Hemoroid veya basur nedir?
Yazar Ömer Yoldaş • 6 Eylül 2016 • Yorumlar:
Her sağlıklı insanda makat bölgesinde, dişli çizginin (linea dentata) hemen üzerinde yastıkçıklar bulunur ve bunlar içinde damarlar, bağ dokusu ve düz kası barındırırlar. Ancak, sürekli kabızlık veya ishal, aşırı ıkınma, yanlış tuvalet alışkanlıkları veya hamilelik nedeniyle bu yastıkçıklar hemoroid şekline dönüşür. Hemoroid 50 yaş civarındaki her iki kişiden birinde belirlenir.
Hemoroid tipleri nelerdir?
Dış hemoroid : Makat bölgesinin en hassas ve ağrıya duyarlı olan bölgesinde yerleşirler. Buradaki damar pıhtılaşırsa aşırı ağrılı bir şişlik oluşturlar (tromboze hemoroid).
İç hemoroid : En sık rastlanan belirtisi ağrısız olarak makattan dışarıya sarkan şişliktir. Çoğunlukla hastalar tarafından dışkılama sonrasında temizlik işlemi sırasında tesadüfen fark edilirler. Bu hemoroid veya basurun dışarıya tam olarak sarkması veya fıtıklaşması ve içeri itilememesi durumunda şiddetli ağrıya neden olabilir.
Hemoroid neden olur?
Günümüzde yaygın olarak kabul gören görüşe göre hemoroidler makat etrafındaki koruma gerçekleştiren yastıkçıkların bütünlüğün bozulması nedeni ile oluşur. Basur veya hemoroid sorunu olan kişilerde sağlıklı kişilere oranla toplar damarlar genişler, damarlarda pıhtılar oluşur ,kas ve bağ dokularında sarkmalar meydana gelir. Bazı hastalarda, bu değişikliklere ek olarak, makat kanalı içinde yer alan bağırsak yüzeyinde ülserler, pıhtılaşma ve beslenme bozukluğu oluşur.
Hemoroid veya basur oluşumunu kolaylaştıran faktörler nelerdir?
• Uzun süre oturmayı gerektiren meslekler: sekreterlik, mimarlık, mühendislik, bankacılık, vb.
•Bazı sporlar: vücut geliştirme, bisiklete binme, motosiklete binme, ata binme
•İleri yaş
•Kronik kabızlık
•Kronik İshal
•Dışkılama güçlüğü
•Gebelik
• Loğusalık
• Kalıtım
• Dışkılama sırasında aşırı ıkınma
• Fazla laksatif veya lavman kullanımı
• Tuvalette uzun süre oturma alışkanlığı, tuvalette kitap okuma
Hemoroid yeterli makat temizliği yapılmadığı için mi olur?
Hemoroid gelişmesinde, kişisel hijyen, taharetlenme veya makat bölgesi temizliğinin bir ilgisi olmadığı saptanmıştır.
Hemoroid bir hastalığın ön belirtisi olabilir mi?
Evet hemoroidler bazı hastalıkların ön belirtisi olabilir. Yoğun alkol tüketimi,karaciğer hastalıkları ve Hepatit B ile oluşabilen karaciğer sirozu veya portal hipertansiyon gibi hastalıklarda ilk belirti olarak hemoroid ortaya çıkabilir.
Hemoroid tanısı nasıl konulur?
Hemoroid tanıs klinik muayenenin yanı sıra anoskopi, rektoskopi, sigmoidoskopi veya kolonoskopi ile konulur.
Hemoroid (basur) belirtileri nelerdir?
• Ikınma sırasında makattan kan gelmesi
• Ikınma sırasında makattan dışarıya sarkma olması
• Makat bölgesinde kaşıntı
• Makatta ağrı (sıklıkla basur pıhtılaşması nedeni ile)
• Makat bölgesinde ele gelen ağrılı şişlik
Hemoroid (basur) hangi hastalıklarla karıştırılabilir?
