Kalp Deliklerinin Kasık Damarı Yolu İle Kapatılması
Yazar Akar Yılmaz • Kardiyolog • 24 Ocak 2020 • Yorumlar:
Atriyal septal defekt;
Atriyal Septal Defekt (ASD), kalpte bulunan sağ ve sol kulakçıkları (atriyumlar) ayıran duvarın herhangi bir bölgesinde, sol ve sağ kulakçıklar arasında normalde olmaması gereken akıma izin veren bir defekt olmasıdır. ASD varlığında sol atriyumdaki temiz kan sağ atriyuma geçer ve sağ kalbin pompalaması gereken ve akciğerlere ulaşan kan miktarı artar. ASD doğuştan olan kalp hastalıkları içinde % 10-15 oranında görülür, yetişkinlerde ise en çok görülen konjenital (doğuştan) kalp hastalığıdır. Kadınlarda erkeklere oranla yaklaşık iki kat daha fazla görülür. Buna ilave olarak Kardiyoloji alanında yapılan özellikli işlemleri takiben sonradan da ASD oluşumu gözlenebilir. Bu durum masum olsa da bazı durumlarda deliğin kapatılması gerekebilir. Hastalık genellikle belirti vermeden ilerler. Bazı hastalarda çocukluk döneminde kilo alamama, morarma şeklinde kendini gösterebilir ya da genel muayenede sırasında kalpte duyulan üfürüm nedeniyle tanı konulabilir. Hastaların kesin tanısı yapılan kalp ultrasonografisi (ekokardiyografi) ile konulmaktadır. Tanı alan hastalarda yapılan ayrıntılı değerlendirme sonrasında aralıklı kontrol, açık kalp ameliyatı ya da kasık damarından girilerek şemsiye takılma işlemi tedavi seçeneği olarak belirlenebilir. Bu hastalarda gözlenebilecek tanısal gecikme kalp boşluklarında normalde olan basınç değerlerinde değişikliklere neden olarak ciddi klinik sorunlar ortaya çıkarabilmektedir. Hastalardaki belirtiler daha çok ileri yaşlarda kendini nefes darlığı, çabuk yorulma, halsizlik, çarpıntı ile kendini gösterebilir. Durumu ilerlemiş vakalarda kalp boşluklarında genişleme, akciğer basınç artışı ve kalp yetersizliği nedeniyle ölüm gözlenebilir. Ayrıca toplardamar sisteminde üretilmiş pıhtılar bu delikten geçmek suretiyle beyine giderek felçlere neden olabilirler.
Hayatın herhangi bir döneminde tanı alan hastalarda yapılan ekokardiyografi, transözefagial ekokardiyografi (yemek borusu yoluyla ekokardiyografi, TEE) ve anjiyografik yöntemler ile basınç ölçümü sonrasında deliğin kapatılması kararlaştırılabilir. ASD yoluyla sol kulakçıktan sağ kulakçığa geçen miktarı belirli miktarın üzerinde ise ASD kapatılmalıdır. Bu durumda açık kalp cerrahisi şeklinde atriyumlar arasına yama konulması ya da uygun vakalarda kasık toplardamarından girilerek deliğin şemsiye adı verilen özel cihazlar yerleştirilerek kapatılması gündeme gelebilir (ameliyatsız yöntem).
