HPV, Genital Siğiller ve Rahim Ağzı Kanseri
Yazar Rami Asker • Kadın Hastalıkları Ve Doğum Uzmanı • 15 Mayıs 2018 • Yorumlar:
*HPV nedir?
Açılımı Human Papilloma Virus, genital bölgeyi infekte eder ve condyloma acuminata adındaki genital siğillere yol açar, tüm serviks, vulva ve vajina kanserlerinin büyük bölümünün oluşumunda baş rol oynadığı kesin olarak saptanmıştır ayrıca erkeklerde penis kanserine yol açabilir. 100 den fazla farklı tipi var ve bunların yaklaşık 30-40 tipi genital sistemi infekte eder.
*HPV’nin farklı tiplerini nasıl sınıflandırıyoruz ve bu farklı sınıfların yarattıkları semptomlar veya belirtiler farklı mı olur?
Farklı hpv tiplerini onkojenitesine yani kanser oluşturma olasılığına bağlı olarak iki gruba ayırıyoruz yüksek riskli grup ve düşük riskli grup. Düşük riskli gruptaki HPV tip 6 ve 11 tüm genital siğillerin oluşumundan sorumlu olan tiplerdir fakat aynı zamanda bu iki tip hiçbir zaman kansere yol açmazlar. Yüksek riskli gruptakiler ise özellikle HPV tip 16, 18, 31, 33, 35 ,45 ve 58 dünyadaki rahim ağzı (serviks) kanserlerinin %95’inden sorumludurlar, bunların da içinde tip 16 en kanserojen olanıdır.
*HPV (human papilloma virüs) nasıl bulaşır?
Bulaşma cilt, mukoza veya vücut sıvısı temasıyla olur yani tam cinsel ilişki şart değil fakat cinsel ilişkiyle bulaşma riski çok daha fazla, ilişkinin şekli bulaşma riskini fazla etkilemez, vajinal ilişkide olduğu gibi, anal ve oral ilişkide de bulaşma olur, sürtünme yoluyla olan ilişkide de bulaşma olur, ilişki sırasında siğillerin bulunması bulaştırıcılığı arttırır, HPV’nin cinsel olmayan geçişleri ise nadir de olsa olasıdır, mesela ortak tuvalet veya infekte cisim kullanımı gibi.
*HPV’nin sebep olduğu genital siğiller hangi bölgelerde çıkabilirler?
Tüm genital bölgede siğiller çıkabilir, bu siğiller hemen tedavi edilmezse hızla büyüme ve yayılma gösterebilirler, vajinanın dışında vulva dediğimiz bölgede yerleşebildikleri gibi vajinanın içinde de yerleşebilirler. Anal ilişkide anüsün çevresinde, oral ilişkide ağız mukozasında da siğiller ortaya çıkabilir.
*HPV’li gebe, bebeğine bulaştırabilir mi?
Konjenital HPV infeksiyonu anneden bebeğe vertikal geçişi oldukça nadir, olduğu takdirde de bebekte siğiller doğumda vardır veya 1 ile 3 yıl içinde gelişebilirler.
*HPV infeksyonu sezaryen doğumu gerektirir mi?
Hayır, sezaryen sadece vajinada veya rahimin ağzında bebeğin doğumunu engelleyecek veya rahim ağzının açılmasını engelleyecek büyük bir siğilin bulunması durumunda gereklidir onun dışında normal doğum önerilir.
*HPV infeksiyonu her zaman belirti verir mi?
Hayır, latent yani sessiz infeksiyon şeklinde kalabilir.
*HPV’nin siğil den başka belirtileri var mı?
Bu virus ayrıca p.smear testinde hücre değişikliklerine yol açabilir, bu değişmiş hücrelere koilositoz denir bunlarda HPV’ye özgü hücre değişiklikleri, ayrıca kanserojenik hücre değişikliklerine neden olabilir.
*HPV infeksiyonu yaygın mı?
Genital HPV, en yaygın cinsel yolla bulaşan infeksiyondur özellikle genç ve 25 yaşının altındaki bayanlarda.
*İnfeksiyona yakalanma açısından kim daha çok risk altında?
Yaşamı boyunca ve şuanda olan cinsel partnerlerinin sayısı, bu sayı arttıkça risk de artar aynı zamanda partnerin multipartnerli olması veya çok sayıda kadınla ilişki de bulunmuş olması risk faktörüdür ayrıca ilk cinsel ilişki yaşının erken olması bir risk faktörüdür.
*Teşhisi nasıl konur?