Makattan kanama olduğunda hasta mutlaka uzman bir cerrah tarafından muayene edilmelidir.
(anal fissür)
• (anal fistül, perianal fistül, anorektal fistül)
• (anal apse, perianal apse, anorektal apse)
• Anal kondilom
• Makat kanseri
• Rektum kanseri
• Rektal polip
• Makat sarkması
• Ülseratif kolit
• Crohn Hastalığı
• Makatta mantar hastalığı
• Makatta kaşıntı
• Makat bölgesi enfeksiyonları (gonokok, sifiliz, klamidya vb.)
Hemoroid hastalığı seyri nasıldır?
Hastalığın başlangıç döneminde sadece makattan kanama yakınması varken, daha sonraki dönemlerde kanamaya dışkılama sırasında makatta oluşan şişlikler eşlik eder. Hemoroid ilerledikçe bu şişlikler artık içeriye girmez hale gelir. Özellikle ilerlemiş olduğu dönemlerde hemoroid memelerinin dışarı çıkmış olması nedeniyle makat devamlı ıslak hale gelir. Makat ıslaklığı nedeniyle kaşıntı da diğer yakınmalara eklenir.
Hemoroid hastalığı evreleri nelerdir?
I. Evre hemoroid: kanamaya yol açan ve makat dışına çıkmayan iç basur
II.Evre hemoroid: makat dışına çıkan, ancak kendiliğinden içeri giren iç basur
III.Evre hemoroid: makat dışına çıkan ve kişinin elle içeri itebildiği iç basur
IV:Evre hemoroid: makat dışına çıkan ve kişinin elle içeri itemediği iç basur
Korunmak için neler yapılmalıdır?
1 Posadan zengin bir beslenme tarzını benimsemek (meyve, sebze,
baklagiller, corn flakes vb.)
2 Tuvalette uzun zaman geçirme, tuvalette gazete okuma veya bulmaca
çözme, aşırı ıkınma gibi alışkanlıkları terk etmek. Çocuklara tuvalete ihtiyaç duydukları anda gitmeleri ve orada uzun zaman geçirmemeleri gerektiğini öğretmek
3 Spor ve düzenli egzersiz yapmak
4 At, motosiklet veya bisiklete binmenin hemoroid açısından olumsuz
etkilerinin olduğunu bilmek
5 Halter ve güreş gibi ağır sporların zorlanma nedeniyle olumsuz etkilerinin
olduğunu bilmek
Hemoroid hastalığı tedavisi nasıldır?
Hemoroid hastalığı (basur, mayasıl, babasıl) ameliyatsız veya ameliyatla tedavi edilmektedir. Ameliyat dışı yöntemleri: oturma banyoları (10-15 dakika süre ile sıcak su içine oturma), bazı pomadların sürülmesi veya ağızdan hemoroid (basur) hapı alınmasıdır. Doktor muayenehanesinde yapılabilecek bazı tedavi şekilleri de mevcuttur.
1 Bipolar koagulasyon: Bu yöntemle hemoroid veya basura neden olan kan
damarları yakılır.
2 İnfrared koagulasyon: İnfrared (kırmızı ışık) adı verilen değişik dalga
boyundaki lazer ışınıyla damarlar küçültülür ve hemoroid (basur) memesini söndürme temeline dayanır.
3 Skleroterapi: makat bölgesine, kireç oluşturan bir kimyasal madde enjekte
edilir. Hemoroid (basur) memesini besleyen toplar damarlarda kireç oluşumu sağlanarak, orada yeni bir damar şişmesi, çatlaması ve genişlemesi engellenir.
4 Bantlama girişimi: Bu hanımların saçlarına taktığı toka gibi bir lastiğin
anoskop denilen ve makat içine sokulan ışıklı bir alet ile lastik tokayı kaydırarak oraya yerleştirilmesi işlemidir. Böylelikle o hemoroid (basur) damarı boğulmuş olur. Hemoroid (basur) tedavisinde ağrısız yöntemlerin sonuçları ve başarısı çoğunlukla aynı, ancak özellikle bant uygulaması uygun teknikle yapılmazsa şiddetli ağrıya neden olabilir. O yüzden deneyimli ellerde yapılması gerekir.
