İNMEMİŞ TESTİS
Yazar Mithat Günaydın • Çocuk Cerrahı • 7 Temmuz 2017 • Yorumlar:
- İnmemiş Testis nedir?
- İnmemiş testisin nedenleri nelerdir?
- Tedavi yöntemleri nelerdir?
İntrauterin dönemde, testis çocuğun karnının içindedir, daha sonra, inguinal kanaldan geçerek skrotuma iner. Bu iniş gerçekleşmezse “inmemiş testis” denilen durum oluşur. Nedeni sıklıkla testisin damarının kısa kalması, testisi aşağa yönlendiren gubernakulum denilen yapının yetersiz kalması veya yanlış yere yönlenmesidir. Ayrıca hormonal faktörler de söz konusudur. Bu durumda genellikle her iki testis de inmez.
İnmemiş Testisin Sonuçları Nedir?
İnmemiş testisin sonuçları son derece önemlidir. Şöyleki; kasık kanalı veya karın bölgesindeki ısı, skrotumdaki ısıdan 1.5-2 derece daha fazladır. Bu nedenle ısıya maruz kalan testis dokusunda bozulma meydana gelir. Nasılki tavuk yumurtası sıcakta kalınca bir süre sonra bozuluyor, burada da aynı durum söz konusu.. Bozulan testis dokusu sperm yapma yeteneğini zaman içinde kaybeder, Sonuçta sperm sayısı, kalitesi etkileniyor ve testis ısıya ne kadar maruz kalırsa infertilite yani çocuk sahibi olamama (Kısırlık) riski artıyor. İkinci sonuç bu testisden erişkin yaşlara gelindiğinde testis kanseri çıkma olasılığı normale göre büyük oranda artıyor.
Tedavi Yaklaşımı nasıl olmalıdır?
Tek taraflı inmemiş testisin tedavisi kesinlikle cerrahidir. Tek taraflı inmemiş testis tedavisinde hormon tedavisinin yeri yoktur. Çift taraflı inmemiş testislerde hormon tedavisi denenebilir.
Ameliyat yaşı, 6 aydan sonradır ancak 1 yaşından sonraya da bırakılmamalıdır. Çocukta, inmemiş testis ameliyatının önüne geçecek başka bir hastalık yoksa, anestezi almasını gecikterecek Üst solunum yolu enfeksiyonu, kansızlık gibi sorunları yoksa en kısa sürede opere edilmelidir. 5-6 saat açlık sonrası yaklaşık 1 saatlik bir ameliyatla testis indirilebilir. Günübirlik ameliyatlardandır.
Muayenede, testis kasık kanalında ele geliyorsa, ameliyat kasık bölgesinden yatay olarak kilot çizgisi de denilen katlantının üzerinden yapılan 2 cm.lik kesi ile gerçekleştirilir. Kasık kanalı içinde testis bulunarak serbestleştirilir ve skrotuma (torba) indirilerek tespit edilir. Ancak, bazen damar kısalığı tamamen inmesine olanak vermez, bu durumda testis indirelebildiği kadar indirilip bir süre sonra damarın uzadığı varsayılarak yeniden ameliyat edilebilir. Bazen de testis atrofiye gitmiş olabilir ve indirilen doku çok küçük kalabilir ve doktorun aileye testisi indirdiğini anlatabilmesi zor olur...
Testis muayenede ele gelmiyorsa, öncellikle karın ve skrotal bölge ultrasonu yaptırmak gerekir. Sonuçta testis ele gelmiyorsa ya karın içindedir ya da ele gelmeyecek ve Ultrasonda da tespit edilemeyecek kadar küçülmüştür.
Ele gelmeyen testiste Mutlaka Laparokopik olarak (kapalı yöntem) inmemiş testis araştırılmalıdır. Laparoskopik olarak karın içinde testis araştırılmasında, testis karın içinde bulunursa yeri ve boyutları uygunsa, kasık kanalına itilerek açık cerrahi ile indirillir. Karın içinde testis hiç olmayabilir (anorşi). Ya da bulunan testis çok küçük kalmıştır. Bu durumda testis dokusu ileride kanser oluşmasına olanak vermemek için çıkarılmalıdır (Orşiektomi). Laparoskopi sırasında testisin damarlarının ve spermatik kord'un kasık kanalına girdiği görülüyorsa, çoğunlukla damar ve spermatik kordun hipoplazik (gelişmemiş) olduğu görülür. Bu durumda, testisin indiğini, ancak beslenemediği için erimiş olduğunu anlarız. Kasık kanalından yapılan kesi ile testis artığı olan doku çıkarılmalıdır.
Zaman zaman inen ve zaman zaman da yukarı kaçan testis için ne yapılmalıdır?
Bu duruma Utangaç (retraktil) Testis denilmektedir. Karar verilmesi zor durumdur. Testisin skrotumda ne kadar süre ile kaldığı, ne kadar süre ile yukarı kaçtığı takip edilmelidir. Özellikle, çocuk gece uyurken altı açılıp bakılmalı, gündüz bakılmalı, sonuçta 24 saatin yarıdan fazlasında skrotuma inen bir testisle karşı karşıya kaldığımızda ameliyat edilmesine gerek olmadığı ya da kasık kanalından değilde skrotum üzerinden yapılan bir kesi ile testisi tespit etmek yeterli olacaktır.