Kadınlarda İdrar Kaçırma Probleminde Tanı Yöntemleri
Yazar Aykut Coşkun • Kadın Hastalıkları Ve Doğum Uzmanı • 27 Mayıs 2019 • Yorumlar:
İdrar kaçırma kontrol edilemeyen ve insan hayatını olumsuz yönde etkileyen sosyal bir sağlık sorunudur. Bu durum sık sık tekrar ettiğinde sorun olarak kabul edilmeli ve altında bir sağlık problemi aranmalıdır. Kadınlarda erkeklere göre daha sık karşılaşılan bir durum olan idrar kaçırma probleminin birçok nedeni olabilmektedir. İdrar kaçırma probleminde tanı yöntemleri ile sorunun ana nedeni çözülmeli ve tedavi uygulanmalıdır. Günümüzde gelişen teknoloji ile birlikte idrar kaçırma problemi kısa sürede çözüme ulaşmaktadır.
İdrar Kaçırma Problemi Kimlerde Görülmektedir?
- Kadınlarda, özellikle doğum sayısı arttıkça ve menopoz döneminde hormonal değişikliklerin yaşanması nedeniyle idrar kaçırma problemi sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Genital bölgenin kaslarının yaşla ve deformasyonla birlikte gevşemesinden dolayı 50 yaş ve üstündeki kadınlarda, daha sık görülmektedir. Öksürürken, hapşırırken, gülerken, hatta ileri seviyede sadece ayağa kalkarken bile idrar kaçırma sorunu ile karşılaşılabilmektedir.
- Yine gelişen birtakım endokrin veya metobolik hastalıklardan dolayı da artış saptanmaktadır. Burada en önemli faktör diabettir. - İdrar yolları enfeksiyonları, hızlı kilo alıp-verme, açık tenli ırk, karın içi kitleler(miyom,kist tümer vs.)
- Kullanılan bazı ilaçlar; tansiyon ilaçları, antitepresan vb.,
İdrar kaçırma problemi alışılması imkansız, gündelik hayatı olumsuz yönde etkileyen bir durumdur. Bu sorunu yaşayan kişiler dışarı çıkmaktan kaçınmakta ve zamanla bu durum ciddi psikolojik sorunlara neden olmaktadır. Bir diğer yandan bu sorunu yaşayan kişiler su içmekten kaçınmakta ve zamanla çok daha ciddi sonuçlara neden olabilecek böbrek rahatsızlıkları yaşamaktadır.
İdrar Kaçırma Probleminde Tanı Yöntemleri Nelerdir?
İdrar kaçırma probleminde tanı yöntemleri oldukça çeşitlidir. İlk aşamada doktor tarafından tıbbi öykü dinlenmeli ve teşhis için bir yol haritası çizilmelidir. Doktor bu aşamadan sonra hastadan idrar günlüğü tutmasını istemektedir. İdrara çıkma sıklığının not edildiği bu günlüğü doktor inceleyecektir.
Bu yöntemlerin haricinde teşhis amaçlı yapılan testler de bulunmaktadır,
- Boya Testi: Sağlık açısından zararı olmayan özel bir boya idrar torbasına verildikten sonra hastaya verilen ped ile yapılan inceleme ile sonucunda teşhis konulmaktadır. Pedin boyanıp boyanmaması sonucunda doktor tedavi yöntemi belirleyecektir.
- Ürodinami: İdrar boşalırken akış hızı ve idrar torbası dolduğunda oluşan basıncın hacimi incelenerek alınan sonuçlar doğrultusunda tedavi uygulanmaktadır.
- Stres Testi: Bu testin gerçekleştirilmesi için idrara sıkışmış olmanız gerekmektedir. Bu sırada doktor öksürmenizi isteyecek ve idrar kaçırma olup olmadığı tespit edilecektir.