HEMOROİD AMELİYATI
Hemoroid ameliyatı öncesi ne tür bir hazırlık yapmak gerekir?
Hemoroid ameliyatı öncesinde hastaların kan sulandırıcı ilaçları (Aspirin®, Coraspin®, Ecoprin®, Dispril®, Coumadin®, Heparin®, Plavix®, Pradaxa® vb.) ameliyattan 7-10 gün önce kesilir. Ameliyattan önceki gece yarısı, su ve gıda alımı kesilir. Bazı cerrahlar ameliyattan önce bağırsak hazırlığı amacı ile herhangi bir ilaç önermezken, bazıları ameliyattan bir gün önce ağızdan alınan bağırsakları boşaltmaya yarayan müshil (ağızdan alınan sodyum fosfat, senna alkaloidleri, polietilen glikol vb. maddeleri içeren toz veya sıvı) ilacı verir veya lavman önerirler.
Hemoroid (basur) hastalığı ameliyat yöntemleri nelerdir?
Hemoroid veya basur hastalığı ilerlemişse cerrahi yöntem gündeme gelir. Bunlar:
1 Klasik ameliyat teknikleri: Milligan & Morgan (1937 yılında tanımlanmış açık tekniktir), Ferguson (kapalı teknik), Parks (submukozal hemoroidektomi) ve Whitehead ameliyatları: prensipte hemoroid memelerinin; makas, bıçak, monopolar elektrokoter, bipolar koter (BICAP), ‘’Ligasure’’ veya ‘’Ultracision -harmonic scalpel’’ türünde 7 mm çapa kadar damarları devre dışı bırakabilen, damar kapatma cihazları veya lazer ile kesilerek çıkartılmasını hedeflerler. Bu tekniğe ‘’hemoroidektomi’’ adı verilir. İşlem sırasında makatın genişletilmesi veya ‘anal dilatasyon’ işlemi özellikle üçüncü derecede hemoroidlerde belirgin bir rahatlama sağlar.
2 Longo yöntemi: Hemoroid (basur) tedavisindeki ameliyat yöntemlerinden biri de Longo tekniğidir. Hemoroid makatta genellikle üç yerde ve dizilimi de saat kadranı üzerindeki 3, 7 ve 11 hizalarıdır ve klasik cerrahi yöntemde en az üç yerden yara oluşturmak gerekir. Bu ister normal dikişle yapılsın, ister lazer uygulamasıyla yapılsın makatta ciddi yaralar oluşur. Antonio Longo tarafından İtalya’da Palermo Üniversitesi’nde 1997'de geliştirilen yöntemde ise makat dışında bir yara oluşmaz, ameliyat makat derisine (anoderm) oranla tamamen sinir ağından daha fakir bir bölge olan makatın içinde gerçekleştirilir, bu da ameliyat sonrasındaki ağrı duyusunu azaltır. Ayrıca, makat sarkması (rektal mukozal prolapsus) durumlarında ve ileri derecedeki hemoroidlerde (üçüncü ve dördüncü derecedeki hemoroidler), Longo tekniği en başarılı sonuçları verdiği bildirilen tekniktir. Longo ameliyatı ülkemizde 1999 yılından beri uygulanmaktadır.
Longo hemoroid ameliyatının avantajları:
- Az ağrılı olması: Stapler hemoroidopeksi olarak tanımlaman bu yöntem ise daha az ağrılı ve hastanın kısa sürede iyileşmesini sağlar. Longo yönteminde, makatın ağız kısmına girişim yapılmaz. Çünkü makatın son 3-4 santimetrelik kısmı ağrıya duyarlıdır ve bu teknikte daha yukarıdan çalışılır. Longo yöntemiyle tedavi edilen hastaların yüzde 80'i ağrı kesiciye çok daha az ihtiyaç duyar. Hasta ertesi gün bile rahatça dışkısını yapar. Shao ve ark. Longo ameliyatı ile klasik hemoroid ameliyatını karşılaştıran 29 ayrı çalışmada toplam 2,056 ameliyatın sonuçlarını incelemişler ve Longo yönteminde, klasik hemoroid ameliyatına oranla çok daha az ağrı olduğunu belirlemişlerdir.
