İntihar (Suicid, Özkıyım )

Trajik, elim, feci bir olay olmasına rağmen aynı zamanda fark edilmesi halinde önlenebilen bir olaydır. Hem intihar girişimine bulunan hem de yakınları için ciddi travmatik ruhsal yansımaları olan bu olayın önlenmesi için uyarıcı belirtilerini bilmek gerekir.

İntihar nedir?

Kişinin kendi hayatın sonlandırmak amacıyla kendisine zarar vermesi olayı olup çoğunlukla malesef ya kendisine ciddi zarar vermekte yada hayatı sona ermektedir.

İntihar girişimi nedir?

Kişini hayatını sonlandırmak amacıyla kendisine zarar vermesi ancak  girişimin ölümle sonuçlanmaması durumuna denir.

İntiharda  risk faktörleri

• Depresyon başta olmak üzere özellikle madde kullanım bozukluğu ve diğer ruhsal hastalıkların olması

• Kronik (süreğen)  ağrıdan muzdarip olanlar 

• İntihar girişimi öyküsü olanlar

• Ailesinde madde kullanım  bozukluğu ve aile öyküsü olanlar

• Ailede intihar etmiş bulunanların olması

• Aile içi şiddete maruz kalma

• Ev içinde silah ve diğer yaralayıcı maddelerin olması

• Hapisten yeni çıkmış olma

• Başkalarının intihar davranışlarına doğrudan ve dolaylı olarak karışmış olma.

İntihar davranışı  hem kadın hem erkekte,  her ırkta, her kültürde kendini gösterir.  Yapılan araştırmalar  risk faktörlerini taşıyan her kişide intihar olmadığını  göstermektedir. Aşağıda belirttiğimiz uyarıcı belirtilerle  risk faktörleri bir araya geldiğinde risk artmaktadır.

 Sevilen birinin kaybı, mahkemelerde zorluklar, finansal zorluklar yaşayıp aynı zamanda  risk faktörlerini taşıyanlarda  intihar riski artmaktadır. İftiraya uğrayıp kendisini yaralanmış hisedenler, etrafı tarafından terk edilmiş olanlar, ayrıma tabi tutulanlar da eğer risk faktörleri varsa  risk artmaktadır.

 İntiharın önlenmesinde çevrenin alacağı önlemler,  önemli olduğundan  tanınması  için  uyarıcı bilgilerin ve risk faktörlerinin bilinmesi önemlidir. 

İntihar da uyarıcı belirtiler nelerdir?

• Kendinin ölmesini isteme veya kendisini öldüreceğini söyleme

• Yaşamı boş bulma, kendini umutsuz hissetme ve yaşamak için bir  sebebin kalmadığını  söyleme 

• Kendisine musallat olan çözümü olmayan duygulardan bahsetme

• Dayanılmaz fiziksel ve ruhsal ağrı çekme

• Etrafına yük olduğunu söyleme

• İçine kapanma arkadaş ve ailesinden uzaklaşma

• Sahip olduğu bazı taşınmazları satma

• Ailesi ve arkadaşlarına veda etme 

• Vasiyet yazma malını bölüştürme

• Hızlı araba sürme gibi ölüme yol açabilecek riskler alma

• Sık sık ölümü düşünme ve ölümle ilgili konuşma

Daha ciddi uyarıcı belirtiler

• Çok üzgün iken çok sevinçli olma, birden sessizleşme gibi aşırı duygudurum  dalgalanmaları

• Kendini öldürmek için yollar arama,  araçlar satın alma, örneğin ilaç depolama, silah alma öldürücü yolları internetten araştırma gibi

• Kendini suçlama  suçluluk ve utanç duyguları hakkında konuşma

• Daha çok alkol kullanma ve ilaç alma

• Çok sinirli ve kaygılı olma

• Yeme ve uyku alışkanlıklarının değişmesi

• Öfkeli olma ve intikam duyguları gösterme

İntiharın önlenmesi için neler yapılabilir?

Risk faktörleri ve uyarıcı belirtileri taşıyanlarda   ruhsal tedavi alımını sağlamak gerekir. İntihar strese verilen normal cevap değildir. Ruhsal tedavi ile önlenebilir.  Görev daha çok yakınlara düşmektedir.