Klinik lezyonların görülmesi yada sitoloji ve kolposkopi sonuçlarıyla HPV’den kuşkulanılabilir ama HPV’nin kesin tanısı HPV DNA’sının saptanmasıyla konulabilir, günümüzde en sık kullanılan teknik hibrid capture 2, fakat bu ileri bir tetkik ve bir tarama veya rutin test değildir. Pratikte genç bir kadında tipik bir siğil veya smear sitolojisinde HPV’ye özgü hücresel değişiklikler veya rahim ağzı kanseri varsa HPV infeksiyonu olduğu varsayılır ve HPV testiyle doğrulama gereksizdir.
*Tedavisi var mı?
HPV infeksiyonunun kesin tedavisi yoktur, virüs vücuda bulaştıktan sonra hayat boyu vücutta kalabileceği gibi birkaç sene içerisinde kendi kendini sınırlayıp vücuttan atıla
bilir, bu durum bağışıklık sisteminin gücü ve virüsün hastalık oluşturma gücüyle doğrudan alakalıdır, kiminde infeksiyonun kalıcı olup olmayacağı bilmek mümkün değil. Tedavi sadece infeksiyonun yarattığı patolojik durumlara uygulanır, kanserse kanser tedavisi, siğilse siğiller tedavi edilir, siğiller yakılarak(koterizasyon), dondurarak(krio), lazer veya kremlerle tedavi edilebilirler, siğiller bir kere tedavi edildiğinde bir daha hayat boyu çıkmayabileceği gibi, tekrarlayabilir de ve her tekrarladığında tedavi edilmesi gerekir, tedavi yöntemini kadın doğum uzmanı siğilin sayısı yaygınlığı büyüklüğü ve lokalizasyonuna göre belirler.
*Korunma yolları nelerdir?
Bulaşma riskini azaltmak için bir takım önlemler alınabilir bunlarda;
1- Yaşam şekliyle ilgili değişiklik yapmak:
=HPV açısından riskli olan veya genital siğilleri olan kişiyle cinsel ilişkiden uzak durmak.
=İlk cinsel ilişki yaşını geciktirmek.
=Cinsel partner sayısını sınırlamak.
2- Aşılar: aşılar koruyucudur yani oluşmuş hpv infeksiyonunu veya oluşmuş siğilleri iyileştirmez, fakat HPV virüsüyle karşılaşmamış birini HPV’ye karşı korur.
Aşı HPV virüsünü nötralize eden antikorları açığa çıkarır infeksiyonun yerleşmesini ve serviks kanserinin gelişimini önler.
Daha önce dediğimiz gibi 100 den fazla HPV tipi var, aşı bunların hepsine karşı etkili değil fakat insanda en çok siğil ve rahim ağzı(serviks) kanserine neden olan tiplere karşı koruyuculuğu oldukça yüksek, yapılan geniş çalışmalarda aşının HPV tip 6, 11, 16 ve 18’in oluşturabilecekleri vulva ve vajivayı da içeren genital siğiller ve servikal kanserlere karşı %90-100 oranında koruyucu olduğu gösterilmiştir.
*Aşı kimlere ve kaç yaşına kadar uygulanabilir?
Aşılama pratikleri öneri komitesi, HPV aşısının 11-12 yaşındaki kızlara rutin olarak uygulanmasını önermekte ve cinsel aktif olsun veya olmasın 9-25 yaş arasındaki kadınlarında aşılanmasını önerir.
*25 yaşından büyüklere aşı uygulanabilir mi?
40 yaşına kadar aşı uygulanabilir fakat yaş ilerledikçe koruyuculuk azalır.
*Aşı en çok kimde koruyuculuk sağlar?
İlk cinsel ilişki den önce yapılan aşı %100’e yakın koruma sağlayabilir, ancak geçmişte cinsel ilişki ya da HPV ile ilgili hastalık öyküsü, aşılama için bir engel teşkil etmez çünkü aşılamada hedeflenen HPV tipleriyle karşılaşma olup olmadığı belirsizdir.
*Prezervatifin korunmada yeri var mı?
Prezervatiflerin HPV’ye karşı korumada pek etkili olmadığı saptandı.
*HPV'nin neden olduğu serviks kanserinden korunmak için yapabileceğiniz bir şey var mı?
periyodik jinekolojik muayene çok önemli,cinsel olarak aktif olan tüm bayanlarda senede en az bir kere jinekoloğa gidip periyodik jinekolojik muayeneden geçmesi lazım,sene de en az bir kere muhakkak pap smear testi yaptırması lazım. Hpv taşıyan bayanlar bu konuda daha da dikkatli olmaları gerekir,sende en az iki kere pap smear testi yaptırmaları gerek,pap smear sonucu bozuk çıkarsa smear alma sıklığı arttırılır ve gerekli tedaviler düzenlenir.