- Makattan sarkmayı önlemesi: Tek kullanımlık bir alet yardımı ile hemoroid (basur) memelerini yukarı doğru çeker ve hepsi içeriye girmiş olur. Böylece iç hemoroid (basur) memelerinin dışarı doğru sarkması engellenmiş olur.
- Damarları kesmesi ve dikmesi: Bu alet bu damarları keser ve diker. Böylece damarlar sabitleneceği için sonraki ıkınmalarda hemoroid (basur) memeleri makattan dışarıya çıkmayacaktır.
- İşe daha erken geriye dönmeyi sağlaması: Ameliyat süresi 20-30 dakika arasında değişmektedir. Çoğu hasta 3-4 gün sonra aktif yaşamlarına ve işlerine geri dönebilir.
Ameliyat yöntemleri hastaya göre seçilmelidir. Milligan Morgan yöntemi adı verilen ameliyat tekniği sıkça kullanılır. Bu yöntemin özelliği hemoroidlerin (basur) baş kısmından sonuna kadar bir alet yardımıyla kesilip çıkarılmasıdır. Birinci derece hemoroidlerin (basur) varlığında, cerrahi tedavi önerilmez ve bunun yerine oturma banyosu, bazı merhemler ve ağızdan alınacak haplarla tedavi planlanır. Hastalığın hangi evrede bulunduğunun tedavi yönteminin seçilmesinde önemlidir.
Hemoroid (basur) tekrarlar mı?
Öncelikle, nerede ise hiçbir hastalıkta kesin iyileşme garantili tedavinin mümkün olmadığını bilmenizde yarar var. Hemoroid (basur) tedavi edilse bile ameliyatsız yöntemlerde % 10-50 ve ameliyatlı yöntemlerde ise % 1.5-15 oranında tekrarlayabilir veya nüks edebilir. Nedenler arasında uygulanan cerrahi teknik, devam eden kabızlık ve beslenme alışkanlıklarındaki hatalar vb. nedenler sayılabilir.
Hemoroid (basur) ameliyatı sonrasında hangi komplikasyonlar görülebilir?
1.Makat bölgesinde ağrı : Hemoroid (basur) ameliyatı sonrasında en sık rastlanılan sorun olan ağrı, çeşitli ağrı kesiciler ile kontrol edilir. Ayrıca, ameliyat sırasında makat bölgesine markain, bupivakain gibi bölgesel anestezik maddeler enjekte edilir ve böylelikle ameliyat sonrasında hastanın ağrısı belirgin şekilde azaltılmış olur ve böylelikle ağrı kesici ilaçların gereksiniminde belirgin azalma olmaktadır. Genel olarak, Longo ameliyatı sonrasında ağrı klasik hemoroid ameliyatına oranla daha az olur.
2. İdrar yolu enfeksiyonu: idrar yolu enfeksiyonu hemoroid (basur) cerrahisinden sonra direkt olarak gelişen bir sorun değil, uygulanırsa idrar sondası sonrasında gelişir.
3. İdrar yapma zorluğu: sıklıkla ameliyat sonrası spazm, ağrı, ameliyat bölgesindeki dikişler, sıkı pansuman yapılması, ameliyat sonrasında fazla sıvı alınması, ameliyatın spinal anestezi ile gerçekleştirilmesi, büyük hemoroidlerin (basur) ameliyatına bağlı olarak hastaların % 25-35’inde ameliyat sonrasında geçici olarak (sıklıkla ameliyat gecesinde) idrar yapma zorluğu (idrar retansiyonu) gelişir. Bazı durumlarda bir sonda yardımı ile idrarı boşaltmak gerekebilir. Ameliyattan önce hastanın idrarını tam olarak boşaltması ve cerrahın ameliyat bölgesine anestezik ilaç yapması (topikal anestezi) bu sorunun sıklığını azaltır.
