Hipomani ve Mani Arasındaki Farklar
Yazar Emre Köroğlu • Psikiyatrist • 2 Aralık 2019 • Yorumlar:
Mani ve hipomani manik depresif hastalık veya iki uçlu hastalık olarak da bilinen bipolar bozuklukta gözlenen duygudurum dönemleridir. Bipolar bozukluk, kişilerin duygularında, enerji düzeylerinde, aktivitelerinde ve düşüncelerinde dalgalanmalara neden olan psikiyatrik bir hastalıktır. Bipolar bozukluk seyri sırasında hastalarda mani, hipomani ve depresyon dönemleri görülebilmektedir.
MANİ
Mani, anormal olarak yükselmiş veya "taşkın" duygudurumla karakterize, kişinin aşırı neşeli ya da öfkeli olabildiği bir durumdur. Manide olan kişiler aşırı enerjik olurlar, düşünceleri hızlıdır, konuşma miktarları artmıştır, gerçek olmayan düşüncelere sahip olabilirler, daha az uykuya ihtiyaç duyarlar. Manide olan kişilerin dikkatlerini toplamaları ve sürdürmeleri zorlaşır, özgüvenlerinde abartılı bir artış gözlenir buna karşın mesleki ve sosyal işlevsellikleri bozulur. Bu söz konusu değişiklikler, hastanın çevresindekiler tarafından da fark edilir. Çok şiddetli manilerde hezeyan (gerçek olmayan düşüncelere inanma) ve halusinasyonlar (sesler duyma ya da görüntüler görme gibi anormal algılamalar) görülebilir. Bu kişilerin muhakemeleri bozulabilir, riskli davranışları olabilir ve riskli kararlar alabilirler. Tedavisinde hastane yatışları gerekebilir, Mani atakları, iki uçlu hastalığın alt tipi olan bipolar 1 bozuklukta gözlenir.
HİPOMANİ
Hipomani ise maninin daha ılımlı bir halidir. Hipomani yaşayan kişiler manide olduğu gibi aşırı neşeli veya öfkeli olabilirler, enerji düzeyleri, konuşma miktarları, düşünce hızları yükselir ancak tüm bu değişiklikler kişinin işlevselliğini önemli derecede bozmaz. Ancak yine de kişide olan değişiklikler çevresindekiler tarafından fark edilecek düzeydedir. Hipomanide, psikotik belirtiler denilen ve manide olabilen gerçek olmayan düşünceler ya da algılamalar gözlenmez. Şiddetli mani tablolarında hastane yatışları gerekebilirken hipomani dönemlerinin tedavisi çoğunlukla ayaktan sürdürülür, belirtiler yatış gerektirecek kadar ağır olmaz. Ancak tedavisiz kalan hipomanilerin de maniye evrilme olasılığı bulunmaktadır. Hipomani iki uçlu bozukluğun alt tipi olan bipolar 2 bozulukta gözlenir.
TANI
Mani ve hipomani tanıları klinik görüşmeler sonunda konur. Mani için hastalık belirtilerinin en az bir haftadır devam ediyor olması koşulu aranırken hipomanide dört günlük süre tanı için yeterlidir. Ancak hastanın belirtileri yatış gerektirecek kadar ağırsa daha kısa bir sürede de mani tanısı koymak mümkündür.
TEDAVİ
Mani ve hipomani tedavilerinde öncelikli amaç bu dönemlerin uygun müdahaleler ile yatıştırılması, atakların olmadığı iyilik dönemlerinde ise koruyucu tedaviler ile mani, hipomani ve depresyon ataklarının engellenmesidir. Manide belirtilerin şiddetli olması durumunda, hastalığın tedavisi, riskli veya saldırgan davranışların engellenmesi amacıyla hastane yatışı bir zorunluluk haline gelmektedir. Tedavi kapsamında ilaç tedavileri yanında psikoterapi ve gerekli durumlarda da etkili ve güvenli bir yöntem olan EKT (elektrokonvulsif terapi) de uygulanabilmektedir. Hastanemizde bipolar bozukluk hastalarının takipleri, alanında uzman bir kadro yönetiminde sürdürülmekte, ayaktan ve yatırılarak tanı ve tedavileri yapılmakta, psikoterapi hizmetleri verilmektedir.