İdrar Kaçırma ve Sosyal Etkileri Nelerdir
Yazar Arzu Değirmenci Akar • Kadın Hastalıkları Ve Doğum Uzmanı • 29 Ocak 2019 • Yorumlar:
İdrar kaçırma her kadının yaşamı boyunca yaşama ihtimali olan bir rahatsızlıktır. Farklı tiplerde de olsa idrar kaçırma tipleri tedavi edilebilir. Sırası ile idrar kaçırma tiplerini şu şekilde sıralayabiliriz;
Stres Tipi İdrar Kaçırma
Öksürdüğünüzde, güldüğünüzde ve hapşırdığınızda idrar kaçırıyorsanız, sorunun stres tipi idrar kaçırma olduğunu söylemek mümkündür. Söz konusu tanımlamada kullanılan “stres” duygusal bir anlam taşımamaktadır. Karın üzerinde oluşan basıncı tarif etmek için kullanılan kelime fiziksel eforu tanımlamaktadır.
İdrar kaçırma, zor geçen bir doğumdan ya da büyük bir bebek doğurduktan sonra ortaya çıkabileceği gibi ilerlemiş yaşlarda anne olan bir kadının hayatını da etkileyebilir. Rahatsızlık doğumdan hemen sonra kendini göstermese de yıllar sonra şikayetin ortaya çıkması mümkündür. Doğum ve doğuma bağlı etkiler ile ortaya çıkabilen idrar kaçırma şikayeti, aynı zamanda menopoza bağlı durumlar ile de ortaya çıkabilmektedir.
“Erkeklerde stres tipi idrar kaçırma koşulları sadece prostat ameliyatı ve leğen kemiği ameliyatlarından sonra ortaya çıkabilmektedir”
Solunum hastalıklardan olan amfizem ve kistik fibrozis hastalıkları da stres tipi idrar kaçırmaya zemin hazırlayan etkiler arasında yer almaktadır. Stres tipi idrar kaçırma rahatsızlığı zayıflayan mesane kaslarının oluşturduğu bir şikayettir. Tedavisi yapılmaktadır.
Sıkışma Tipi İdrar Kaçırma(Aşırı Aktif Mesane)
Bazı durumlarda hissedilen yoğun sıkışma hissi mesanenin dolmamasına rağmen ortaya çıkabilmektedir. Mesanenin tam dolmamasına rağmen sıkışmayı gidermek için tuvalete yetişememe durumu takip etmekte ve idrar kaçırma durumu ortaya çıkmaktadır. Söz konusu durum “sıkışma tipi idrar kaçırma” örneği oluşturmaktadır.
Sıkışma tipi idrar kaçırma her an idrar kaçırma ile sonuçlanmamaktadır. Fakat sosyal hayata en çok etki eden unsurlar arasında yer almaktadır. Zira sıkışmanın gerçekten idrar olduğu için mi yoksa sadece rahatsızlığa bağlı ortaya çıktığını bilmediğiniz için sosyal hayatınızın içinde bulunduğunuz durumundan çıkıp idrar kaçırma endişesi ile tuvalete gitmeniz gerekir. Söz konusu idrar kaçırma tipi sosyal hayatı doğrudan etkileyen bir rahatsızlığı oluşturmaktadır.
Sıkışma tipi idrar kaçırmaya neden olan etkenlere baktığımızda;
- Kadınlarda sistit mikrobu
- Erkeklerde prostatit mikrobu
- Mesanede taş oluşması
- Prostat büyümesi(iyi huylu)
- Prostat kanserinin tedavisinin yapıldığı dönem ve iyileşme dönemi
- Parkinson hastalığı ve Multipl skleroz gibi sinir sistemi ve kas yapısını doğrudan etkileyen hastalıklar
Sıkışma tipi idrar kaçırma rahatsızlığını ortaya koyan başlıca unusrlar arasında yer almaktadır.
“Sıkışma tipi idrar kaçırma ve stres tipi idrar kaçırmanın arasındaki en büyük fark, sıkışma tipi idrar kaçırma da mesane kasları zayıflamamaktadır”
Sıkışma tipi idrar kaçırma da mesane kaslarının aşırı derecede aktif olması idrar kaçırmanın başlıca nedenini oluşturmaktadır.
Faydalı bilgi: Hemen hemen her bireyin yaşadığı hislerden olan kapı önünde ya da tam tuvalet önünde bastıran tuvalet sıkışması bir hastalık belirtisi değildir. Psikolojik bir durum olan sıkışma beynin kendini şartlandırması ve tam tuvaletin kapısına geldiğiniz de ya da tam evin kapısına geldiğinizde aniden ortaya çıkma durumudur. Bir hastalık belirtisi olmadığını ve fizyolojik bir durum içermediğini bilmenizde fayda var.
Karışık Tip İdrar Kaçırma
Hem stres tipi idrar kaçırmanın hem de sıkışma tipi idrar kaçırmanın etkilerini yaşıyorsanız, söz konusu idrar kaçırma tipinin karışık tip idrar kaçırma başlığı altında toplamak doğru olacaktır. Rahatsızlık mesanenin aktif çalışmasına ve kasların zayıf olmasına bağlı olarak aynı anda ortaya çıkabilir. Genel olarak kadınlarda sık görülen rahatsızlık, erkeklerde ise prostat ameliyatından sonra ve düşkün yaşlılar gurubu olan ileri yaş gurubundaki erkek ve kadınlarda ortaya çıkabilir.