4.Makattan kanama: Klasik hemoroid hemoroid ameliyatları sonrasında olguların % 2’sinde ve Longo ameliyatı sonrasında ise olguların % 5’inde kanama gelişir. Hemoroid (basur) ameliyatından sonraki ilk üç hafta içinde görülür ve sıklıkla dikişin veya zımbaların açılması veya enfeksiyon nedeniyle bu sorun oluşur. Hemoroid ameliyatı sonrasında kanama gelişen hastaların ortalama olarak % 2’sinde tekrar ameliyat gerekebilir.
5. Geride memelerin kalması: Hastaların en sık olarak yakındığı sorun küçük deri çıkıntılarını basur (hemoroid) memesi olarak yorumlamalarıdır. Bunlar hastaya huzursuzluk ve kaşıntı yaratırlar.
6.Kabızlık: Hastalar sıklıkla hemoroid (basur) ameliyatı sonrasında dışkılama işlemi sırasında ağrı çekeceği inancı veya korkusu nedeniyle zor dışkılarlar. Hastaların neden dışkılamadan korktukları anlaşılabilir bir durum olmasına karşın bu korkunun dışkının içeride taşlaşmasına (fekal impaksiyon) neden olabileceğini bilmekteyiz. Kabızlık sorunu sıklıkla, ameliyattan sonraki 1-2 gün içinde normale döner, ancak 3 gün içinde dışkılama gerçekleşmezse dışkı gevşetici ilaçlar (laksatif) önerilir.
7. Ektropion veya Whitehead deformitesi: Hemoroid (basur) ameliyatı sırasında fazla miktarda bağırsak (rektum) bölümü kesilirse ve uygun şekilde tespit edilmez veya tespitinden kurtulursa makatın dışında iyileşme yoluna gider ve bu duruma ektropion veya Whitehead deformitesi adı verilir. Bu durumda hastadan sümüksü (mukuslu) bir akıntı gelir, ciltte tahriş ve kaşıntı olur.
8.Makat darlığı: Hemoroid ameliyatları sonrasındaki komplikasyonlardan birisidir, oldukça önemlidir ve % 2-4 oranında görülür. İleri evredeki komplike olmuş hemoroidlerde ise % 5-10 oranında makat darlığı gelişir. Büyük hemoroidlerde (basur) fazla miktarda bağırsak (rektum) bölümü kesilirse veya makat kanalında alt bölüme dikiş atılırsa, geniş bir nedbe dokusu oluşacağından ileri dönemde makatta darlık gelişebilir. Longo tekniği ile gerçekleştirilen hemoroid ameliyatlarında kese ağzı (purse string) dikişi makat kanalında çok alt seviyeye atılırsa da ortalama % 1.5 oranında makat darlığı gelişebilir. Hemoroid (basur) memeleri arasında sağlam doku bölümleri bırakılarak veya makat kanalında çok alt kısımlara dikiş atmaktan uzak durarak, bu komplikasyon önlenebilir. Makatta darlık gelişmesi halinde, ameliyattan 6-8 hafta sonra genişletme işlemi (dilatatör ile) uygulanabilir ve bu şekilde başarı sağlanamazsa anoplasti (proktoplasti) denilen makat ağzını genişletme ameliyatı uygulanması gerekir.
