HPV ve Bağışıklık

Erken teşhis edildiğinde tedavisi mümkün olsa da hala dünyada en ölümcül kanser çeşitleri arasında yer alan rahim ağzı kanseri; özellikle 30-50 yaş arası ve cinsel yaşamı aktif kadınları hedef alıyor.

Rahim ağzı kanserinden korunmada en önemli nokta HPV enfeksiyonundan korunmak. HPV virüsüne karşı bağışıklık kazanmak ve virüsün vücuda verebileceği zararlardan kurtulmak da HPV aşısı ile mümkün. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Gamze Baykan Özgüç, HPV enfeksiyonu ve sebep olduğu rahim ağzı kanserinden korunmada aşının önemini anlattı…

HPV NEDİR?

HPV yani Human Papilloma Virüs daha çok genital siğil yapması ile bilinen cinsel yol ile bulaşan virüsler arasında birinci sırayı alan bir DNA virüsüdür. 200’den fazla tipi belirlenmiş olan HPV virüsünün 40’dan fazla türü kadın ve erkeklerde genital siğile sonrasında da kanserlere neden olabiliyor. Düşük riskli tipleri genital siğil yaparken yüksek onkojenik tipleri erkeklerde ağız içi, penil, scrotal, anal kanserlere, kadınlarda da ağız içi vulva, vajina, anal ve serviks kanserlerine yol açabiliyor. 

Kansere dönüşme süresi oldukça uzun

HPV'nin kanser yapan türleri, cinsel ilişkiyle bulaşması sonrasında rahmi vajene bağlayan bölgenin hücrelerinde meydana gelen anormal çoğalma sonucu oluşuyor. Bu hücreler 10-15 yılda yavaş yavaş gelişerek kansere dönüşüyor. Virüsün kanserleşme süresi bu kadar uzun sürdüğü için de koruyucu yöntem olarak HPV aşısı her zaman önemini koruyor.

Yüzde 10’luk kısmı kanser oluşturabiliyor    

Virüsün bulaşma oranı, ilk cinsel ilişkiden sonra yüzde 30-50 düzeyinde. Bulaşmadan sonraki iki yılda vücudun bağışıklık sistemi bu virüsü yüzde 90 oranında temizliyor. Yüzde 10'luk kısmı ise hastalığa neden olmadan vücutta kalabiliyor. Ancak bağışıklık sisteminin zayıflaması ya da farklı nedenlerle vücudun temizleyemediği virüs, kanser öncesi lezyonlara dönüşebiliyor.

Risk grubunu kadınlar oluşturuyor 

Kadınlar, rahim ağzı (serviks) kanserinin %99’undan sorumlu olan HPV’nin yüksek riskli gruplarıdır. Bu nedenle de kadınların HPV’den korunması toplum sağlığı açısından büyük önem taşıyor. 

HPV’den korunma yöntemleri 

HPV enfeksiyonundan korunmak öncelikle cinsel ilişki sırasında korunmaktan geçiyor. Bunun yanında tek eşlilik, aşılama, düzenli jinekolojik muayene, PAP smear ve HPV genotipleme testleri uygulamaları oldukça önemli. 

Tedavi edici değil, koruyucu 

HPV aşıları virüse karşı korunmak için gerekli olan bağışıklıkta önemli rol alıyorlar. Özellikle cinsel hayat başlamadan önce yapılan aşı uygulamaları aşının etkinliğini arttırıyor. 

Erkekler de aşı olmalı

HPV enfeksiyonundan korunmak için iki cinsin de bağışıklığının olması büyük önem taşıyor. Bu nedenle de aşı hem kız hem erkek çocuklar için öneriliyor. 9-14 yaş grubu kız ve erkek çocuklara 2 doz, 14-25 yaş grubunda ise 3 doz şeklinde uygulanıyor.  

45 yaşına kadar uygulanabilir 

Son yıllarda yapılan çalışmalar ise 45 yaşına kadar uygulanan aşılar ile HPV virüsüne bağışıklık için olumlu yanıtlar alındığı görülüyor. Özellikle 9-26 yaş arasında yapılan aşılar daha etkin olarak görülse de ilerleyen yaşlarda da aşı yaptırarak korunmak mümkün.