HPV Aşıları

HPV nedir?
Human papilloma virus 100’den fazla değişik türü bulunan ve bazı türleri cinsel yolla bulaşarak hem kadın hem de erkeklerde genital siğiller başta olmak üzere rahim ağzı, penis, anüs, nazofarinks (boğaz) gibi bazı vücut bölgelerinde kansere neden olabilen bir virüsdur. En sık neden olduğu kanser serviks kanseri olup diğer kanser türleri çok daha nadir görülmektedir.

Yüksek riskli gruptan HPV tip 16 ve tip 18 serviks kanserlerinin yaklaşık %70’inden sorumludur. Kanser açısından düşük riskli grupta yer alan HPV tip 6 ve tip 11 ise genital siğillerin %90’ının ardında yatan nedendir.
Rahim ağzı kanserine neden olan HPV enfeksiyonları hemen hiçbir zaman belirti vermezler, bir şikayete neden olmazlar ve sadece rutin tarama testlerinde saptanırlar.
Bir kadında HPV virusu olup olmadığı, ve eğer varsa hangi tipin olduğu vajinadan alınacak salgı örneğinin incelenmesi ile saptanabilmektedir.

Serviks kanseri?
Serviks kanserinin bilinen tek nedeni yüksek riskli HPV’dir. Yani bir başka deyişle serviks kanseri cinsel yolla bulaşan bir hastalık, bir virüs enfeksiyonudur. Bu kadar kolay bulaşması ve bu kadar öldürücü olmasına karşın serviks kanseri önlenebilir bir hastalıktır. Önlemenin en etkin yolu ise PAP smear adı verilen tarama testidir. Her sağlıklı kadının doktorunun uygun gördüğü zaman aralıklarında bu testi yaptırması gerekir.

HPV aşıları ne zaman ve kimlere uygulanabilir?
Bu iki aşı için de mümkünse seksüel ilişki öncesi olmak üzere 11-12 yaş kız ve erkek çocukları; ancak seksüel ilişki söz konusu olsa da 9-26 yaş kızlara ve kadınlara HPV testi yapılmaksızın üç doz halinde aşı yapılabilir. Ayrıca 43 yaşa kadar kadınlarda yapıldığında aynı etkinin var olduğu gösterilmiştir.

HPV aşıları nasıl ve hangi aralıklarla yapılır?
Her iki aşı da etkili olabilmesi için üç doz kas içerisine (kol veya kalçadan) yapılmalıdır.
Gardasil ilk dozu yapıldıktan sonraki 2. ve 6. aylarda tekrarlanmalıdır.
Cervarix ise ilk dozdan sonraki 1. ve 6. aylarda tekrarlanmalıdır.

HPV enfeksiyonu olan kişiler aşı olabilir mi?
Smear kontrollerinde değişim saptanan kadınlarda HPV tiplemesi yapılması önemlidir. Tipleme sonucu HPV tip 6,11,16 ve 18’den herhangi birisi saptanmadı ise bu kadınların aşı olması yararlıdır. HPV tip 6,11,16 ve 18 pozitif olan kadınlarda aşının etkinliği konusunda yeterli veri yoktur.

Aşı yapılmadan önce vajinadan alınacak örnekte HPV tiplemesi yapılmalıdır. Daha önceden cinsel yaşantısı olmayanlarda ve çocuklarda tipleme yapılmasına gerek yoktur. HPV aşısı koruyucu bir aşı olup tedavi edici özelliği yoktur.

HPV aşılarımı tamamladım, tekrar dozu yaptıralı mıyım?
Bugünkü bilgilerin ışığında rapel (tekrar doz) gerekli değildir.

HPV aşılarımı tamamladım, artık smear aldırmasam olur mu?
Hayır, gelişebilecek başka serviks kanser türlerine karşı rahim ağzı smear testinizi düzenli olarak yapmaya devam etmelisiniz.

Gebelik ve HPV aşıları
Gebelerde başlanmamalıdır. İlk doz yapıldıktan sonra gebe kalındıysa gebelik sonrası sıfırdan başlanmalıdır. İki doz yapıldıktan sonra gebelik söz konusu ise üçüncü doz emzirme döneminde doğumdan sonraki 6. haftadan itibaren yapılabilir. Gebe olduğu bilinmeden aşı yapılmış ise gebeliğin sonlandırılmasına gerek yoktur; doğumsal özür artışı gösterilmemiştir. Emzirme döneminde yapılabilir.

HPV aşılarını yan etkisi var mı?
Bu aşılar canlı veya ölü virus bulundurmadığından yan etki olarak HPV enfeksiyonu, HPV ilişkili kanser veya ölüme neden olamazlar. Sadece aşı yerine bağlı kızarıklık, ağrı ve şişlik gibi tüm aşılarda var olan basit yan etkileri görülebilir.

HPV aşısı sonrası korunmasız ilişki serbest midir?
HPV aşısı sadece ilgili virüslerin neden olduğu durumlara karşı koruma sağlar. AIDS, herpes, bel soğukluğu, Hepatit B gibi diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar üzerinde hiçbir etkisi yoktur. Bu hastalıklardan korunmanın tek ve en etkili yolu prezervatifdir.