9.Ameliyat sonrasında makat sarkmasının devam etmesi: Hemoroid (basur) ameliyatı sonrasında yeterli doku çıkartılmazsa makattan dışarıya sarkan ve iç çamaşırda ıslanma ve makatta kaşıntı yaratan bir şişlik kalır. Milligan & Morgan tekniğinde ortalama % 13, HAL tekniğinde % 10, Longo tekniğinde % 12 oranında sarkmanın devam ettiği belirlenmiştir
10.Makat çatlağı : Hemoroid (basur) ameliyatı sonrasında makat çatlağı (anal fissür) gelişebilir. Özellikle, Longo ameliyatı sonrasında stapler cihazının yarattığı lokal darbeye (travma) bağlı olarak % 0.2 oranında makat çatlağı görülür. Benzer şekilde, HAL tekniği sonrasında da % 0.5 oranında makat çatlağına rastlanır. Tedavisinde öncelikle % 0.2-0.6 yoğunluktaki nitrogliserinli kremler, Botoks uygulaması ve yanıt alınamaması durumunda ameliyat ile düzeltilebilir.
11.Makat fistülü: Hemoroid (basur) ameliyatlarının % 1’inden azında makat fistülü (makat fistülü) gelisir.
12. Enfeksiyon: Hemoroid (basur) ameliyatları sonrasında şaşırtıcı bir şekilde enfeksiyon sorununa çok ender rastlanır.
13.Makatta kaşıntı: Makat bölgesini aşırı temizleme ve özellikle sabun veya deterjan uygulaması sonrasında görülür.
14.Dışkı veya gaz kaçırma : Yaşlı hastaları etkileyen hemoroid (basur) ameliyatının (sfinkterotomi işlemi yapılırsa) veya makatı çevreleyen yastıkçıkların (anal cushions) gereğinden fazla miktarda alınması durumunda görülen ender bir komplikasyonudur.
15. Hemoroidlerde pıhtılaşma: Hemoroid hastalığında Longo ameliyatı sonrasında % 1-6 oranında hemoroid pıhtılaşması (tromboze hemoroid) gelişebilir.
16. Dışkı taşlaması: Hemoroid ameliyatları sonrasında dışkı taşlaşması veya ‘fekal impaksiyon’ % 1-6 oranında izlenir.
17.Rektovajinal fistül: Longo tekniği ile gerçekleştirilen hemoroid ameliyatları sonrasında % 0.2 oranında kalın bağırsağın rektum adlı makata yakın bölümü ile kadınlık organı arasında (vajina) iştirak gelişebilir ve kadınlık organından dışkı gelebilir. Bu durum sıklıkla makat kanalına yerleştirilen kese ağzı (purse string) dikişinin, fazla derinden alınması sonucunda gelişir.
18. Sürekli ıkınma hissi (tenesmus): Hemoroid nedeniyle Longo ameliyatı olan hastaların % 25-30’unda yerleştirilen zımbalara ve makatın sarkan bağ dokusunun kısaltılması nedeniyle sık olarak gelen ve ortalama olarak 1-6 ay arasında devam edebilen dışkılama hissi, makatta yabancı cisim hissi, dışkının tam bitmemesi hissi ve makatta huzursuzluk gibi yakınmalar olabilir.
HEMOROİD İLE İLGİLİ ÖZEL DURUMLAR
Hemoroid Pıhtılaşması
Hemoroid (basur) pıhtılaşması veya diğer adları ile hemoroid trombozu, perianal tromboz, perianal hematom, eksternal (dış) tromboze hemoroid, hemoroid’i oluşturan damarlardaki kanın pıhtılaşması nedeniyle oluşur. Pıhtılar nedeniyle tıkanan hemoroid memesi gerilir ve hastaya çok şiddetli ağrı verir. Bu durum özellikle doğum sonrasında lohusalıkta sorun teşkil eder. Pıhtılaşan hemoroid memesi lokal veya genel anestezi ile boşaltılınca hastada çok kısa bir sürede büyük bir rahatlama hissi oluşur. Daha sonradan pıhtının boşaltıldığı delik cerrah tarafından sıklıkla dikilir ve bazen de boşalması için açık bırakılabilir. Yapılan çalışmalarda pıhtılaşmış hemoroid memesi, lokal veya genel anestezi ile cerrahi cerrahi olarak boşaltıldığında, ağrının 1-4 gün içinde, buna karşın ameliyatsız olarak sadece ilaç ile tedavi edilmeye çalışıldığında 24 gün içinde ağrının kaybolduğu belirlenmiştir. Ağrı için buz kompresi, ılık su ile oturma banyosu, lokal anestezi oluşturan Lidocaine, Nitrogliserin, Nifedipin veya mentol içeren kremler ve sert bir zemin üzerine oturma gayet etkili olmaktadır. Hemoroid hastalığında tekrarlama (nüks) oranı ameliyat yapılmayan grupta % 25-50 iken, ameliyat grubunda ise % 5’den az olarak belirlenmiştir.
