İnfertil Çift Nasıl Tetkik Edilir?

1.Kapsamlı Öykü:

Yaş, boy, kilo, kronik hastalık öyküsü, iş, infertilite süresi, ortalama cinsel beraberlik sıklığı, geçirilen enfeksiyon ve ameliyatlar, varsa önceki gebeliklere ait bilgi ve tıbbi kayıtlar, adet düzeni, adet miktarı, kronik pelvik ağrı, son zamanlarda hızlı kilo alma veya verme, tüylenme, göğüs ucundan süt gelmesi.

2. Muayene ve Testler:

Vaginal spekulum muayenesi; Rahim ağzının görülmesi, enfeksiyon bulguları bakılması, pap smear yapılması.

Vaginal ultrasonografi ile rahim ve yumurtalıkların değerlendirilmesi.

Rahimi ilgilendiren doğumsal veya sonradan olan anormalliklerin önemli bir kısmını standart 2 boyutlu ultrasonografi ile tanımak veya şüphelenmek mümkündür. 3 boyutlu vaginal ultrasonografi kullanmak tanısal hassasiyeti arttırmaktadır. Rahim ve Tüp Filmi (HSG) de bu konuda ek bilgi sağlayabilir. Ultrasonografi ve HSG ile koyulamayan bazı olgularda tanısal amaçlı Histeroskopi yapmak da gerekebilir.

Miyom ve polip gibi rahim iç zarını (Endometrium) etkileyen yeya deforme eden kitle varlığı. Rahim içini etkileyen            patolojilerin tanısında standart ultrasonografi ile net görüntüler elde edilemezse, Sonohisterografi (Saline Infusion              Sonograghy) daha net sonuç verebilir.

           -  Adet dönemi sonrasında yapılan vaginal ultrasonografide yumurtalık rezervinin değerlendirilmesi tedavi planı                yapmada çok önemlidir. Yumurtalıkta, potansiyel yumurta adaylarını içinde bulunduran yapılara Antral Folikül denir. Her adet döngüsünde bunlardan bir tanesi gelişir ve yumurtlama olur. Doğurganlık çağındaki kadınlarda  Antral Folikül Sayısı (AFC) her bir yumurtalıkta 5-10 arasında olmalıdır. 

Adetin 2-3 gününde, aç karna yapılan hormonal Testler: Kadının öykü ve bulgularına göre değişmekle birlikte en sık yapılanlar; FSH, LH, PROLAKTIN, TSH, ESTRADIOL ve AMH. Özellikle AMH, az veya çok  yumurtalık rezervi olan hastalarda, Tüp Bebek Tedavisi sürecinde ilaç dozu ayarlamalarında önemlidir.

HSG (Rahim ve Tüp Filmi): Adet bitiminden sonra yumurtlama dönemi öncesinde radyoloji ünitesinde yapılan girişimsel bir tetkiktir. Enfeksiyon ve aktif kanama varlığında yapılmaz. Uygun hazırlık sonrası özel bir kanül veya kateter yardımıyla rahim ağzından rahim içine kontrast madde verilmesi ve anlık görüntünün kayıt ve değerlendirmesine dayanan bir incelemedir. Rahim iç şekli, tüplerin iç genişliği, seyri, uzunluğu ve tüplerden karın boşluğuna kontrast maddenin geçişi değerlendirilir. 

Sperm Analizi

         -  3-5 günlük cinsel perhiz sonrası, tercihen bir Tüp Bebek Merkezinde yapılmalıdır.

         -  Anormal sonuçlar için 2-3 ay sonra yeni bir analiz yapılmalıdır. 

         -  Normale göre hafif düşük değerler hemen anormal olarak yorumlanmamalıdır. Çocuk sahibi olan erkeklerdeki                   değerlerde önemli sapmalar olabildiği unutulmamalıdır. 

         -  Sınır Değerler;

            Hacim: 1.5 ml 

            Sayı: 15 milyon/ml

            Hareketlilik: İleri Hareketli %32

            Morfoloji: %4
 

         -  Sperm analizindeki anormal değerlerin terminolojisi

             Oligospermi: Sayının 15 milyon/ml’den az olması

             Azospermi: Örnekte hiç sperm olmaması

             Asthenospermi: Hareketli sperm sayısının beklenenden az olması

             Teratospermi: Morfolojik olarak anormal sperm sayısının fazla olması
 

Histeroskopi: Ultrasonografi veya HSG’de rahim içi kitle veya şekil bozukluğu olan vakalarda kullanılabilir.
Laparoskopi: Hastanın muayene ve klinik bulgularına göre yapılabilir. Ultrasonografide yumurtalıklarda kistik ya da solid kitle varsa, HSG’de tüpleri ilgilendiren, genişleme, tıkanıklık veya darlık bulguları varsa, endometrioz düşündüren adet veya adet dışı pelvik ağrı varsa tedavi öncesinde laparoskopi yapmak uygun olur.