Taşma Tipi İdrar Kaçırma
İdrar yaptıktan sonra mesaneniniz tam olarak boşalmadığı hissine kapılmanıza neden olan rahatsızlık gerçekten de tam olarak boşalmayan mesanenin habercisidir. Mesane kasıldığında idrar çıkışı gerçekleşirken gevşemesi gereken mesane kapağı yeterince gevşemeyerek tam olarak idrar çıkışını sağlamaz. Bu nedenle ortaya çıkan taşma tipi idrar kaçırma, sürekli mesane torbası üzerinde baskı oluşturması ile ortaya çıkmaktadır. Baskı bir süre sonra beklenmedik şekilde gevşeyecek ve kapağın açılması ile idrar kaçırma eylemi gerçekleşmiş olacaktır. Taşma tipi idrar kaçırmaya neden olan başlıca rahatsızlıklara baktığımızda;
- Prostat büyümesine bağlı olarak mesane çıkışının daralma durumu
- Rahimin olması gerektiği bölgeden daha aşağıya sarkması
- Diyabet hastalığına bağlı olarak mesane kontrolünü sağlayan kasların zayıflaması
- Omurilik hasarına bağlı olarak mesaneyi yöneten sinir sisteminin hasar alması
Taşma tipi idrar kaçırma rahatsızlığını oluşturan başlıca nedenler arasında yer almaktadır.
Fonksiyonel Tip İdrar Kaçırma
Mesane ve mesane kaslarının normal çalışmasına karşın ortaya çıkan idrar kaçırma türüne fonksiyonel tip idrar kaçırma denir. Söz konusu durumda idrarın kaçmasına neden olan romatizmaya bağlı olarak yürüme ve hareket etme güçlüğü çeken bireyin tuvalete yetişemeyerek idrarını kaçırması ile ortaya çıkmaktadır. Ortaya çıkan idrar kaçırma durumu kadın ya da erkek fark etmeksizin görülebilir. Hareketi kısıtlayan başlıca rahatsızlıklara baktığımızda;
- Demans, İnme ve Alzheimer gibi düşünmeyi ve hatırlamayı yanı sıra herekete geçmeyi engelleyen rahatsızlıklar
- Yürümeye ve hızlı yürümeye engel olan rahatsılzıklar
- Yürümeye bağlı ve düşünceye bağlı sorunları aynı anda yaşamak
Fonksiyonel tip idrar kaçırmayı ortaya çıkaran başlıca nedenler arasında yer almaktadır.
Refleks Tipi İdrar Kaçırma
Orta da idrar sıkışması olduğuna dair hiç bir belirti olmaksızın oluşan idrar kaçırma tipine refleks tipi idrar kaçırma denir. İstemsizce gerçekleşen bu eylem de en önemli fark bireyin çişinin geldiğine dair bir kasılma hissetmemesi ve idrar kaçırdığını son ana kadar fark etmemesidir. Refleks tipi idrar kaçırma başka hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bu hastalıklara ve etkilere baktığımızda;
- Sinir sisteminde hasara neden olan hastalıklar
- Omurilik bütünlüğünü ve omuriliğin bir bölümünü etkileyen kazalar
- Radyoterapi tedavisi
- Sinir sistemini etkileyen diğer tıbbi müdahaleler
“Radyoterapi tedavisi gören her bireyin kesinlikle idrar kaçıracağını söylemek doğru değildir”
İdrar Kaçırmanın Sosyal Hayata Etkileri
İdrar kaçırma sorunu hayatın bir parçası olarak kabul edilecek rahatszlık değildir. Zira tedavisi olan hastalığın sosyal hayata etkileri düşünüldüğünde tedavi görmemek doğru bir seçim olmayacaktır. İdrar kaçırma dikkate alınması gereken pek çok hastalığın sonucu olduğu gibi belirtisi de olabilmektedir. Sosyal hayatı doğrudan etkileyen idrar kaçırma sorunu;
- Arkadaşlarınıza ev dışında bir ortamda buluşmanızı engelleyecektir.
- Aileniz ile birlikte ev dışında zaman geçirmenizi engelleyecektir.
- Alışverişe çıkmak ya da kendi başınıza gezmek gibi isteklerinizi engelleyecektir.
- Toplumdan uzaklaşma ve yalnızlaşma hissine kapılmanıza neden olacaktır.
- Sürekli gece uykunuzun bölünmesine ve uykuda idrar kaçırma sorunu yaşamanıza neden olacaktır.
İdrar Kaçırmanın Ortaya Çıkardığı Endişeler
İdrar kaçırma sorunu yaşayan bireylerin ortak endişeleri her zaman kişisel olarak kendinden utanma duygusu ve yetersiz hissetme duygusu olarak öne çıkmaktadır. Söz konusu gurupta yer alan bireylerin ortak endişelerine baktığımızda;
- İdrar sıkışması nedeni ile dışarı çıkmaktan korkma
- Yaşlı bir çocuk gibi hissetme sendromu
- Vücudunun kokuyor olduğunu düşünme endişesi
- Sürekli iç çamaşır değiştirme zorunluluğu
- Misafirliğe gitmekten ve misafir kabul etmekten kaçınma
İdrar kaçırma rahatsızlığı yaşayan bireylerin ortak özellikleri arasında yer almaktadır. Fakat kliniğimizde yukarıda yer alan tüm idrar kaçırma yöntemleri için tedavi sunulmakta olup, bireyin idrarını yeniden kontrol edilmesine olanak sağlanmaktadır.