Helikopter Ebeveynlik ve Çocuklar Üzerindeki Etkisi

Çocuklarının her hareketini kontrol eden, onları kendilerinden ayrı bir birey olarak düşünmeyen, çocuklarına ayrışma için alan tanımayan anne babaya helikopter ebeveyn diyoruz. Helikopter ebeveynler; çocuğun etrafında bir helikopter gibi pervane olurlar, beklentileri oldukça yüksektir, mükemmeliyetçi bir yapıları vardır ve çocuğu yerine karar verme gibi tutumları sergilerler.

Ebeveynlerin bu tutumları sergilemelerinin altında birçok faktör vardır. Helikopter ebeveynlik dediğimiz tarzda yaklaşan ebeveynler çocuklarının başarısız olmasından gereğinden fazla korkarlar ve bu düşünce onları fazlaca kaygılandırır. Ebeveynler kendi çocukluk döneminde travmatik ya da olumsuz deneyimlemelere maruz kalmışlardır ve olumsuz deneyimleri kendileri yaşadıkları için çocuğu yaşasın, olumsuz şeylere maruz kalsın istemezler bu isteklerinden dolayı hem çocuklarını hem çevrelerini hatta çocuklarının duygu ve davranışlarını kontrol etmeye yer yer de baskılamaya çalışırlar. Yine benzer olarak çocuğum iyi bir meslek sahibi olsun, belli bir statüde yer alsın ekonomik, olarak avantajlı sınıfta bulunsun isterler, eğer ekonomik olarak iyi bir seviyede olmazsa zor duruma düşer düşüncesi ve bu düşüncede kaynaklı olarak ortaya çıkan korku duygusu fazlaca baskındır. Tüm bunlara ek olarak kişiler çok mükemmeliyetçidir, her şeyin en iyisi, en güzeli, en başarılısı, en akıllısı olsun isterler. Söylemlerinde ve düşüncelerinde “en” kalıpları oldukça fazladır, bütün iyi sıfatlar ve bu sıfatları eni olmak isterler. Kendilerinin yanı sıra çocukları içinde bu kurallar geçerlidir ve hatayı asla kabul etmezler. Genelde siyah beyaz düşünürler ve ara renkler, griler hayatlarında yoktur. Bu tarz ebeveynler için çocukları ya iyidir ya da kötüdür. Çocuklarına deneyimleyerek öğrenme fırsatı vermezler.

 Helikopter ebeveynler “biz” kalıbını oldukça fazla kullanırlar. Bunun kullanımının artması çocuğun bireyselleşmesine engel olur ve ilerleyen zamanlarda tek başına sorumluluk alamamasına yol açar. Bu yüzden söylemlerde çocuklarla ebeveynlerin kendini ayırması oldukça önemlidir. Özellikle helikopter ebeveynler “Okulumuza gittik”, “Babamızı gördük”, “Yemeğimizi yedik” gibi söylemleri çok kullanır. Dikkat edilmesi gereken şey okul çocuğunuzun okuludur sizin değil ve biz yerine “Ece bugün okula gitti” gibi ayrışmaya alan tanıyan, bireyselliği vurgulayan cümleler daha sağlıklı olacaktır.

 Helikopter ebeveynlerin davranışları ilerleyen zamanlara çocuklarda belli izler, problemler yaratır. Genel olarak bu tarz ebeveynlik tutumuyla yetiştirilen çocuklarda özgüven eksikliği, kaygı bozuklukları, stresi iyi yönetememe, yeme bozuklukları, tek başına karar verememe, psikolojik sağlamlığın zayıf olması gibi sorunlar görülebilmektedir. Bu yüzden ebeveynlerin kendi ihtiyaçlarıyla çocuklarının ihtiyaçlarını ayrıştırması, kendi davranışlarını gözlemleyip sonuçlarını düşünmeleri, gerekliliğini düşünmeleri önemlidir.