İlişki Bağımlılığı

Bağımlılık denilince ilk akla madde, kumar bağımlılığı gelebilir. Aslında ilişkideki bağımlılıkta en az diğerleri kadar sorun teşkil etmektedir. İlişki bağımlılığı, partnerine karşı konulmaz bir şekilde duyulan istektir. Partnerini terk etmek istese de bırakamaz çünkü o ilişki olmadan kişi bir hiç olduğunu düşünür. Partnerine bağımlı olan kişiler, ona ulaşamadıklarında fazla takıntı yapıp daha çok ilgi beklemektedirler. İlişkinin başlarında daha mesafeli olabilirlerken zaman geçtikçe ona olan bağımlılıkları artar.

Sağlıklı bir ilişki kurduğumuzda, o ilişkinin devamını sağlamak için bazı şeylerden vazgeçebiliriz. Vazgeçtiğimiz şeyler bizi biz yapan şeyler değildir. Yani birbirimizin inançlarını, duygu ve düşüncelerini değiştirmeye çalışmak yerine saygı duyduğumuz zaman sağlıklı bir ilişki ortaya çıkar. İlişkide kişilerden biri, diğerini üzmemek ve yitirmemek adına kendi öz değerlerinden vazgeçiyorsa, onsuz olmanın yok olmak olduğunu sanıyorsa, yaşamını ona göre düzenliyorsa ilişki bağımlılığından söz edebiliriz.

Bağımlı ilişkilerde, bir tarafın sürekli aldığı, öteki tarafınsa hep verdiği bir dengesizlik ön plandadır. Sadece tek bir tarafın önemsendiği bir ilişki, sağlıksız bir ilişkidir. Bazı durumlarda ise her iki kişi de birbirine bağımlı olur ve bu kişiler yaşama sebeplerinin partneri olduğuna inanır. Bu tip ilişkilerde kişiler partneri olmadan yaşayamayacağını düşünür, ondan bağımsız bir eylem gerçekleştirmek istemez, partnerini herkesten kıskanır. Partneri ile olumsuz bir durum yaşadığında dünyası başına yıkılır ve büyük tepkiler verirler. Birbirine bağımlı olan partnerlerin ilişkisi asla sağlıklı ve tatmin edici bir boyuta ulaşamamaktadır.

"İlişki hayatımız için önemlidir ama hayatımızın merkezinde rol almamalıdır"

Bağımlılık gizli bir yetersizlik duygusudur. Fiziksel ve zihinsel olarak yeterli olsa bile, kişinin yetersiz hissetmesi ve yetersiz olduğuna inanmasıdır. Bağımlılığın temel düşüncesi olarak terk edileceği endişesi, ilişkiye zarar gelecek kaygısı ile ilgili senaryolar, kişinin kafasında dönüp dolaşır. Kişi kaybetme kaygısının gerçeğe dönüşmemesi için partnerini hemcinslerinden uzak tutmaya çalışır. 

Partnerini kendinden üstün gören, özgüveni eksik kişilerde sorunun kökenlerine baktığımız zaman ilk çocukluk dönemlerinde anne ve çocuk arasında kurulan güvenli ya da güvensiz bağ ile ilişkili olduğunu görürüz. Anne ile güven bağları sağlam olan çocuğun ileriki yaşantısında daha sağlıklı ilişkiler yaşadığı gözlemlenmektedir. Tersi durumda, güven bağları sağlam olmayan çocuklar ileride bağımlı kişilik yapısına sahip olabilir ve sosyal hayattan kopuk sadece partnerine bağımlı biri haline gelirler. Bunun sebebi hala doyurulmamış benlik sevgisini tamamlamaya ihtiyaç duymalarıdır. Bu kişiler partneri ile tartışma ya da ayrılık yaşadığında, acısını çok daha fazla yaşarlar. Yoksunluk hisleri sonucu, kaygı bozukluğu, öfke kontrol bozukluğu ve depresyona yatkın hale gelip intiharı bile düşünebilirler. İleri boyutları bağımlı kişilik bozukluklarında görülür.

İlişki bağımlılığı son zamanlarda ilişkilerde yaşanan en büyük sorunların başında yer alıyor. İlişki bağımlılığı, hem bağımlıyı hem de bağımlı olunan kişinin hayatını kabusa çevirebiliyor.

İlişki bağımlılığından kurtulmak için neler yapılmalıdır?

-Bağımlı kişinin kendini yetersiz hissetme duygusunun partneri ile ilgili olmadığını fark etmesi gerekir.

-Bağımlı kişi sorunun kendisinden kaynaklandığını kabul etmelidir.

- Bağımlı kişi tek başına kaygılarının üstesinden gelemeyebilir bu gibi durumda yardım alması gerekmektedir.

-Psikoterapi ile tedavi süreci hızlanabilir.

-Özgüven kazandıran bireysel çalışmalar ile desteklenebilir.

İlişki bağımlılığı tedavi edilebilir bir durumdur. İlişki bağımlılığı olan kişinin, öncelikle bağımlılığını kabul etmesi gerekir. Bu süreçte psikoterapi desteği oldukça faydalıdır. Kendi yaşantımıza odaklandığımızda ve ihtiyaçlarımızın farkına vardığımızda zamanla daha sağlıklı ilişkiler kurmaya başlarız.