Kadına Ait Kısırlık Nedenleri ?

Miyomlar

Rahim duvarındaki kaslardan köken alan iyi huylu tümörlerdir.

Tek ya da daha fazla sayıda olabilirler. Boyutu bezelye

büyüklüğünden portakal büyüklüğüne ulaşabilir hatta bazen

daha da büyük olabilir. Genellikle rahim duvarının dışına

doğru büyürler, ancak duvarda ya da rahim içine doğru

büyüyenler de vardır. Oldukça sık görülen tümörlerdir ve 30-

45 yaş arası kadınlarda görülme sıklığı oldukça yüksektir.

Rahim içine doğru büyüyen miyomlar düşük, erken doğum

veya kısırlığa neden olabilirler. Miyomlar gebelik sırasında büyüyebilirler ve eğer bebeğe bası

yaparlarsa kol ve bacaklarda deformitelere neden olabilirler. Tüp bebek öncesinde özellikle

içe doğru büyüyen miyomlar çıkarılmalıdır.

Endometriozis

Rahim içini kaplayan dokunun rahim dışında da olması durumudur. Yumurtalıklar ya da karın

içindeki diğer organlara yapışarak her adet döneminde içi kanla dolar. Bu kan doku içinde

hapsolduğu için önce kesecikler sonra da kist oluşur. İleri evrelerde nedbe dokusu ve

yapışıklılar meydana gelir. Bu kronik kasık ağrılarına neden olabilir. Endometriozis

infertilitenin önde gelen nedenlerinden biridir ve üreme çağındaki kısırlık problemi olan

kadınların yaklaşık %40’ında görülmektedir. Hangi mekanizma ile kısırlığa yol açtığı bugün

tam olarak bilinmemekle birlikte tüplerde neden olduğu hasar neticesinde oluşan tıkanıklıklar

ya da dokunun salgıladığı bir takım maddelerle sperm-yumurta ilişkisinin bozulması ile

döllenmenin olmaması muhtemel mekanizmalar arasında sayılmaktadır. Bu hastalar tıbbi ya

da cerrahi olarak tedavi edilebilirler.

Tıbbi Tedavi

Yalancı gebelik ya da yalancı menapoz oluşturularak hastanın yumurtlama fonksiyonu

durdurulur ve adet görmemesi sağlanır. Böylece endometriozis odaklarının aktivasyonu

önlenmiş olur. Bu tedavi yaklaşık 6 ay sürer. Ancak ilaçlar kesildiğinde tekrar nüks edebilir.

Bu tedavi daha çok çocuk isteği olmayan hastalara uygulanır. Cerrahi tedavi ise genellikle

çocuk isteği olan hastalara anestezi altında laparoskopi denilen yöntemle yapılır. Burada

Göbek hizasında yapılan 1 cm lik bir kesiden arkasında kamera bulunan bir teleskop batın

içine sokulur ve tüm organlar gözlenerek tesbit edilen patolojiler kasıktan sokulan 2 adet 5

mm genişliğindeki aletler vasıtasıyla tedavi edilir. Amaç endometriozis odaklarının yakılarak

ya da kesilerek yok edilmesi ve varsa yapışıklıkların açılmasıdır.

Yumurtalık Kistleri

İçi sıvı dolu keselerdir. Oldukça sık görülür, olguların büyük kısmı iyi huylu olup, 35 yaş

altındadır. Bu kistlerin varlığında yumurtlama durabilir ya da kistin tüplere yaptığı bası ile

oluşan mekanik etki yumurta ile spermin birleşmesini önleyerek kısırlığa yol açabilir. Belirli

büyüklüğe ulaşmış kistlerultrasonografi eşliğinde ya da laparoskopik olarak boşaltılabilir ve

alınan kist içeriği sitopatolojik inceleme için kist cidarı da histopatolojik inceleme için ayrılır.

Bazı kistler nüksetmeye meyillidir ve boşaltıldıktan sonra eğer tüp bebek yapılacaksa bu

zamana kadar doğum kontrol hapları kullanılabilir.

Polikistik Over Sendromu

Bu hastalar adet düzensizliği, tüylenme, şişmanlık ve kısırlık şikayetleri ile gelebilirler.

Ayrıca yüzdeki sivilceler kanda erkeklik hormonunun arttığının bir göstergesi olabilir. Bazen

böbrek üstü bezi ve tiroid bezinin iyi çalışmadığı durumlarda ve insülin direnci olan

durumlarda da görülebilir. Tanıda adet düzensizliği, kan testleri ve ultrasonografi yardımcıdır.

Hasta diğer kadınlara göre daha az yumurtladığı için daha uzun sürede hamile kalır.

Karın İçi Yapışıklıklar

İç üreme organlarının ya da bu organlarla barsaklar arasında bulunan bant şeklinde dokulardır.

Bunlar genellikle daha önce geçirilmiş bir ameliyat (apandisit, yumurtalık kisti, vs.),

enfeksiyon (Klamidya, Gonore) sonrası ya da endometriozis nedeniyle gelişirler. Yapışıklıklar

tüplerde kıvrılmalar yol açarak yumurta ve spermin tüp içinde yol almasını engellerler.

Genellikle cerrahi olarak tedavi edilirler, başarı sağlanamazsa tüp bebek uygulamasına geçilir.

Azalmış Over Rezervleri

Over rezervleri normal olarak 35 yaşından sonra azalmaya başlar ve ülkemizde ortalama

menapoz yaşı olan 48 de de fonksiyonlar tamamen durma noktasına gelir ve kadın menapoza

girer. Bazen 20 li ve 30 lu yaşlardaki kadınlarda da bu durum oluşmaya başlar. Özellikle daha

önce yumurtalıktan ameliyat geçirenler (kist veya endometriozis nedeniyle) risk altındadır.

Over rezervlerinin azalması demek her ay gelişen yumurta sayısının daha az olması demektir.

Bu durumda FSH düzeyi kanda yükselir, iki adet arasındaki süre önce kısalır sonra da uzar ve

adet miktarı azalır. Adetin 3. günü alınan kanda FSH ve estradiol hormonlarının seviyesi

ölçülerek fikir sahibi olunabilir.Ayrıca ultrasonografide yumurtalık hacmi ve içindeki follikül

miktarı ölçülerek over rezervi değerlendirilebilir. Bu gibi hastalar fazla bekletilmeden tüp

bebek tedavisine alınmalıdır.

Erken Over yetmezliği

40 yaşından önce menapoza girilmesi halinde söz konusudur. Sebebei genellikle

bilinmemekle birlikte kromozom bozuklukları, bağışıklık sistemine ait hastalılar ve tiroid

hastalıkları neden olabilir. Bu durum da yine kan testleri ile ortaya çıkarılabilir. Eğer hastada

hiç yumurta kalmamışsa tüp bebek tedavisi de uygulanamaz.