Kabızlık nedir?

Kabızlık büyük tuvaletin düzenli ve rahat yapılamaması ve kalın barsağın tamamen boşaltılamaması durumudur.Büyük abdest sert,topaklı,az yada çok hacimli olabilir.Her yaşta görülebilir.Şiddeti kişiden kişiye göre değişir,bazı insanlarda kısa süreli olabildiği gibi bazılarında uzun süreli (kronik )olabilir.

Önce kabızlığa neyin sebep olduğunu görelim.

Kabızlığın sebepleri nelerdir?

-Lifli gıdalar dediğimiz sebze meyve ve tahıl gibi gıdaların yeterince tüketilmemesi
-Yaşam düzeninin ve beslenme alışkanlığının değişmesi
-Tuvalet ihtiyacı hissedildiğinde bunun önemsenmemesi ve ertelenmesi
-Hareketsiz bir yaşam ve egzersiz yapmamak
-Kullandığımız bazı ilaçlar (Antiasit,sara ve antipsikotik ilaçlar,Kalsiyum ve demir hapları vb.)
-Yeterince sıvı tüketmemek
-Ruhsal durum bozuklukları (aşırı üzüntü ve depresyon)
-Gebelik
-Bazı hastalıklar (Diabet,goitre,bazı kas hastalıkları,bazı sinir hastalıkları vb.) kabızlığa sebep olabilir.

Kabızlık nasıl geçer?

Kabızlık şikayetinin düzelmesi için kabızlığın şiddeti ve buna sebep olan faktörlerin göz önünde bulundurulması ve buna göre önlemlerin alınması gereklidir.İlk tercihimiz ilaç kullanmadan alınacak önlemlerle kabızlığın düzeltilmesidir.Aksi takdirde hayat boyu ilaç kullanmamız gerekecektir.Bu durum barsak tembelliğini arttırıp hastayı ilaca bağımlı hale getirir.Bir süre sonra ilaca tolerans gelişir ve ilaç etkisiz hale gelir,tedavi gittikçe zorlaşır.Oysa hastaların büyük bir kısmında alınacak önlemlerle kabızlık şikayeti ilaç kullanmadan düzelmektedir.

-Öncelikle yaşam biçimimizi ve beslenme alışkanlıklarımızı değiştirmeliyiz.
-Düzenli egzersiz yapmalıyız (günlük yürüyüş veya koşu)
-Lifli gıda alımını tedricen arttırmalıyız.(sebze,meyve ve tahıl)
-Bol su içmeliyiz.
-Düzenli bir tuvalet alışkanlığı edinmeli ve tuvalet ihtiyacı olduğunda ertelememeliyiz.
-Kabızlık başka bir hastalıkta kullandığımız ilaca bağlı ise alternatif ilaçlar için doktorumuzla görüşmeliyiz.

–Ayrıca;her yemekten önce 3-5 kaşık buğday kepeği tüketmek tuvaletin daha yumuşak olmasını ve daha kolay çıkmasını sağlayabilir.(Buğday kepeğini yoğurt,ayran veya başka sıvı ile karıştırıp tüketebiliriz).
Aldığımız bu gibi önlemlerle kabızlık düzelmiyorsa mutlaka doktora muayene olmalı ve kabızlığa sebep olabilecek bir hastalık olup olmadığını araştırmalıyız.Çünkü kabızlığa sebep olan çok ciddi hastalıklar vardır (kalın barsak kanseri,ülseratif kolit,crohn hastalığı, hassas barsak sendromu vb).Bunların teşhis edilip tedavileri geç kalmadan yapılmalıdır.

Kabızlığın kendisi de bazıları ciddi olan birtakım hastalıkların gelişmesine sebep olabilir.

Kabızlık hangi hastalıklara sebep olur?

-Hemoroid (basur)
-Anal fissür (makat çatlağı)
-Rectal prolapsus (makat sarkması)
-Dışkıda taşlaşma sonucu abdest yapamama
-Anal yetmezlik (tuvalet tutamama)
Sonuç olarak kabızlık kendi yanlış alışkanlıklarımıza bağlı olabileceği gibi kullandığımız ilaçlara veya ciddi hastalıklara bağlı olabilir,bu nedenle kendi aldığımız önlemlerle düzelmeyen durumlarda mutlaka muayene olmalı ve geç kalmadan arkasında hastalık varsa (barsak kanseri,ülseratif kolit,krohn hastalığı vb.)ortaya çıkarılmalıdır,aksi takdirde hastalığın tedavisinde geç kalınabilir veya kabızlığa bağlı olabilen hastalıklardan birisinin oluşmasına sebep olabiliriz.

Gebelikte kabızlık;

Hamilelikte kabızlık çok sık karşılaşılan bir durumdur,çünkü gebelikte çok salgılanan progesteron hormonunun kas gevşetici etkisi vardır.Barsak içeriği barsak kaslarının peristaltik kasılması ile ilerletilir,progesteron hormonu bu kasların hareketliliğini azaltarak barsak muhtevasının geçişini yavaşlatır ve sıvı emiliminin artmasına ve dışkının sertleşmesine sebep olur.Yukarıda tarif ettiğimiz önlemler ve buğday kepeği tüketimi çoğu zaman hamilelikte kabızlığın önlenmesine yardımcı olur.Gerekirse doktor tarafından barsakta emilmeyen ve bebeğe zarar vermeyen ilaçlar kullanılabilir.