Hemoroid boğulması
Hemoroid (basur) boğulması veya strangülasyonu, makattan dışarıya sarkma yapan üçüncü veya dördüncü evredeki hemoroidlerde gözlenir. Acilen tedavi edilmeze boğulan hemoroid bölümünde aşırı ödem sonucunda ülser ve sonrasında doku ölümü (nekroz) gelişir. Tedavisinde, acil olarak, ameliyathanede ve sıklıkla genel anestezi (narkoz) altında, Longo hemoroid ameliyatı veya üç hemoroid memesinin damar kapatma cihazları ile alınması uygulanır.
Gebelikte hemoroid
Hamilelik veya gebelik döneminde kadınların % 10-15’inde hemoroid ciddi bir sorun oluşturur. Bu nedenle, hemoroid sorunu olan kişilerin hamile kalmadan önce uygun şekilde tedavi olmaları yararlı olur. Hamilelerde, mümkün olduğunca ameliyatsız şekilde hemoroidi tedavi etme yoluna gidilir. Gebeliğin ilk üç ayında düşük tehdidi nedeniyle ameliyat olağanüstü durumlar dışında pek uygulanmaz, ikinci ve üçüncü aylık dönemde (trimester) hemoroid tedavisinde zorunlu olursa lokal anestezi ile girişim yapılabilirHamilelik sırasında hemoroidi olan kadınların % 25-30’unda doğum sonrasında hemoroid pıhtılaşması (trombozu) sorunu geliştiği belirlenmiştir. Doğumu 39. haftadan sonra gerçekleştiren gebelerde hemoroid pıhtılaşmasına daha sık olarak rastlandığı belirlenmiştir.
Lenfoma ve lösemi varlığında hemoroid
Lenfoma(lenf kanseri) ve lösemi (kan kanseri) gibi önemli hastalıklarının varlığında hemoroid ciddi bir sorun olarak ele alınmalıdır. Bu tür hastalıkların aktif döneminde hemoroid için herhangi bir girişim yapılması durumunda, hastanın yaşamını tehdit edebilecek ağır enfeksiyonlar gelişebilir. Bu tür durumlarda sıklıkla Hematoloji Uzmanı ile cerrah ortaklaşa çalışmalı ve ameliyat gerekli ise hastalığın ilaçlar ile kontrol altında olduğu bir dönemde (remisyon) yapılmalıdır.
Hemoroid veya basur hastalığı kansere neden olabilir mi?
Hemoroid hastalığı kansere neden olmaz. Ancak, basit hemoroid (basur) sanılan bazı olguların altında makat kanseri (anal kanser veya anüs kanseri), rektum kanseri veya barsak kanseri bulunabildiğini unutmamak gerekir. Özellikle, hemoroid ile birlikte sürekli karın ağrısı, zayıflama, dışkı çapında incelme, dışkının üzerinde kan bulunması ve gece terlemeleri gibi belirtiler varsa barsak kanseri açısından şüphelenmek ve hekime başvurmak gerekir. Bu tür bir sorunun varlığında, Kolonoskopi tetkiki durumu kolaylıkla aydınlatmaktadır.
HEMOROİD (basur) hastası nasıl beslenmeli?
