Hastalık Hastalığı (Hipokondriyazis) Nedir?

Hipokondriyazis halk arasındaki adıyla ‘’hastalık hastalığı’’ bireyin fiziksel bir hastalığı olmamasına rağmen vücudunda belirtileri yanlış yorumlaması ya da hissettiği herhangi bir belirtiyi ciddi bir hastalığının olduğuna yorması olarak açıklanmaktadır. ‘’Hastalık kaygısı bozukluğu’’ olarak da adlandırılabilir.

Kişi ciddi bir hastalığı olduğu konusunda ya da olacağına dair yoğun bir kaygı hisseder. Bir yandan da bitmeyen bedensel şikayetleri mevcuttur. Hipokondriyazis krizlerinde kişide özellikle çarpıntı, terleme, bel ve sırt ağrıları, kabızlık, mide bulantısı gibi belirtiler görülebilir. Ancak bu bedensel duyumlar hiçbir fiziksel hastalıkla açıklanamaz. Diğer yandan da en ufak fiziksel belirtilerini (hafif bir ağrı, kol uyuşması) ciddi bir hastalık (kalp hastalığı, kanser, beyin tümörü) belirtisi olarak yorumlar. Gerekli araştırmalar uzmanlar tarafından yapıldığında herhangi ciddi bir hastalık çıkmamasına rağmen birçoğu ikna olmaz ve kaygıları devam eder.

Kişinin gündeminde sürekli hastalıklar vardır. İnternetten edindiği belirtileri sürekli kendisine yorar ve kendi kedine teşhis koyar. Diğer yandan sık sık kendisini takip eder; tansiyon, şeker ölçer, dışkı, idrar takip eder. Kişi genellikle kullandığı ilaçların prospektüsünü detaylı bir şekilde okur ve yan etkilerinden bir anda etkileniverir. Bazıları hastalığı olduğu inancıyla sık sık doktora gitse de bazıları tam tersi doktora gitmekten kaçınırlar çünkü ciddi bir hastalığa sahip olduklarını duymaktan korkarlar.

Hipokondriyazis Sebepleri Nelerdir?

Bu hastalığın birçok sebebi olabilir. Psikososyal öğrenme ile kişinin hastalık süreci gelişmiş olabilir; yani hastalık rolü çevredeki birileri tarafından öğrenilmiş aynı zamanda da ikincil kazanç denilen ilgi, iletişim ya da bambaşka bir kazançla pekiştirilmiş olabilir. Diğer yandan da hasta olmak kişi için bir tür sorumluluktan kaçma yolu olarak öğrenilmiş de olabilir. Başka bir sebep de kişinin hayatının bir döneminde hastalık ile ilgili travmatik bir olay yaşaması olabilir; örneğin çocukluğunda ebeveyninden birisi bir hastalıktan dolayı vefat etmiş ise kişi bir gün bu hastalığın onda da çıkacağına dair yoğun kaygı hissedebilir. Bir yandan da aşırı korumacı, hastalıklar konusunda aşırı endişeli bir ebeveyn ile büyümek de kişi de bu kaygının oluşmasına sebep olabilmektedir.

Uzm. Klinik Psk. Damla SOYLU