Kalça Protezi

• KALÇA EKLEMİ NEDİR?

Kalça eklemi top ve yuva tarzında bir eklemdir. Top kalça kalça kemiğinin bir parçasıdır. Topun yuva içerisindeki dönüşü bacağınızı içe, dışa, öne, arkaya ve daire biçiminde oynatmanıza izin verir. Sağlıklı bir kalçada top ve yuva yüzeyleri düzgün bir kıkırdakla kaplıdır. Yüzeyin düzgün olması topun yuva içinde kolaylıkla kaymasını sağlar.

• TOTAL KALÇA PROTEZİ NEDİR?

Kalça eklemi ileri derecede harap olmuş hastalarda, hasarlı eklemin yapay bir eklemle değiştirilerek ekleme tekrar fonksiyon kazandırmak ve mevcut ağrıları ortadan kaldrmak amacıyla yaplan amliyattır.

• TOTAL KALÇA PROTEZİ ÇOĞUNLUKLA HANGİ HASTALARA UYGULANIR?

Çeşitli hastalıklara ve nedenlere bağlı olarak kalça eklemi ileri derecede hasar görmüş kişilere,

İlaç kullanımı, baston kullanımı, fizik tedavi ve rehabilitasyon, eklem içi enjeksiyon uygulaması gibi tedavi yöntemi uygulamalarına rağmen sonuç alınamayan hastalara,

Günlük yaşam aktivitelerini engelleyecek derecede şiddetli ağrı, hareket kısıtlılığı olan hastalara uygulanması uygun görülmektedir.

• KALÇA EKLEMİNDE HASARA YOL AÇAN NEDENLER NELERDİR?

Kalça kireçlenmesi

1. Romatoid artrit (eklem içi iltihaplanma)
2. Kalça kırığı
3. Kalça çıkığı

Avasküler nekroz (kalça ekleminin baş kısmını besleyen damar yapısının bir kısmının fonksiyonunu kaybederek başın canlı bölümünün ölmesi ve sonrasında buranın çökmesi durumudur.)

• TOTAL KALÇA PROTEZİ HANGİ YAŞ GRUBUNDAKİ HASTARALARA UYGULANIR?

Herhangi ir yaş sınırı olmamakla birlikte büyük çoğunluğu ileri yaş grubu hastalardır. Protez cerrahisi yapan ortopedik cerrahlar kalça kireçlenmesi olan hastaların yaşamları boyunca bir kez opere olmasını isterler. En ideal yaş 60 ve üstüdür.

• TOTAL KALÇA PROTEZİ KİMLERE UYGULANMAZ?

1. Enfeksiyon varsa vea geçirilmiş enfeksiyon hikayesi varsa,
2. Kemik stoğu yetersiz veya kemiğin yeter kadar güvenli olmaması,
3. Kalça çevresi sinir yaralanması varsa,
4. Kalça çevresindeki kaslar yeteri kadar güçlü değilse,
5. Ciddi osteoporoz(kemik erimesi) varsa,
6. Aktif kalça çevresi cilt enfeksiyonu varsa uygulanmaz.

• TOTAL KALÇA PROTEZİNİN GÖRÜNÜŞÜ NASILDIR? ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Protez 4 kısımdan oluşur,

1. Metal yuva
2. Plastik yuva
3. Metal top
4. Metal sap

Total kalça protezleri çimentolu ve çimeztosuz olmak üzere 2 gruba ayrılır.

• ÇİMENTOLU PROTEZ AMELİYATI NEDİR?

Kalça protezinin kemiğre çimento adı verilen bir dolgu malzemesi vasıtasıyla tutturulduğu işlemdir.

• ÇİMENTOSUZ PROTEZ AMELİYATI NEDİR?

Üzeri gözenekli bir madde ile kaplanmış olan protezlerin kemiğin içine çok skı bir şekilde yerleştirilip sonrasında vücudun kemiği, protez üzerindeki gözeneklerin içine ilerleyerek tespiti sağlanır.

• HASTAYA EN UYGUN PROTEZ SEÇİMİ NASIL YAPILIR?

Hastaya hangi protezin kullanılacağına karar verilirken hastanın yaşı ve kemik durumunu göz önünde bulundurmak gerekir.

• PROTEZİN ÖMRÜ VAR MIDIR?

Uygun cerrahi teknik ve modern protez tasarımları kulanılarak yapılan protezlerin ömrü günümüzde 15-20 yıla kadar uzanmıştır. Yeni geliştirilen seramik ve metal ara yüzlü kalça protezlerinde bu sürenin daha uzun olması beklenmektedir. Aşırı kilo ve tekrarlayan zorlayıcı aktiviteler aşınmayı arttıracağı için protezin ömrünü kısaltacaktır.

• KALÇA PROTEZİ AMELİYATININ RİSKLERİ NELERDİR?

Total kalça protezi ameliyatlarında komplikasyon (istenmeyen yan etki) oranı oldukça düşüktür.

1. İmplant çıkığı ve bacak uzunluğu farkı,
2. Derin ven trombozu,
3. Enfeksiyon
4. Kemik kırığı,
5. İmplant kırığı,
6. Anesteziye bağlı diğer riskler

• TOTAL KALÇA PROTEZİ AMELİYATI ZORUNLU MUDUR?

Kalça kireçlenmesi kalçanın en sık görülen ve en çok ağrı yapan ortopedik rahatsızlığıdır. Kalça kireçlenmesi uzun yıllar içerisinde yavaş yavaş glişir. Bu süreç içinde eklemin dejenere olmasına paralel ağrının şiddetide artar. Artık öyle bir noktada hastaların yatakta dönüşlerinde bile ağrı çok şiddetlidir. Ameliyat kararını hasta verir. Hekim bu konuda hastaya yardımcı olan kişidir.

