HPV ve Aşısı

HPV çoğunlukla cinsel temas yoluyla bulaşır. HPV virüsünün bulaşması için deriden deriye temas şarttır. HPV havuz, ortak tuvalet ve havlu kullanılması yolu ile bulaşması mümkün değil. Cinsel birliktelik sırasında prezervatif kullanılması HPV’ye karşı korumaz çünkü prezervatif cinsel organın tamamını kaplamaz dolayısıyla virüs bulaşabilir. Virüs bulaşması durumunda genital bölge siğillerine ve birçok kansere neden olabilir. Bunlar arasında en çok karşılaştığımız rahim ağzı kanseri. Aslında kadınların nerdeyse %80-90’ı HPV virüsüyle karşılaşır ancak çoğu yaklaşık bir yıl içerisinde bağışıklık sistemi yoluyla virüsü temizler. Virüs uzun yıllar yok edilmeden vücutta kalması durumunda hücrelerde bozulmaya neden olarak rahim ağzı kanserine ilerler. Bunun dışında vulva, vajen, anüs, ağız ve yutak kanserine neden olabilir. Erkeklerde ise yine aynı şekilde ağız, yutak, anüs ve penis kanserine neden olur. HPV’den korunmanın en etkili yolu virüs bulaşmadan önce aşılanmaktır.

HPV 9-45 yaş arasında herkese yapılabilir. Aşıdan en çok faydayı elde etmek için daha önce cinsel birliktelik yaşamadan önce yapılması en doğru olandır. Daha önce cinsel birliktelik yaşamış olanlarda herhangi bir test yaptırmadan yine de aşı olabilirler ancak daha az fayda görmeleri mümkündür. Aşının kapılmış olan virüsün yok edilmesine bir faydası olmaz ancak virüsün birçok tipi bulunduğu için diğer tiplerin bulaşmasına engel olur. Ülkemizde iki çeşit aşı bulunmakta. Bunlar ikili ve dörtlü aşı. İkili aşı HPV 16-18 tiplerini içerirken dörtlü aşı 6-11-16-18 tiplerini içerir. Bu iki aşının kansere karşı koruyuculuğu aynı iken ikili aşı siğillere karşı korumaz dörtlü aşı korur. Bundan dolayı dörtlü aşıyı daha üstün. Aşı 9-14 yaş grubunda uygulanması durumunda 6 ay ara ile yapılan 2 doz yeterli olacaktır ancak 15 yaş ve üzerinde yapılması durumunda ilk dozdan iki ay sonra ikinci doz, ikinci dozdan üç ay sonra üçüncü doz yapılmalı yani toplamda üç doz yapılması gerekir. Genellikle aşılarla ilgili endişeler aşı sonrası sinir sistemi ve beyinle ilgili nadir görülen yat etkilerdir. HPV aşısı amerikada yaklaşık 60 milyon doz uygulanmış ve yapılan çalışmalarda böyle bir yan etki ile karşılaşılmamıştır. Aşı sonrası uygulama yerinde hafif kızarıklık, şişme gibi önemli olmayan yan etkiler ortaya çıkabilir. HPV aşısı yapılmış bile olsa rutin rahim ağzı kanseri tarama testlerine devam edilmesi gerekir çünkü hav 16-18 dışında daha az sıklıkla karşılaşılan rahim ağzı kanserine neden olan virüs tipleri de bulunur. Aşının gebelerde uygulanmaması gerekir ancak yanlışlıkla uygulanması durumunda gösterilmiş bir zararı yoktur. Emziren annelerde aşı yapılabilir. 

Aşı virüse ait genetik materyal içermez ve koruyucu olarak civa da içermemektedir.