İşlem koroner Anjiyografi anjiyografi (veya kateter) laboratuvarında yapılmaktadır. Bu konuda özel eğitimli girişimsel kardiyolog hekimler, hemşireler ve 3 teknisyenden oluşan bir ekip tarafından yapılmaktadır. Bu işlem tahmini olarak uygun vakalarda 30-45 dakika kadar sürer. Genellikle işlem esnasında TEE ihtiyacı olduğundan genel anestezi ile uyutularak işlem yapılır. Kasıktan küçük bir kesi ile kasık toplardamarına özel iğneler yardımı ile girilir. Ardından özel borucuklar ve teller yardımı ile kalbe kadar ilerlenir. Kalbin sağ kulakçığından, sol kulakçık tarafına geçilerek gerekli kontroller yapılır. ASD kapatma cihazları birbirine bağlı iki disk şeklindedir, delik çapına uygun olarak seçilen kapatma cihazı boru içinden ilerletilerek delik geçilir. Sol kulakçıkta cihazın bir diski açılır, ikinci disk de sağ kulakçıkta açılarak delik kapatılır ve tüp geri alınarak işlem sonlandırılır. Kasıktaki damara bası uygulanır ve kum torbası konulur. Kapatma cihazı sürekli duvar içinde kalır. Cihazın varlığını hasta hissetmez. Hastanın hastanede kalış süresi cerrahiye göre çok daha kısadır (6-24 saat). Cerrahi yöntemde olduğu gibi göğsün açılması ve kalp akciğer makinasına bağlanma gerekmemektedir.
İşlem sırasında ve sonrasında % 1-9 oranında istenmeyen durumlar izlenebilir. İşlem sırasında girişimin uygulandığı damarda yırtılma, delinme ve buna bağlı kanama olabilir. Kanama gözlendiğinde 1 aya kadar izlenebilen kasık bölgesinde morarmalar oluşabilir. Nadiren damardan ya da ağızdan antibiyotik almayı gerektirecek enfeksiyonlar izlenebilir. İşlem sırasında opak madde kullanımı gerektiğinde bu maddeye karşı alerjik durumlar gelişebilir. Kalbe cihazın yerleştirilmesi sırasında kalp etrafında ani sıvı birikimi meydana gelip acil müdahale gerektirebilir (% 0.2). Cihazın yerleştirilmesinden önce hayatı tehdit edici beyin embolileri gelişerek çoğunlukla geçici ancak nadiren de kalıcı felçlere neden olabilir (%1). Cihaz yerleştirildikten sonraki 3-6 ay içinde cihaz etrafında pıhtı oluşup felçlere ( % 0.6) neden olabilir. Yerleştirilen cihazın yerinden ayrılarak kalbin boşluklarına ya da ana damarlara düşmesi durumunda acil açık kalp ameliyatı gerekebilir (%0.1). Nadiren de olsa işlem sırasında kalp yapılarında yırtılmalar izlenebilir. İşlem sırasında çok nadir de ( %0.03) olsa ölüm gelişebilir. Cihaz yerleştirilmesine rağmen küçük şantların (kanın soldan sağ geçmeye) devam etmesi de komplikasyonlar arasındadır.
Kalp boşluklarında kapatılması gerekli olduğuna karar verilen Atriyal Septal Defekt kapatılmaması durumunda meydana gelebilecek kalp yetersizliği, ritm bozukluğu, bu durumdan kaynaklanacak herhangi bir felç ya da ölüm riskini kabul etmiş olacağınızı bilmeniz gerekmektedir. Ayrıca ASD deki kan geçişine bağlı kalpte büyüme, akciğer tansiyonun da artış ve sağdan sola geçiş başladığında 4 kapatma şansının da ortadan kalkacağını unutmamak gerekir. Eğer sonradan bu işlemi yaptırmaya karar verilirse kliniğimize başvurup, randevu tarihi alarak işlemi verilen tarihte yaptırabilirsiniz. Perkütan Atriyal Septal Defekt kapatılmasının yerini tutabilecek alternatif tetkik yöntemleri mevcut mudur? Güncel tıp bilgileri içerisinde ciddi sağlık sorununa neden olan atriyal septal defektin bilinen açık kalp cerrahisi ( yama ya da tamir), kasık toplar damarından girilerek şemsiye takılması dışında gösterilmiş etkin bir tedavi biçimi yoktur. Diğer yöntem olan açık kalp cerrahisinin de kendine ait komplikasyonları olabilmektedir. işlem sonrası yapılması gereken yaşam tarzı değişiklikleri nelerdir Hasta işlemden sonraki gün taburcu edilebilir ve birkaç gün içinde normal yaşamına ve çalışmasına dönebilir.