Hamileler Şeker Yükleme Testi Yaptırmalı Mı?

Son yıllarda ciddi anlamda tartışılan hayati bir konu hakkında bilgi verelim bu yazıda. Yukarıda okumuş olduğunuz sorunun cevabı “Evet, yapılmalıdır” olacak. Yaşanan tartışmalar gebelerin kafasını oldukça karıştırsa da hem anne hem de bebek sağlığı açısından bu testin yol gösterici olduğu ve birçok önlemin buradan çıkacak sonuçlara göre alınabileceğini belirtelim.

Gebeliğe bağlı şeker oranlarında son yıllarda artış var

Gestasyonel diyabet yaygın bilinen adıyla gebeliğe bağlı şeker, anne adaylarının gebelik süresince karşılaşabileceği önemli sağlık problemlerinden biridir. Üstelik bu tabloda şeker hastalığı geçmişi olanlar değil, şeker hastası olmayıp gebeliğe bağlı kan şekerinin yükselmesi ve hamileliğin bitimiyle de bu durumun sona ermesi olarak tanımlanabilir.

Son yıllarda gündemi hayli meşgul eden gestasyonel diyabet konusunda anne adaylarının kafası hayli karışık. Kimi anne adayları gerekli testleri yaptırıp hastalığı kontrol altında tutmak isterken, kimi anne adayları ise testlerin hamileliği olumsuz yönde etkileyeceğine inanmaktadır. Ancak son yıllarda hamilelikte diyabet görülme oranlarının artması, ileri yaşta anne olma ve hızla değişen yeme alışkanlıkları nedeniyle bu testlerin yaptırılması büyük önem taşıyor.

OGTT (Hamilelikte şeker yükleme testi) ne zaman yapılıyor?

Hamilelikte bebeği beslenmek için oluşan plasenta adlı organ, bebeğin gelişmesi ve büyümesi için bazı hormonlar üretir. Bu hormonlar anne adayının dolaşımında geçici olarak şeker kullanımını zorlaştırabilir. Hal böyle olunca da insülin direnci ve insülin ihtiyacı artar. Bu nedenle hamilelikte diyabet nedeniyle gelişebilecek tüm komplikasyonları önlemek için hamileliğin 24-28. haftaları arasında önceden bilinen diyabeti olmayan hamilelerde mutlaka tarama testi yapılması toplum sağlığı açısından oldukça önem taşımaktadır.

Hamilelikte şeker yükleme testi yapılmazsa ne oluyor?

Hamilelikte tanısı konulmamış diyabet veya iyi kontrol altına alınmamış kan şekeri seviyeleri anne karnındaki bebeğe zarar verebilir. Gestasyonel diyabeti bulunan hastada, insülin ihtiyacı arttığı için pankreas daha fazla çalışmaya başlar. İnsülin plasentayı geçemediği için bebeğin dolaşımına giremez fakat şeker olduğu gibi bebeğe geçiş gösterir. Böylece anne karnındaki bebeğin de kan şekeri yükselmiş olur.

Gebelik diyabeti ne sıklıkta görülüyor?

Hastalık Tanıma ve Önleme Merkezi’nin 2014 verilerine göre tüm dünyada gestasyonel diyabet görülme sıklığı yüzde 9,2’dir. Bu da yaklaşık olarak her 10 hamileden birinde bu hastalığın göründüğü anlamına gelmektedir. Bu nedenler test, hamileliğin önerilen haftalarda mutlaka yaptırılmalıdır. Eğer yaptırılmaz ve varsa gebelik diyabeti kontrol altına alınmazsa yükselen kan şekeri seviyelerini dengelemek için bu sefer bebeğin pankreası ekstra insülin üretmeye çalışır. Böylece bebekte daha fazla enerji ortaya çıkar, fazlasını da yağ şeklinde depolar. Böylece iri bebek adı verilen makrozomik bebekler dünyaya gelir.

Gebelik diyabeti bebeği nasıl etkiliyor?

• Bebeklerin pankreasından ekstra insülin yapılması neticesinde yenidoğan döneminde kan şekerleri düşük seyredebilmektedir.

• Solunum sıkıntısı problemi daha sıklıkla görülmektedir.

• Bebeğin iri olmasına bağlı olarak sezaryen oranları artmaktadır.

• Travmatik normal doğum ve omuz takılmaları gibi çok ciddi komplikasyonların görülme sıklığı artmaktadır.

• Bu şekilde doğan bebekler ileri yaşamlarında tip 2 diyabet ve obezite riskiyle karşı karşıya kalmaktadır.