İnsülin Direnci Nedir?
Yazar Berçem Ayçiçek • Endokrinolog Ve Metabolizma Hastalıkları Dokt • 23 Kasım 2020 • Yorumlar:
İnsülin, pankreastan salgılanan, besinlerle aldığımız şekerin enerji olarak kullanmak üzere hücrelerin içine girmesini sağlayan hormondur.
İnsülin direnci ise, şekerin hücre içine girmesi için gereken insülin hormon ihtiyacının artmasıdır. Artmış insülin hormonu, yağ doku artışı, hücre çoğalması ve iltihabi hücrelerin uyarılmasına neden olur
İnsülin direnci neden gelişir?
Günümüz şartlarında birden fazla olumsuz faktörün bir araya gelmesi insülin direnci gelişme riskini arttırmaktadır.
Bu risk faktörleri şunlardır;
-
Hareketsiz yaşam
-
Karbonhidrattan zengin beslenme
-
Stres
-
Fazla kilolu veya obez olmak
-
Sigara
-
Menapoz
-
İlaçlar
-
Endokrin hastalıklar
Ne zaman insülin direncinden şüphelenmemiz gerekir?
Ani açlık atakları, ellerde titreme, soğuk terleme, sinirlilik, yorgunluk, halsizlik, yemek yedikten sonraki uyku hali, konsantrasyon güçlüğü, kilo artışı
İnsülin direnci olduğunda vücudumuzda hangi değişiklikler olur?
Kilo artışı en sık görülen bulgudur. Hem karaciğer ve pankreas gibi iç organlardaki hem de göbek bölgesindeki gibi cilt altındaki yağ dokusu artar. Bu nedenle bel/kalça çevresi oranı artar. Boyun, kasık ve koltuk altı gibi bölgelerde koyu renkli cilt değişiklikleri gözlenebilir. Tansiyon yüksekliği olabilir.
Açlık kan şekeri normal veya artabilirken, tok iken kan şekerinde düşmeler yaşanabilir. İnsülin direncini gösteren HOMA-IR değeri: 2,7 nin üzerine çıkar. Trigliserid artar, HDL kolesterol düzeyi azalır. Kan pıhtılaşma faktörleri artar.
İnsülin direnci sadece kan şekerinin hafif yükselmesi midir, yoksa buzdağının görünen yüzü müdür?
İnsülin direnci aşağıda belirtilen pek çok hastalığın gelişme riskini arttıran bir metabolik bozukluktur.
Obezite, Diyabet, Hipertansiyon, Kalp krizi, Felç, Karaciğer yağlanması, Siroz, Kanserler (Meme, prostat, mesane, kolon, rahim, pankreas vb.), Alzheimer hastalığı
İnsülin direnci sadece şişman kişilerde mi görülür?
Hayır, çoğunlukla şişman kişilerde görülmesine rağmen normal kilolu hatta zayıf kişilerde de insülin direnci görülebilir.
İnsülin direnci olan bir kişi mutlaka diyabet hastası olur mu?
İnsülin direnci hastalarında diyabet gelişme riski %30-50 artmıştır. İnsülin direnci, doğru yaşam tarzı değişiklikleri ile düzelebilen ve diyabet gelişme riski 20 yıl ötesine kadar bile ötelenebilen bir durumdur.
Hangi hastalıklar insülin direnci yapabilir?
Obezite, Polikistikover sendromu, Cushing hastalığı (kortizol fazlalığı), Hipertiroidi, Akromegali (büyüme hormon fazlalığı), Feokromasitoma (adrenalin fazlalığı)
Hangi ilaçlar insülin direnci yapabilir?
-
Kortizon, doğum kontrol hapları,
-
Antiviral ilaçlar (interferon, ribavirin vb.)
-
Antipsikotikler (klozapin vb.)
-
Tansiyon ilaçları (beta blokerler, tiazid idrar söktürücüler vb.)
-
Kolesterol ilaçları (simvastatin, niasin vb.)
-
Kemoterapotikler (takrolimus, siklosporin vb.)
-
Antibiyotikler (florokinolon vb.)
İnsülin direncini düzeltmek için mutlaka ilaç kullanmak zorunda mıyım?
Hayır, her zaman önceliğimiz insülin direncinin ortaya çıkmasına neden olan sağlıksız beslenme ve hareketsiz yaşam gibi faktörleri düzeltmek olmalıdır.
İnsülin direnci için metformin başlandı. Bu ilacı ömür boyu içmek zorunda mıyım?
Hayır, öncelikli hedefimiz yaşam tarzı değişikliği ile kilo vermenin sağlanması ve devam ettirilmesidir. Bu ve benzeri ilaçlar sadece sağlıklı yaşam için yapacağınız değişiklikler için size destek olarak geçici süre kullanılmalıdırlar.