Hazır Granül Kahve Yerine Ganoderma Kahvesi Mi Tüketmeliyiz?
Yazar Birdane Aydın • Diyetisyen • 11 Ocak 2021 • Yorumlar:
Geçen hafta bir danışanım “Çözünür formdaki hazır granül kahvelerin tüketiminde bir sıkıntı var mı hocam?” diye bir soru sordu. Ben de “Hazır granül kahvelerin işlenmesi sırasında, akrilamid denen kanser riskini artıran potansiyel riskli bir madde ortaya çıkıyor. Filtre kahvenin içinde de akrilamid var ama granül kahvede daha çok.(1) Hazır kahveyi tamamen hayatımızdan çıkarmasak da tüketimini bir miktar sınırlayıp, bazen yerine fitre kahveyi tercih ederek daha sürdürülebilir bir seçim yapmış oluruz. Ayrıca akrilamid yüksek sıcaklıklarda ortaya çıktığı için ızgara köfte veya patates kızartması yerken bile farkında olmasak da vücudumuza alıyoruz. O nedenle hayatımızdan çıkarmak yerine bu tür besinleri minimuma indirmeye çalışmalıyız.” diye cevap verdim. Bu sefer diğer danışanım “Hazır kahve yerine ganoderma kahvesi tercih etsek hocam? Sanırım bir çeşit mantardan yapılıyor.” diye bir soruyla karşılık verdi. Bu sorunun cevabını da gelin birlikte verelim.
Öncelikle ganoderma kahvesi bir mantar çeşidi olan ganoderma lucidum (kırmızı reishi mantarı) özü ve hazır granül kahvenin harmanlanarak hazırlanmasıyla elde edilen bir kahve çeşididir. Danışanım ganoderma kahvesini büyük ihtimal sadece mantardan yapılan bir kahve olarak düşündüğü için doğal sağlıklı bir içecek olarak algıladı. Ganoderma kahvesini savunanların iddialarına baktığımızda zayıflatma, kanser riskini ve stresi azaltma, bağışıklığı artırma gibi pek çok yararının olduğu söyleniyor.
2016 yılında 5 çalışmanın dahil edildiği bir sistematik derlemede ganodermanın kanser hastalarında uzun süreli sağkalım, tümör yanıtı, bağışıklık durumu üzerindeki klinik etkiler değerlendirilmiştir. Ganoderma ekstresi ile birlikte kemoterapi veya radyoterapi alan hastaların sadece kemoterapi veya radyoterapi alan hastalara göre 1,27 kat daha fazla yanıt verdiği bulunmuştur.(2) Tümör küçülmesi üzerinde önemli bir etki gösterilmemiştir. Ganodermanın lenfosit yüzdelerini önemli ölçüde artırarak bireyin immün fonksiyonlarını uyarabildiği bulunmuştur. Ancak bu sistematik incelemedeki çalışmalar küçük çaplı az kişiyle yapılan çalışmalardır, kanser hastalarının tedavisinde ganoderma mantarının birinci basamak kullanımını destekleyecek net ve tarafsız kanıtlar sağlamamaktadır.
Ayrıca bir vaka çalışmasında Ganoderma Lucidum ‘un hazır toz formülasyonunu 1 ay kullanan; halsizlik, iştahsızlık, kaşıntı ve çay rengi idrar şikayetiyle hastaneye başvuran Çinli bir kadında karaciğer hasarı tespit edildiği bildirilmiştir.(3) Farklı ürün formülasyonları, karaciğer için potansiyel olarak toksik olabilen başka bileşenlerin eklenmesiyle oluşturulmuş olabilir. Bu risk göz ardı edilmemelidir.
O zaman danışanımın sorduğu soruyu yanıtlayacak olursak ürün yelpazesine baktığımızda ganoderma kahvesinin zaten çok küçük bir yüzdesi ganoderma mantarının tozuna ait. Büyük bir yüzdesi yine kanser riskini artırabilir gözüyle baktığımız akrilamid içeriğine sahip granül kahve.
Henüz güvenilirliği kanıtlanmayan ganoderma mantarı özü, tozu gibi bitkisel takviyelerin ya da bu özü içeren ürünlerin kullanımı sağlığımızı olumsuz etkileyebilir. Güvenilirliğine dair elde yeterli kanıt olmadığından dolayı bu ürünlerin kullanımından şu an için kaçınmalıyız.