• PROTEZİN DEĞİŞMESİNİ GEREKTİREN SEBEPLER NELERDİR?

Protez yetersizliklerinin en sık görüleni aseptik gevşeme (enfeksiyonzus gevşeme). Teknik olarak yanlış yerleştirilmiş ya da uzun yıllar kullanılmış protezler gevşer ve tekrar yenilenmesi gerekir. Protez çevresinde enfeksiyon varsa bu septik gevşemedir (Erken gevşemeye neden olur).

• TOTAL KALÇA PROTEZİ SONRASI NE BEKLEMELİYİM?

Total kalça protezi ameliyatı sonrasında, hastaların çok büyük bir kısmında kalça ağrıları tamamen geçer, yürüme, merdiven inip-çıkma gibi günlük yaşam aktivitelerinde belirgin iyileşme sağlanır. 2-3 cm arasındaki bacak kısalıkları giderilebilir.

• AMELİYATIM NASIL OLACAK?

Total kalça protezi genel ve epidural (belden uyuşturma) anestazi ile yapılabilir. Ameliyat esnasında ağrı duyulması söz konusu değildir. Ameliyat 2 saat civarında sürer. Ameliyat sonrası ağrıyı engellemek için epidural veya damar yolundan takılan ağrı pompaları kullanılır. Eğer mevcut hastalıklarınız varsa, ameliyat kararı alındıktan hemen sonra hastaneye yatırılarak tetkikler yapılır. Mevcur hastalıklar (şeker hastalığı, kalp hastalığı, tansiyon hastalığı, akciğer hastalığı vb.) ilgili uzmanlarca değerlendirilerek ameliyat olup olamayacağınız belirlenir. Ameliyatın genel içeriği ise; eklemin bozuk kısımları çıkarılıp yuva hazırlanarak metal eklemli protez yerleştirilir.

• AMELİYATTAN SONRAKİ SÜREÇ NASILDIR?

Ameliyat bitiminden sonra hasta odasına alınır. Ağrı kesiciler, koruyucu antibiyotikler ve kan sulandırıcı ilaçlar verilir. Ertesi gün yara yerindeki kanın dışarı atılmasını sağlayan dren çekilir. Hasta ayğa kaldırılıp yürütülür. Yürüteç yardımıyla hasta ameliyatlı kalçasına tam yük verdirerek yürütülebilir. Tuvalete gidebilir, koltukta veya sandalyede oturup yemeğini yiyebilir.

Ameliyattan sonraki kalış süresi 3-7 gün arasında olup hastanın durmuna göre değişiklik gösterebilir. Pıhtı riskini azaltmak için 6 hafta süreyle varis çorabı giydirilir. 15-20 günler arası dikişler alınır. Genellikle ameliyattan 1 ay sonra hasta değneksiz, bağımsız halde yürüyebilir.

• AMELİYAT SONRASI NELERE DİKKAT ETMELİYİM?

1. En az 8 hafta süreyle bacak bacak üstüne atmayın
2. Otururken öne doğru eğilip yerden birşey almayın
3. Dizlerinizi kalça hizasından yukarı kaldırmayın
4. Alaturka tuvalete oturmayın
5. Ayaklarınızı yamuk, eğri olarak yere basmayın
6. Oturup kalkarken öne aşırı eğilmeyin

• KALÇA PROTEZİ AMELİYATI SONRASI EGZERSİZLER NELERDİR?

Aşağıda tarif edilen egzersizleri ameliyattan hemen sonra kendinizi iyi hissetiğinizde uygulamaya başlayın. Bu egzersizler, ilk yaptığınızda bir miktar rahatsızlık verebilir. Fakat gerçekte hem iyileşmeyi hızlandırır hem de ameliyat sonrası ağrınızı azaltır:

Ayağınızı ayak bileğinden ileri geri basıp çekerek yoruluncaya karar uygulayınn. Bu egzersizi her 5-10 dakikada bir tekrarlayın. Bu egzersiz ameliyattan hemen sonra başlanabilir ve tamamen iyileşinceye kadar devam edilmelidir.

Ayağınızı ayak bileğininden içe ve dışa doğru çevirin. Bu egzersizi günde 3-4 kez olmak üzere her iki yöne 5'er kez tekrarlayın.

Topuğunuzu yatağın üzerinde tutarak kalçanıza doğru kaydırın ve dizinizin içe doğru kaymasına müsaade etmeyin. Bu egzersizi günde 3-4 kez 10 defa tekrarlayın.

Kalça kaslarınızı sıkarak 5'e kadar sayın. Bu egzersizi günde 3-4 kez 10 defa tekrarlayın.

Bacağınızı yatağı üzerinden yana doğru açabildiğiniz kadar açın ve tekrar eski konumuna getirin. Bu egzersizi günde 3-4 kez 10 defa tekrarlayın.

Bacak kaslarını yatağın üzerindeyken sıkın ve dizinizi aşağıya bastırarak düzleştirmeye çalışın ve 10'a kadar sayın. Bu egzersizi günde 3-4 kez 10 defa tekrarlayın.

Bu egzersizler yatar pozisyondayken bacağınızı düz olarak kaldırın, 5-10 saniye kadar tutun ve yavaşça bırakın. Bunu günde 3-4 kez yoruluncaya kadar tekrarlayın.

• AMELİYAT SONRASI YÜRÜYÜŞ NASIL OLMALIDIR?

Ameliyattan 2 gün sonra odanızda ve servis koridorlarında kısa mesafeli yürüyüşlere başlamanız gerekmektedir. Bu yürüyüşler hem iyileşmenize yardımcı olur hem de kalça ve dizinizin eski gücü ve karaketini kazanılmasına yardımcı olur.