Hipospadias

Hipospadias nedir?

Hipospadis erkek çocuklarda peniste gelişim bozukluğu ile beraber idrar kanalının alt kısmının eksik gelişmesi sonucu idrar deliğinin normalde olması gereken yerin daha altında sonlanmasıdır.

Halk arasında “Doğuştan Sünnetli”, “Peygamber Sünnetli” veya “Yarım Sünnetli” olarak tanımlanır. Bu durum işeme borusu ve penisin bir doğumsal bozukluğudur. Bu çocuklarda penis içindeki işeme borusu doğuştan kısa ve ucu penisin alt kısmına açılır.

Ne tür bozukluklara neden olur?

• Çocuğun idrarını yaptığı delik penisin ucunda değildir.

• Sünnet derisi eksik ve bozuktur.

• Penisin görünümü normal değil; çoğunda penis eğri ve bozuk.

• Ağır olgularda yumurta torbası da bozuk gelişir. 

• Hipospadias ile beraber testis torbada değil ise cinsel gelişim sorunu olabilir. Bu durumda genetik analiz yapılmalıdır Çünkü dış genital görünümü biraz erkeğe benzeyen ama aslında bir kız çocuğu olabilir. 

Sıklığı nedir?

Kabaca her 300 erkek çocuktan birinde görülür.

Ameliyat şart mı? Ameliyat edilmez ise ne tür problemler olur? 

Bu çocuklar ayakta işerken idrarını ileriye doğru ve düz yapamazlar ve idrar kanalının penis ucunda olmamasına bağlı işeme problemlerine neden olur. Penisteki eğrilik nedeni ile cinsel ilişkide sorun yaşayabilir. Sperm, akması gereken yere akamayabilir ve doğurganlık sansı azalabilir. Ayrıca, penisteki şekil bozukluğu nedeniyle ileride kendisinde ve partnerinde psikoseksüel sorunlara yol açabilir. Tüm bu nedenlerle hipospadiaslı çocuklar ameliyat edilmelidir. 

Ameliyatın amacı nedir? 

Çocuğun penisini düzleştirip idrarı ve spermleri penisin ucundan karsıya atmayı sağlayarak ilerideki işeme, doğurganlık ve cinsel yaşamını normalleştirmektir. Yani normal bir penis ve üretra görüntüsü ve işlevi sağlamaktır.

Hipospadiaslı çocuklarda uygun ameliyat yaşı nedir?

Cinselliğin öğrenilmeye başlandığı 2 yaşın öncesinde cinsel organlarla ilgili ameliyatların bitirilmesi çocukların ilerideki yaşamında olabilecek psikoseksüel sorunları azaltabilir. Böylece, çocuklar genital bölgelerini normal görünümü ile tanımaktadır.

Günümüzde 1 yaş civarında ameliyat önerilmektedir. Bu dönemde bebekler henüz bezli, idrar kontrolü gelişmemiş, ameliyatın farkında değil, pansuman ve sondalamaya az reaksiyon gösterir ve ameliyattan kısa bir süre sonra bu travmayı hatırlamazlar. Küçük yaşta yara iyileşmesi çok iyi iken psikolojik travma da çok az olmaktadır. 

Sünnet derisinin önemi var mı?

Hipospadiaslı çocuklar, tedaviden önce kesinlikle sünnet edilmemelidir. Çünkü ameliyat sırasında sünnet derisi bu bozukluğu düzeltmede bir yama olarak kullanılır. 

Hipospadiaslı çocuklarda ameliyat süreci nasıldır?

Hipospadiasda ilk cerrahi çok önemlidir. Deneyim azlığı nedeniyle ilk ameliyatta yapılan yanlışlar ve eksikler sonucu başarısız olmuş hipospadiaslarda telafi edici ve düzeltici ameliyatlar çok daha zor olmakta ve başarı şansı da belirgin azalmaktadır. Çünkü ilk seansta sünnet derisi yok edilmiş, penis derisi azalmış ve penis dokuları harap edilmiş oluyor. Penisteki tüm dokuların beslenmesi (kanlanması) ve esnekliği azalıyor. Böylece başarısız ameliyatlar penis fonksiyonlarını ve görünümünü belirgin bozar. Ayrıca başarısız ameliyatlar peniste geri dönüşü olmayan önemli bozukluklara da neden olabilir. 

Tek veya seanslı ameliyat kararı başta eğrilik ve küçük glans olmak üzere penisteki bozukluğun derecesi ve idrar kanalının eksik ve bozukluk düzeyine göre değişir. Bu parametrelere göre tek seans veya seanslı ameliyatlar gerekebilir. 

Ameliyat sonrası süreç nasıldır?

Ameliyatta penise özel bir pansuman uygulanır. Yeni yapılan işeme borusu içine küçük bir plastik tüp (sonda) yerleştirilir. Çocuklar ameliyattan sonra bu sondadan idrarını yapar.

Ameliyattan 3-4 saat sonra yani aynı gün hasta taburcu olabilir. Ameliyattan sonraki 1 hafta içinde pansumanı açılır ve sondası çıkarılır. Pansuman çıkarıldıktan sonra banyo yapılabilir. Kendiliğinden eriyen dikişler kullanıldığı için dikişleri aldırmaya gerek yoktur.

Hangi durumlarda doktora başvurulmalı?

Yara yerinde aşırı şişme, morarma veya kanama olursa, idrar yapamazsa, pansumanı açılırsa veya dışkı ile kirlenirse doktora başvurmalıdır. 

Hipospadias ameliyatlarının riskleri (komplikasyonları) nelerdir?

Komplikasyonların en önemli 2 nedeni vardır; biri baştan yanlış cerrahi yöntem seçilmesi, diğeri ise deneyim eksikliğine bağlı olarak doğru yöntemin eksik veya yanlış uygulanmasıdır. 

Ameliyatın erken riskleri (komplikasyonları) nelerdir?

Çok nadir de olsa ameliyat sırasında penisin kanlanmasını ve sinirsel uyarılarını sağlayan damarların zedelenmesi sonucu ameliyat sonrası erken dönemde peniste kısmi veya tam (kanlanma) bozukluğuna bağlı penis kangreni dahil bazı ciddi problemler gelişebilir.

Ameliyatın geç riskleri nelerdir?

Ameliyattan birkaç hafta sonra yeni oluşturulan idrar borusu daralabilir, eski idrar deliği açılıp işeme esnasında iki ayrı delikten idrar gelebilir, yeni idrar borusu ve penis derisi açılabilir. 

Hipospadias tedavisinde cerrahın deneyimi önemli mi?

Genital cerrahi konusunda deneyimli uzmanlar tarafından hipospadias ameliyatları yapılması çok önemlidir. Ayrıca, ameliyat sonrası dönemde çıkabilecek işeme, kanama ve beslenme (kanlanma) problemleri ile doğru şekilde baş edip çözmek çok önemlidir.