Güvenli Bağlanma

Bowlby, bağlanma davranışını, bir bireyin korktuğunda bir figürle ilişki kurmak ya da yakınlık aramak için duyduğu istek şeklinde tanımlamıştır. Temeli bebeklik döneminde oluşan bağlanma davranışı, yetişkinlik dönemindeki bağlanma davranışı üzerinde de etkili olmaktadır.

Bebek doğduğu andan itibaren en önce genellikle anne ile temas halindedir. Anne bebeğe fiziksel olarak bakım verir, en önemlisi de duygusal bakım verir. Duygusal bakım, anne ile çocuk arasındaki sevgi, fiziksel temas şeklindedir.

Özellikle bebek 1 yaşına gelene kadar bir yetişkinin bakımına muhtaçtır. Bunun hepimiz farkındayızdır. O nedenle bebeğin bakım veren bir kişiye ihtiyaç duyduğunu biliriz. Genellikle anne bakım veren kişidir. Ancak bazen koşullardan dolayı farklı bir kişi(baba, anneanne, bakıcı gibi) olabilmektedir. Burada önemli olan bebeğin fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarının aynı kişi ve kişiler tarafından düzenli olarak karşılanmasıdır.

Anne ve bebek arasında bebeğin doğumundan itibaren güven ve özerklik ihtiyacı yeterince karşılandıysa aralarında güvenli bağlanma oluşmuştur. Güvenli bağlanan çocuk ileride, kendini değerli ve sevilebilir algılar.

Buna karşın, eğer ebeveynler çocuklarının güven ve özerklik ihtiyacını sıkça göz ardı ederler ve çocuğa karşı soğuk ve mesafeli yaklaşırsa kaçıngan bağlanma söz konusudur. Kaçıngan bağlanmaya sahip çocuk, annesinin gidişinden rahatsız olmamış gibi görünür ve anne döndüğünde ise yakın olmaktan kaçınır, sakin ya da ilgisiz görünür. Fiziksel temas ya da rahatlama ihtiyacı duymazlar.

Bunların yanı sıra ebeveynler, çocuklarının ihtiyaçlarına karşı tutarsız ve ilgisiz olursa çocukta kaygılı bağlanma oluşur. Kaygılı bağlanan çocuk, annesinden ayrıldığında yoğun kaygı ve kızgınlık duygusu yaşayabilir. Annesi gittiğinde ağlar, anne geri döndüğünde ise sevinir. Ancak birdenbire sinirli görünmeye başlayarak annesini protesto davranışları (annesi sakinleştirmeye çalıştığında sinirli olmaya devam etme, ağlama vs.) gösterir.

Bir bağlanma stiline sahip çocuk ileride de buna göre ilişkiler kurar ve benzer bağlanma davranışları sergiler. O nedenle özellikle 0-2 yaş arasında çocukların fiziksel, duygusal ihtiyaçları düzenli bir şekilde karşılanmalı, çocuğun ihtiyacı ne olursa olsun yanında olduğu mesajı verilmelidir. Ancak burada ihtiyaçlarının hemen ve her zaman karşılanacağı anlaşılmamalıdır. Önemli olan çocuğu gerçekten dinliyor ve anlıyor olmak. En önemlisi de çocuğunu seviyor olmak ve çocuğun da sevildiğini biliyor olması güvenli bağlanmanın oluşmasında önemlidir.