- Sistoskopi: İdrar torbasının içini görme imkanı sunan bir tanı yöntemidir. İnce, ışıklı, ucunda mercek olan bir tüp ile doktor idrar torbasının içerisinde inceleme yaparak idrar kaçırma nedeni hakkında fikir sahibi olacaktır.
- Q-tip test; idrar yolu çıkışındaki hareketliliği gösteren bir testtir.
İdrar Kaçırma Problemi Tedavi Edilebilir mi?
İdrar kaçırma probleminde tanı yöntemleri sonrasında doktor problemin nedeni ile bağlı olarak tedavi yöntemine karar verecektir. Bu tedavi seçenekleri 4 ana gruba ayrılmaktadır.
- İlaç Tedavisi: Doktor, yapılan testler sonucunda öncelikle idrar kaçırma probleminin nedenini saptayacaktır. Daha sonra tedavi yöntemleri arasından ilaç tedavisini seçmesi durumunda, mesane rahatlatacak ilaçlarla sorun ortadan kaldırılabilmektedir.
- Davranışsal Tedavi: Yaşam tarzında değişiklik yapmak amacıyla davranışsal tedavi uygulanmaktadır. Sigarayı bırakmak, kilo vermek, ağır kaldırmaktan kaçınmak idrar kaçırma problemlerinin aşılmasında büyük ölçüde başarılı olmaktadır. Davranışsal tedavi sonucunda idrar kaçırma nedenleri saptanmakta ve bu nedenlerin ortadan kaldırılması amaçlanmaktadır.
- Fizik Tedavi: Vajina, Üretra ve Rektum kaslarının güçlenmesine yönelik olan Kegel egzersizi ile idrar kaçırma probleminden kurtulmak mümkündür. Bir diğer yandan idrar kaçırma problemi olmayanların da kegel egzersizini zaman zaman uygulamayı alışkanlık haline getirmesi ileride idrar kaçırma problemi yaşanması riskini azaltmaktadır.
- Cerrahi Tedavi: İdrar Kaçırma Probleminde tanı yöntemleri sonucunda problemin altında yatan neden ortaya çıktığında hangi cerrahi yöntemin uygulanacağına doktor karar vermektedir.
- Jinekolojik Lazer : 6 hafta ara ile onar dakikalık üç seans şeklinde uygulanır.
İdrar Kaçırma Nedenleri Nelerdir?
İdrar kaçırma nedenleri, tedavi yönteminin belirlenmesi açısından oldukça önemlidir. İdrar kaçırma probleminde tanı yöntemleri sırasında idrar kaçırma nedenleri teşhis konusunda yol göstermektedir.
- İdrar yolu taşları ve idrar yolu tümörleri
- Vajinal Enfeksiyonlar
- Menopoza bağlı hormonal değişiklikler
- Erkeklerde prostat büyümesi
- Şeker hastalığı
- Yaşa bağlı sağlık sorunları
- Kabızlık
- Aşırı kilo alımı
- Rahim ve idrar yolu sarkmaları
- Beyin fonksiyonu rahatsızlıkları ( Alzheimer, demans, damar rahatsızlıkları)
İdrar kaçırma nedenleri maddelerle belirtildiği gibi birçok farklı nedene bağlı olarak yaşanabilmektedir. Bu sebeple, teşhis sonrasında izlenecek yol farklı olmaktadır. Bu noktada idrar kaçırma probleminde tanı yöntemleri de çeşitlilik göstermektedir. İdrar yolundaki taş ya da tümörlerin tespiti için ultrasonografiden faydalanılırken, vajinal enfeksiyonlarda, vajinal muayene ya da idrar ve kan tahlilleri yol gösterici olmaktadır. Beyin fonksiyonu rahatsızlıkları için tanı yöntemleri farklıyken, şeker hastalığı tespiti için yapılacak kontroller farklı olacaktır. Bu nedenle idrar kaçırma nedenleri doktor tarafından detaylı olarak incelenmeli ve tedavi uygulanmalıdır.