Hemoroid (basur) hastalığında, hem hastalıktan korunmak ve hem de hastalığın alevlenme dönemlerinde rahat etmeleri açısından uygun bir diyetle beslenmeleri çok önemlidir. Hemoroid hastalarının yoğun şekilde dışkı gevşetici (laksatif) ilaçlar kullandıkları gözlemlenmektedir. Dışkılama eyleminin rahat olabilmesi için, dışkı yumuşatıcı ilaçlar kullanmak yerine; günde 2 Lt civarında su tüketmek, bol lifli ve doğal bir beslenme şekli tercih edilmelidir. Tahıl, bakliyat, soya fasulyesi, arpa, pirinç ve buğday, vitaminler, sebze ve meyvelerin dengeli şekilde alınması bağırsak hareketlerini arttırır ve kabızlık ile mücadelede çok yararlıdır.
Hemoroid hastaları için yararlı gıdalar
A vitamini içeren gıdalar: kayısı, havuç, bezelye, patates, ıspanak, bal kabağı ve yumurta
B vitamini içeren gıdalar: tahıllı gıdalar, pirinç, mercimek, fasülye, patates, şeker pekmezi, muz, hindi eti ve ton balığı
C vitamini içeren gıdalar: kuşburnu, kivi, Brüksel lahanası, çilek, ahududu, mandalina, ıspanak. Limon, greyfurt ve portakal hem lif ve hem de C vitamini içerirler, ancak özellikle makatta yanma sorunu olan hastaların yakınmalarının artmasına neden olabilirler.
E vitamini içeren gıdalar: tahıllı gıdalar, ayçiçek yağı, fındık, ceviz, badem, ıspanak, şalgam, pancar, zeytin, karahindiba, balkabağı, balık ve kuşkonmaz
Tahıllı gıdalar: kepek, mısır, mısır gevreği (corn flakes, müsli) ve esmer pirinç
Kuru yemiş: kuru üzüm, kuru kayısı, kuru incir, kuru erik, fındık ve ceviz
Meyveler: elma (kabuklu), kayısı, muz, yabanmersini (çay üzümü), kavun, karpuz, kiraz, vişne, üzüm, şeftali, armut, ananas, erik, ahududu (frambuaz, ağaç çileği) ve çilek
Haşlanmış sebzeler: lahana (beyaz, kara ve kırmızı), karnabahar, havuç, yabani havuç (karakavza), patates (kabuklu), ıspanak, kuşkonmaz, kabak, şalgam, mısır, Brüksel lahanası
Çiğ sebzeler: fasulye filizi, kereviz, salatalık, kıvırcık salata, mantar, soğan, yeşil biber, ıspanak ve domates
Baklagiller: bakla, fasulye, nohut, soya, mercimek, bezelye, keçi boynuzu, yalancı akasya ve gülibrişim
Ekmek: tahıllı, yulaflı, çavdarlı, kepekli ve buğdaylı
Diğer: keten tohumu ve şeker pekmezi
Hemoroid hastaları için zararlı madddeler
• Baharatlı gıdalar: kırmızı biber, kara biber, pul biber, acı biber, izot vb.
• Turunçgiller (limon, mandalina, portakal, greyfurt)
• Çay ve kahve (aşırı tüketimi)
• Kebap ve benzeri gıdalar: lahmacun, çiğ köfte, pizza, hamburger, sosis, turşu
• Süt ürünleri: günde kibrit kutusu kadar peynir, bir bardak süt, bir bardak ayran ve bir kase yoğurt tüketilebilir, ancak yüksek miktarlarda tüketildiklerinde makatta kaşıntıya yol açarlar.
• Ketçap
• Çikolata
• İçecekler: enerji içecekleri, asitli içecekler
• Alkol: şarap ve bira gibi mayalı içkiler
• Hamur işleri: kek, pasta, beyaz ekmek
• Beyaz pirinç
• Konserve gıdalar
• Tuzlu ve yağlı gıdalar
• Ağrı kesici ilaçların kullanımı