Hayır Diyebilmenin Önemi ve Formülü

Hayır diyebilmenin hayatımızdaki rolü ve önemi nedir, öncelikle bunu tam olarak anlamanız gerekir. Zihninizin bir radyoya benzediğini hayal edin. Sevdiğiniz kanalları dinlerken keyif alırsınız. Dinlediğiniz kanal tam çekmediğinde ise cızırtılar duymaya başlarsınız. Daha da çok çekmemeye devam ettiğinde bu cızırtılar git gide artar ve bu durum sizi rahatsız eder. Dinlediğinizi anlamamanıza, keyif alamamanıza neden olur. Dinlemeye devam etmekte de oldukça zorlanırsınız.

İşte o çekmediği esnada duyduğunuz cızırtıları; ihtiyaçlarınızı, önceliklerinizi bilemediğiniz, kendinizi duymadığınız zamanlarda başkaları tarafından sizin hakkınızda alınan kararlar olarak düşünebilirsiniz. Başkalarının öncelikleri ve istekleri kendi hayatınızda en önemli yerde olmaya başladığında kendinizi duymamaya başlarsınız. Hayatınızdaki cızırtılar, yani dışarıdan kontrol gitgide artmaya devam eder.

İşte bu yüzden biz kendi hayatımızın başrolünde olmak ve kararları dışarıdan içeriye değil, kendi içimizden dışarıya doğru alabilmek için hayır demeye, sınırlarımızı belirginleştirmeye ihtiyaç duyarız.

Hayır diyebilmek hayatımızda güçlü bir silecek rolündedir; görüş alanımızı genişletir, daha berrak görmemizi sağlar. Ve unutmayalım ki Hayır dedikçe kendimize dair Evetlerimiz çoğalır, kendimizi daha net görmeye başlarız.

Hayır Diyememenin Altında Yatan Duygular ve Düşünceler Neler?

Reşat Nuri Güntekin, “Biz Hayır demeyi, işim var demeyi, olmaz demeyi beceremeyen insanlarız. Yorgunluğumuz bitmez bizim” sözü ile içinde bulunduğumuz toplumu özetlemektedir.

Peki neden hayır demeyi beceremiyoruz, bu yorgunluğumuzu hangi düşünceler besliyor?

Ø  Ayıp olmasın

Ø  Aman insanlar gerilmesin

Ø  Tartışma çıkmasın

Ø  Arkamdan konuşmasınlar

Ø  Hakkımda kötü düşünmesinler

Ø  Elime mi yapışacak, bu seferlik yapayım

Ø  Bir kereden bir şey olmaz …

Bu ve benzer düşüncelerin ve varsayımların altında yatan duyguların neler?

Ø  Kaybetme korkusu

Ø  Değersizlik hissi

Ø  Suçluluk

Ø  Yalnızlıktan kaçma

Ø  Sevilmeme korkusu

Ø  Beklentiler, değer görme beklentisi vb.

Ø  Yanlış anlaşılma korkusu …

Bu duygular sonucu neler ortaya çıkar, kendimizde hangi rahatsızlıklar oluşmaya başlar? Tükenmişlik, içe kapanma, kronik yorgunluk, bitkinlik, öfke, karmaşıklık….

Tanıdık geldi mi sana da bu rahatsızlıklar, hangileri sende var? Beraberinde hangi düşünceler, hangi duygular eşlik ediyor? Tüm bu duygulardan kaçarken nelere bağımlı hale geliyorsun? Kaçmak mı çözümün…

Nasıl Hayır Diyebiliriz?

Öncelikle içinde bulunduğunuz durumu değerlendirin. Hangi duygu ve düşünceler eşlik ediyor onu gözlemleyin. Ve Hayır dediğinizde suçluluk hissetmeyin. Her şeye yetmeye çalışmak öncelikli vazifemiz değil, gerekli olmadan çözüm bulma sorumluluğuna girmeyelim.

Hayır demek bizi ilgisiz ve düşüncesiz biri yapmaz. Tam tersine kendi ihtiyaçlarımızı ve çevremizdekilerin ihtiyaçlarını doğru ve net görebildiğimizi gösterir. İstemeyerek Evet dediklerimizi bırakarak aslında dürüstlüğü seçmiş oluruz.

Sınırlarımızı ve önceliklerimizi belirleyelim;

·         Yapacaklarımızı  &  Yapamayacaklarımızı doğru belirleyelim.

·         Gerçekten Yapmak istediklerimiz  &  Yapmak istemediklerimiz neler?

·         Kendimiz ile ilgili önceliklerimiz neler? &  Başkalarının öncelikleri neler?

·         Kim olduğumuz ve Kim olmadığımız?

Bunları gerçekten düşünerek cevap bulduğumuzda kendimizi tanıyacak ve daha çok değer vereceğiz. Kendimizi daha çok onaylayacağız.

Bu soruların cevabını düşündükten sonra kendimize öncelik listesi hazırlayalım. Özellikle nelere hayır diyemiyorsunuz, neler kontrolünüz dışında oluyor, bunu belirleyip müdahale etmekte zorlandığınız noktalardan başlayabilirsiniz. Öncelikle ufak pratiklerle bu kaslarımızı geliştirmemiz gerekiyor. 1 Hafta boyunca Hayır deme egzersizleri yapın, kendinizi gözlemleyin. Bu egzersizleri yaparken niyetimizde samimi olalım, net ve kibar bir açılamada bulunalım ve pes etmeden dik bir duruş gösterelim.

Hayır diyebilme, başrolde olma becerisine hepimiz sahibiz sadece nasıl ve nerede kullanacağımız konusunda zorluklar yaşıyoruz. Öncelikle verimli kullanmayı öğrenmeliyiz ve çabalamalıyız ki deneyimledikçe verimli sonuçlarını görelim.

Ve unutmayalım ki Hayır demek bizi Bencil yapmaz, tam tersine kişiliğimizi, kendimizi ortaya çıkartır.