Güvensizlik Şeması
Yazar Emir Atay • Psikolojik Danışman Ve Rehber • 10 Aralık 2021 • Yorumlar:
Hepimiz ara sıra bir başkasının açık kartlarla oynamadığından, bizden yararlanmak isteyebileceğinden veya bir şekilde bize zarar vereceğinden şüphe duyabiliriz. Bir güvensizlik/istismar şeması geliştirdiyseniz, bu korku daha kalıcıdır ve savunmanızı hızla devreye sokması muhtemeldir. Diğer insanların bir tehlike kaynağı olduğuna dair bilinçli veya bilinçaltı bir beklenti olabilir; zarar verebilir, kötüye kullanabilir, manipüle edebilir, küçük düşürebilir, aldatabilir veya başka şekilde zarar verebilirler.
Güvensizlik/kötüye kullanım şemasının sizde yankılanıp yankılanmadığını düşünüyorsanız, düşünmeniz gereken bazı sorular şunlardır:
Birinin söylediklerini yüz değerinde almak size zor geliyor mu?
İnsanlara güvenmek zor mu geliyor?
Özellikle iyi bir şekilde davranıyorlarsa, insanların niyetleri konusunda şüpheci misiniz?
İnsanlara karşı gardınızı düşürmeyi zor buluyor musunuz?
İnsanların sizden yararlanmaya çalıştığı hissine sahip misiniz?
Her zaman sopanın kısa ucunu alıyormuşsunuz gibi bir his var mı?
Geçmişte güvendiğiniz insanların size sırt çevirdiğini düşünüyor musunuz?
Yakınınızdaki insanların size zarar verme olasılığının yüksek olduğuna dair bir beklentiniz var mı?
Bu soruların çoğuna genel olarak hayır yanıtı veriyorsanız, güvensizlik/istismar şeması geliştirmeniz pek olası değildir. Güvensizlik/istismar şemasının sizin için geçerli olduğunu düşünüyorsanız, günlük yaşamınızda ne zaman ortaya çıktığını gözlemlemeye başlayın. Tanıma, hedeflerinize ulaşmanızı engelleyen kalıpları değiştirmenin anahtarıdır.
Güvensizlik Şemasına sahipseniz partnerinizin aşağıdaki özelliklere sahip olma olasılığı yüksektir:
-
İstediğini elde etmek için yalan ve aldatmak da dahil her şeyi yapıyor. Sadist ve acımasız sizi ya da diğer insanları acı çekerken görmekten zevk alıyor
-
Alkolü çok aldığında kontrolü kaybedebiliyor.
-
Sizin Zayıflıklarınızı kendi çıkarlarına göre kullanıyor.
-
Sizi korkutan öfkesi vardır.(Çok asabidir)
-
Arkadaşlarınızın ve ailelerinizin önünde sizi küçük düşürüyor.
-
Sizi aldatıyor (arkanızdan sevgililer ediniyor).
-
Tutarsız, cömertliğinizden faydalanıyor.
-
Durmadan size karşı eleştiride bulunuyor,sizi küçümsüyor, sizi değersiz hissetmenize yol açıyor. Sizin ihtiyaç duyduğunuz şeylere saygı göstermiyor.
-
Sosyal medyadaki hesaplarınızı devamlı kontrol ediyor.(Son görülme saati, Facebook Gönderileri,İnstagram beğenileri vs.)
-
Onun isteklerini yapmadığınız zaman size fiziksel olarak saldırıda bulunuyor
-
İstemediğiniz zamanlarda bile size cinsel ilişkiye zorluyor.
-
İstediğini elde etmek için yalan ve aldatmak da dahil her şeyi yapıyor.
Güven Kaybı Yaşayan Kişilerdeki Terapi şekli;
Terapide temel amaç, herkesin olmasa da pek çok insanın güvenilir olduğunu kabul etmenize ve ona uygun davranmanıza yardımcı olmaktır.
Şemalarımız çocukluk ve ergenlik yıllarımızdaki olumsuz anılarımızın bir sonucu olarak oluşuyor . Bu olumsuz yaşantılar geçmişte kalsa bile duygusal etkileri bizi takip ediyor. O yaşantılarımızın duygusal izleri tercihlerimize olumsuz etki ediyor. İşte şemalarımızı sıfırlayabilir miyiz diye bir soruya şu cevabı rahatlıkla verebiliriz, olumsuz anılarımızı unutacağımız bir yol yok, buna bence gerekte yok. Ama o yaşantıların üzerimizdeki olumsuz duygusal yüklerini sıfırlayabiliriz. Yani geçmişte yaşadığımız olay orada durur ama biz o olayı yeniden yorumlayarak, o yaşantılara başka pencerelerden bakarak yetişkin yaşantımızda üzerimizdeki ağır yüklerinden kurtulabiliriz.
Şemanız iyileştiğinde güvenilir insanlarla güvenilmez olanı ayırt etmeyi becerebilirsiniz. Kendinizi açma ve risk alma yolunda cesaret sahibi olursunuz; bu şekilde daha çak ve güvenilir arkadaşlık ilişkisi geliştirebilirsiniz. Çocukluk yaşantılarınızı şimdiki hayatınıza taşıdığınızı fark eder ve bundan uzak durursunuz.