bu lekeler daha hızlı şekilde ortaya çıkabilir. Doğum kontrol hapları, tansiyon düşürücü ilaçlar, bazı antibiyotikler bu lekeleri hızlandırır.

Sistemik hastalıklar ki bunların arasında böbrek üstü bezi, troid bezi, bazı bağırsak hastalıkları ve demir eksikliği gelir. Yanlış kozmetikler, uzun süre güneşe maruz kalınması bile bu lekelerin artmasına neden olabilir.

Ağda cilt lekesinin ortaya çıkmasına neden olabilir mi?

Cilt lekelerinden Postinflamatuar Pigmentasyon (PİH); deride böcek ısırığı, birkesi, egzema, alerji, kıl dönmesi ve ağda sonrası gibi derinin iyileşirken bıraktığı kahverengi leke olarak kalan izdir. Burada en önemli tedavi lekelerin oluşmasını engellemektir. Örneğin ağda özellikle de sir ağda uygun olmayan cilt bakımlarında yapılırsa bu sorunu doğurabilir. Tedavisi önemlidir kozmetik olarak silinmesi için doktorla birlikte bir disiplin oluşturulmalıdır. Güneş koruyucusu ise asla ihmal edilmemelidir.

Gebelik lekesi sonradan geçebilir mi?

Malezma yani gebelik lekesi yüz bölgesinde genellikle üst dudak, burun üstü,yanaklar, alında ve daha nadir olarak boyunda ortaya çıkabilir. Melazmaya birden fazla nedenin sebep olduğu düşünülüyor. Doğum kontrol ilaçları kullanıldığında da ortaya çıkabilir. Ostrojen bağlantısı burada etkili oluyor. Menopoz sonrası renklerinde bir hafifleme olabiliyor. Epilepsi de kullanılan ilaçların ve stresinde bu lekelerin artmasında etkili olduğu saptanmış. Wood ışığı altında muayene edilerek tedaviye başlanmalıdır ve ne kadar açılacağı baştan saptanabilir.

Güneş lekeleri kanser sinyali olabilir mi?

Güneş lekeleri genellikle bir santimetre çapında yuvarlak kahverengi lekeler olarak hem yüz hem de sırtta görülür. Tek ortaya çıkma nedeni güneştir. Genellikle 50 yaş ve üzerinde de belirebilir ama yaşlılık lekelerinden farklıdır çünkü güneşten korunmuş bir ciltte hiç bir zaman ortaya çıkmazlar. Tedavilerinde dondurma yöntemi ve ulgun lazer etkili olur. Tek nedeni güneş olduğu için bu lekeleri bulunan insanların mutlaka benlerini de kontrol ettirmeleri gerekir. Bu kontrol sadece güneşe bağlı deri kanserlerinin erken teşhisinde çok önemlidir.

Güneşe çıkarken yapılan makyaj güneş lekelerini artırır mı?

Kızgın güneş cilt lekelerini artırırken yenilerinin de oluşmasına davetiye çıkarır. Bu nedenle yazın cilde çok daha hassas davranmak gerekir. Sıcak günlerde kozmetiği mümkün olduğu kadar azaltmak gerekir.

Güneş lekeleri silindikten sonra yeniden ortaya çıkabilir mi?

Leke tedavisi yaptırdıktan sonra koruyucu kullanımı çok önemlidir. Daha sonra aynı bölgede leke oluşumunu engellemek için bahar aylarından başlayarak mutlaka koruyucu krem tedavisi sürdürülmelidir. Yoksa 15-20 dakika güneşe maruz kalındığında bile bu lekeler tekrarlayabilir.

Yaşlılık lekeleri kadınlarda mı, erkeklerde mi daha fazla görülüyor?

Kadınlarda daha çok ortaya çıkıyor. Annenizde bu lekeler varsa sizde de ortaya çıkma ihtimali yüksektir çünkü yaşlılık lekelerinde genetik önemlidir. O nedenle önleminizi almanız gerekebilir. Örneğin gençlik yıllarınızdan itibaren UVA ve UVB ışınlarına karşı koruma sağlayan bir güneş kremi kullanmanız etkili olacaktır. Ayrıca güneş ışınlarının yoksek olduğu satlerde güneşlenmemek çok önemlidir.

Yaşlılık lekesi aslında çil midir?

Tıp dilinde ‘lentigo’ denen karaciğer lekeleri ya da yaşlılık lekeleri olarak bilinen bu sorun aslında çillerle karışan bir renk bozukluğu hastalığıdır. Çillerden daha büyük ve koyu renklidir. Onlar da her yaşta ortaya çıkabilir.

Yaşlılık lekelerini dondurarak temizlemek mümkün mü?

Bunlar dondurma yani kriyoterapi yoluyla da temizlenebilir. Ancak her hastaya uygulanmaz çünkü dondurmak kabarcıkların ve beyaz noktaların oluşmasına neden olabilir. Bu yöntemden yararlanmak için cilt tipi çok önemlidir.

Lekelerin zımparatılması mümkün mü?

Tıp dilinde bu yönteme dermabrazyon diyoruz ve bu da uygun olabilir ayrıca lazer terapisi koyu renkli pigmentlere neden olan maddeyi yok edebilir, lekeleri yavaş yavaş beyazlatan kremler de vardır. Bu lekelerden kurtulmak için cilde uygulanan ve lekeleri soyduğu TCA kimyasal peeling de çok etkilidir. Ancak hangi yöntemin sizin için en uygunu olduğuna doktorunuzla birlikte karar vermelisiniz.

Güneş lekelerinden korunmak için ne tip bir koruyucu krem kullanmalı?

En azından üç ya da dört yıldızlı UVA korumaları bir SPF 30-kullanmalısınız. C vitamini, A vitamini, glikolik asit emblica ve meyan kökü özü gibi yaygın cilt kremleri ile oluşan hafif lekeleri biraz rengini açabilir. Koyu renkliler genellikle güneş kremi kullanmaya ihtiyaçları olmadıklarını düşünürler bu büyük bir hatadır. Onlar güneşi sünger gibi çektikleri için aynı açık renkliler gibi uygun kremi kullanmaları gerekir.

Cilt lekelerinden kurtulurken kırışıklıkların da azalması mümkün mü?

Peeling tedavisi iki ya da üçer hafta arayla dört ile altı seans arasında yapılır. Peeling işlemi için kullanılacak asidin konsantrasyonunun güçlü olmasına dikkat edilmelidir. Güneş koruyucu kullanımına tedavi sonrası mutlaka devam edilmelidir. Peeling sonrası ciltte hafif kızarıklık, kabuklanma ve kepeklenme görülebilir. Bu sorunlar bir kaç gün nemlendirici kullanımı ile hafifler. Leke sorununun yanında güneş hasarı, kırışıklık ve mat görünüm gibi yakınmalar varsa peeling ile bu lekeler azalır. Cilt parlak, canlı ve sağlıklı bir görünüm kazanır. İnce kırışıklıklarda, ciltteki sarkmada ve solgun görünüm de azalır. Yaşlanmadan kaynaklanan sorunlar da hafiflemiş olur.