Hatasız Kul Olmaz’

Her birimiz, hayat denilen bu yolculukta sayısız deneyimden geçeriz. Deneyimlerimizin bazılarında başarılı sonuçlar elde ederken, bazılarında ise yoldan cebimizde hatalarla döneriz. “Hatasız kul olmaz” sözü, insan olmanın en derinindeki gerçeği ifade etmektedir. Çünkü insan olmak, mükemmel olmama halini de içinde barındırır. Bunu kabul ettiğimizde ise içsel huzur ve büyüme hali de beraberinde gelir.

Hata yapmama dürtüsüyle harekete geçmediğimiz zamanlar, belki hata yapmamızı engeller ama yaşamımızdaki öğretici durumların da yok olmasına neden olur. Çünkü hatalarımız, izin verildiğinde en iyi öğretmenlere dönüşür.

Herkes, daha sonra geçmiş yaşantısına baktığında yanlış bulacağı şeyler yapmıştır. Bir arkadaşımızın kalbini kırmış, kurmamızın uygun olmayacağı bir cümle kurmuş, çıkmaz sokakta ilerlemekte ısrar etmişizdir. Eğer bir kişi “Hiç hata yapmadım” diyorsa, bu kısmın analizi başka bir yazının konusu olacak kadar uzundur.

Hepimiz hatalarla yoğuruyorsak hayatımızı, hem kendimizi hem de başka insanları yargılamamamız için en büyük neden karşımızda duruyor olabilir mi? Evet, belki Ayşe’nin yaptığı hatayı sen yapmazdın ama senin yaptığın hatalar da başka insanların “Ben bunu yapmam” dedikleri arasında olacağından şüphen olmasın.

Hata yapmadan büyümeye, gelişmeye ve doğrunun ne olduğu konusunda karar vermeye çalışmak, gözümüze sisli bir yol olarak görünür. Bir yerde yanlış varsa, doğru da vardır. Bizim de doğruya “doğru” dememiz için yanlışın ne olduğunu bilmemiz gerekir.

Bu noktada bakış açımızı genişletip, asıl hatasız yaşamanın gerçekçi olmayan bir beklenti olduğunu görmemiz gerekir. Herkesin dili sürçer, herkes tökezler… Hatalarımızı kişisel gelişimimizin bir parçası olarak gördüğümüz noktada büyürüz.

Tabii bir nüans var: hatanın hata olduğunu kabul edip, bize yol gösterici olmasına izin vermek… Çünkü aynı hatalarda ısrar etmek ise insanın özünün körleşmesine neden olabilir ve yaşadığımız olayı hata olmaktan çıkarır. Bile isteye yapılan davranışlarımız suistimaldir; gerek kendimizi, gerekse çevremizde bu davranışa maruz bıraktığımız kişileri.

“Hata”nın kelime anlamına baktığımızda, bilmeyerek, istemsiz, sonuçlarını öngöremeden yapılan davranışlar olarak karşımıza çıkar. Bu şekilde baktığımızda, ortada patolojik bir durum yoksa sürekli yapılan davranışlara “hata” diyemeyiz.

Yaşantı sonrası gösterdiğimiz davranış serisi ,  yapılan şeyin hata mı yoksa bile isteye yapılan bir tercih mi olduğu konusuna ışık tutar. “Hata yapabilirim” deyip aynı noktada dolaşıp duramayız. Bu noktada gösterdiğimiz tavır kişisel tercihe dönüşmüştür ve hata kapsamında değerlendirilmesi uygun değildir.

Sonuç olarak, hata yapmaktan korkmamalı ve bizi büyütmesine, ilerletmesine izin vermeliyiz. En önemli kısım ise “hata” ve “suistimal” kavramlarının iki farklı yol olduğunu unutmamalıyız.

Mükemmeliyetçi değil, gerçekçi olabilmemizin önemini özümsediğimiz ve  hata ile suistimal kavramlarını ayırt edebildiğimiz  bir hafta diliyorum.

Psikolog

Ayşe Albayrak