İnmemiş Testis
Yazar Mahmut Güzel • Çocuk Cerrahı • 2 Temmuz 2019 • Yorumlar:
Erkek çocuklarında yumurtaların (testislerin) torbaya (skrotuma) inmemesi durumudur. Bu nedenle erkeklerde üreme sağlığını direkt olarak etkileyebilen ve geç yaşlara bırakılmadan düzeltilmesi gereken bir hastalıktır. Anne karnında bebeğin gelişimi sırasında böbreklerle komşu yerleşimli olan testisler, bebeğin büyümesi ve diğer bazı faktörlerle normal yeri olan skrotuma inmektedir. Genelde doğuma kadar tamamlanan bu süreç bazen 6. aya kadar uzamaktadır. Bu süreç herhangi bir aşamasında bir sebeple kesintiye uğrarsa inmemiş testis durumu ortaya çıkar.
Muayene sırasında çoğu zaman torbaya inmemiş testisin yeri kolaylıkla tespit edilirken çok nadiren (özellikle testis karın içerisinde kalırsa) yardımcı tanı yöntemlerine başvurulabilir.
İnmemiş testis durumunda hemen her zaman tek tedavi seçeneği ameliyattır. İlaç (hormon) tedavisi bazı hekimler tarafından kullanılmaktadır. Kullanılan hormonun etkisi ile testis bir miktar skrotuma doğru aşağı inse de tedavi bittikten sonra hormon etkisinin ortadan kalkması ile testis tekrar yukarı çıkar ve ameliyat kaçınılmaz olur. Sonuçta inmemiş testislerin neredeyse tamamı ameliyatla skrotuma indirilmiş olur.
Altıncı aydan sonra testisin yukarıda kaldığı her an testisin normal gelişimi için zararlı etkilerin ortaya çıkmasına neden olur. Testislerin içinde bulunması gerektikleri skrotumun sıcaklığı vücut sıcaklığından daha düşüktür. Yukarıda kaldıkça yüksek sıcaklıkta olan testislerin gelişimleri olumsuz etkilenmekte erişkin yaşlarda kısırlık, kanser gibi tedavisi daha zor olan hastalıklar ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple inmemiş testis durumunda ameliyat, genellikle en geç 18. aya kadar önerilmektedir.
Ameliyat günübirlik ameliyat şeklinde yapılır. Ameliyattan sonra hasta birkaç saat gözlem altında tutularak sorunsuz şekilde ağızdan beslendiği görülerek taburcu edilir. Hasta belli aralıklarla kontrole getirilmelidir.
İnmemiş testisin ilaçla tedavisi bazı hekimler tarafından denenmektedir. Ancak ilacın etkisi geçtikten sonra testisler tekrar kanala doğru yer değiştirdiğinden dolayı bu seçenek sadece vakit kaybına neden olmaktadır.
İnmemiş testis ile sıklıkla karıştırılan ve ameliyat gerektirmeyen bir durum olan utangaç (retraktil) testislere dikkat edilmelidir. Soğuk, utanma, sıkılma, dar kıyafet giyinme, muayene gibi durumlarda kanal içerisine kaçan retraktil testisler sıcak ortamda, uyku, vb. Durumlarda tekrar torbaya inerler. Hemen hiçbir zaman ameliyat gerektirmeyen bu durum konu hakkında uzman bir çocuk cerrahı tarafından muayene ve belli aralıklarla kontrol edilmelidir.