Güvenli Keşif Ortamı

Ayben Ertem “Çocukların güvenliğini sağlamakla aşırı korumacı olmak aynı şey değildir” demiş, ne güzel demiş.

İnsan yavrusu dünyaya geldiği andan itibaren ona bakım verecek kişiye bağımlıdır. Bu insan yavrusunun doğasında vardır. Yapılan araştırmalar bebeklerin bu bağları sağlayacakları bir bakım veren olmadığında öldüğünü göstermiştir.

Bu bakım vermenin içinde beslenme, sevgi, oyun ve dış etmenlerden koruma vardır. Toplumsal olarak bu koruma meselesinin hangi noktasında durduğumuzu gözden geçirmek çok önemli. Koruma mı, kısıtlama mı?

Bebek doğduğu andan itibaren bir takım koruma önlemleri devreye girer. Yatış pozisyonu, kusma anındaki baş pozisyonu, yatağında yastık ve oyuncak bulundurmama, örtü ile örtmek yerine uyku tulumu kullanma vb…

Emeklemeye başladığında ulaşabildiği alanlardaki prizleri kapatma, masa ve sehpalarda aşağıya sarkan örtü bırakmama, yutabileceği nesneleri yakına koymama vb…

Yürümeye başladığında balkonda, kapı ve pencerelerde güvenlik önlemi alma, cam, kesici, delici eşyaları ortadan kaldırma, bazı dolaplara kilit sistemi kurma vb…

Bunlar olmazsa ne olur. Ebeveynliğin temel gerekliliklerinden biri olan “çocuğa keşif için güvenli ortam oluşturma” yerine getirilmemiş olur.

Şöyle bir sahne canlandırın 18 aylık bir çocuk, evin bir odasına girdi. Odanın ortasında bir sürü biblonun ve kitapların durduğu bir sehpa yerde çiçek saksıları. Cam kavanozda çiçekler, mumlar. 18 aylık keşfetmek için can atan bir çocuk bu odaya girdiğinde ya kontrol altına alabilmek için sürekli “dokunma/yapma” diyeceksiniz ya da “çocuk keşfetmeye çalışırken zarar görme riski ile karşı karşıya kalacak. Bunun yerine çocuk için güvenlik önlemlerini alarak çocuğa keşif için bir alan sağlayabilirsiniz.

Diyebilirsiniz ki “Öğrenmesin mi onlara dokunmamayı?” Tabi ki öğrensin. Ama daha yeni yürümeye başladığında, keşfetmeye açıkken mi öğrensin? Yoksa nesneleri güvenli bir şekilde tanıyıp, ne işe yaradığını anlayıp ondan sonra mı öğrensin? 

Bir çocuk için gerekli olan güvenli keşif ortamı sağlandıktan sonra çocuk ile ilişkinizin ve iletişiminizin ne kadar değiştiğini gözlemlemeye var mısınız? “Dur, yapma!” demeden çocuğunuzun güvenle oynamasını seyretmek, yeni nesnelerle tanıştırmak çok güzel olmaz mı?

“Kararımı verdim anne, gidip derenin nerede bittiğini öğreneceğim. Orada neler var, başka yerlerde neler var, görmek bilmek istiyorum.”

Küçük Kara Balık-Samed Behrengi