Hamilelik ve Beslenme
Yazar Burak Alifaki • 9 Ocak 2019 • Yorumlar:
Hamilelikte beslenme hem annenin hem de bebeğin gelişimi için beslenmenin ve diyetin en önemli olduğu evrelerden birincisidir.
Kadının gebe kalabilmesi için annenin yaşı, hamilelik sayısı ve hamilelikte beslenmesi önemlidir. Gebe kalmak isteyen kadının hamilelik öncesindeki beslenme düzeni bebeğinin sağlığını da etkilemektedir. Bu nedenle hamile kalmadan en az 3 ay öncesinde folik asit seviyelerine bakılmalı ve gerekli görülürse takviye yapılmalıdır. Obez kadınların hamile kalma ihtimallerinin düşük olmasının yanı sıra hamileliklerinde de gestasyonel diyabet, yüksek doğum ağırlıklı bebek ve doğumda sorunlar oluşmaktadır. Bu nedenle sağlıklı bir hamilelik sürecinin yaşanması için kadının ideal kilosuna yaklaşması hem anne hem bebek sağlığı için gereklidir.
Hamilelikte beslenme amacı enerji, protein, vitamin ve minerallere artan ihtiyaçların karşılanmasıdır. Hamilelik döneminde annenin yetersiz beslenmesi ağırlık kazanımında sorunlar, kemik bozuklukları, anemiler, iyot yetersizliği hastalıkları, vitamin yetersizlikleri, ödemler, gestasyonel diyabet ve gestasyonel hipertansiyon sorunları olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yetersizlikler sonucu düşük doğum ağırlığı riskinde artış, enfeksiyonlara dirençte azalma, bağışıklık sisteminde zayıflama ve çalışma kapasitesinde azalma meydana gelir.
TC Sağlık Bakanlığı Hamilelikte Beslenme Demir Destek Programı
Hamilelerde klinik anemi olmasa da günlük demir gereksinimi göz önüne alınarak;
6 ay ve doğum sonu 3 ay olmak üzere toplam 9 ay süre ile
- Günlük 50-60 mg elementer demir verilmektedir.
Hamilelikte Beslenme – Folik Asit Önemi
Hamilelik çağındaki her kadının 400mcg/gün folik asit ihtiyacı vardır.
Gebelerde Gereksinme: 600-800 mcg/gün’dür.
Kurubaklagiller, yeşil yapraklı sebzeler, tam tahıllılar ve turunçgiller folattan zengin besinlerdir. Hamilelikte beslenmeye ek olarak gebelik boyunca suplement kullanımı yaygındır.
Vitamin B12
Vitamin b12 hayvansal kaynaklı besinlerden alınabildiği için katı vejeteryan ve veganların B12 desteği alması gerekmektedir.
Hamilelikte Beslenme Genel Bilgiler
Hamilikte beslenme azar azar ve sık sık olmalı, ara öğünleri yapılmalıdır.
Kızartma, kavurma yerine haşlama veya fırında pişirme tercih edilmelidir.
Mide bulandırabilecek yağlı gıdaların tüketimi azaltılmalı.
Yağlı kırmızı et yerine beyaz et tercih edilebilir.
Şekerli ve unlu besinler tercih edilmemeli.
Besin çeşitliliği sağlanmalıdır.
Besinler iyice yıkanmalıdır.
Hamilelikte Beslenme Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Hamilelik boyunca alkol, sigara gibi maddelerden uzak durulmalıdır.
- Hamileliğe uygun egzersizleri yapmak anne ve bebek için olumlu bir etmendir. Hamilelik süresince yapılan orta tempoda yürüyüşün doğum stresini azalttığı gözlenmiştir.
- Yenilen yiyeceğin hijyenine özen gösterilmeli, paketli ürünlerin tüketimine ara verilmelidir.
- Yeterli ve dengeli beslenilmeli, eksikleri diyetisyeninize danışmalısınız.
- Uygun vitamin ve mineral alımına özen gösterilmeli.
- Gebelik boyunca kafein tüketimi sınırlandırılmalıdır.
- Bitki çayları tüketilmemelidir.
Hamilelikte Ağırlık Kazanımı
Hamilelikte beslenme ideal ağırlık kazanımı için de çok önemlidir. Gebe kadının hamile kalmadan önceki boy ve kilosuna bakılır. Hesaplanan BKİ’sine göre gebelik boyunca alması gereken ağırlık ortaya çıkar.
Eğer kadının gebelik öncesi bki’si ;
ZAYIF —–> 12- 18 kg
NORMAL —–> 11-16 kg
ŞİŞMAN —-> 7-11 kg
ÇOK ŞİŞMAN —-> 0 – 7 kg arası alması normaldir.
Karbonhidrat Gereksinimi
Karbonhidrat tercihinizi kompleks karbonhidratlardan tercih etmelisiniz. Posa içeriği yüksek beslenilmelidir. Bunlar; yeterli sebze ve meyve, kurubaklagiller, tam tahıllı ekmeklerdir. Şeker, tatlı, meyve suyu tüketimini sınırlandırmak gerekir.
Hamilelikte Beslenme – Protein Gereksinimi
Gebelik öncesindeki protein düzeyinde devam edebilirsiniz. Hamilelikte beslenme nin temellerinden biri kaliteli protein almaktır.
Hamilelikte Beslenme – Yağ Gereksinimi
Gebelikte tüketilen yağ bebeğin büyüme ve gelişmesini düzenlediği gibi beyin fonksiyonlarını da etkilemektedir. Bu nedenle diyetiniz omega 3 yağ asitlerinden zengin olmalıdır. Annenin balık,balık yağı tüketimi sonucu erken doğum riskinde düşüş bulunmuştur.
Kafein!
Gebelikte kafein alımı 200mg/gün’den az olmalıdır.
Yüksek kafein tüketimi ;
- Bebeğin kalp ve solunumunu arttırır,
- Düşük riskini arttırır,
- Erken doğumu tetikler,
- Ani bebek ölümlerine neden olur.