Karabuğday
Yazar Taha Yanalak • Diyetisyen • 5 Mart 2020 • Yorumlar:
Merhabalar efendim, bugün sizlere son zamanlarda popüler olan ve bizler tarafından da tüketimi arttırılmış olan, tahıl grubuyla hem benzerlik hem de farklılıkları olan karabuğdaydan bahsetmek istiyorum. Peki birçoğumuzun severek tükettiği karabuğday hakkında neler biliyoruz?
Karabuğday, diğer adıyla Greçka, son yılların en besleyici ve en sağlıklı besinlerden biri.
İsminde geçen “buğday” sizleri hemen yanıltmasın, çünkü karabuğday aslında bir bitki. Kuzukulağıgiller familyasına ait olduğu için bitki sınıfına girmektedir.
Çok yönlü kullanım alanına sahip olan karabuğday: farklı kültürlere ait birçok yöresel ürünün; kek, ekmek, makarna, şehriye, muffin, kraker, kurabiye, krep, tortilla gibi temel gıda maddelerinin üretiminde, çorbalarda, pudinglerde, tatlılarda, kümes hayvanlarının içinin doldurularak pişirilmesinde, konserve et ve sebze ürünleri ile birlikte, dondurma külahı yapımında, pilav gibi çeşitli yemeklerin yapımında kullanılır.
Karabuğday fonksiyonel ve klinik gıda sanayinde büyük potansiyele sahip bir gıda maddesi olmasıyla beraber gluten içermeyen bir üründür. Ve bu sebepten dolayı da çölyak hastaları için üretilen glutensiz gıdaların zenginleştirilmesinde de önemli rolü vardır.
Peki sağlığımız üzerine etkileri nelerdir ?
Karabuğday sağlığa önemli etkileri ve besleyici değerinden dolayı alternatif bir gıda olarak diyetimize girmiştir. Yapılan çalışmalar da bizlere karabuğdayın yüksek kolesterol, hipertansiyon ve diyabeti engellediğini göstermiştir.
Karabuğday bağırsaklarda laktik asit bakterilerini arttırması ve dirençli nişasta oranının yüksek olması sebebi ile prebiyotik gıda olarak sınıflandırılır.
Prebiyotik özelliği yanında toplam diyet lif ve çözülebilir diyet lifin önemli bir kaynağı olması ile kolon kanserinin, obezitenin ve diyabetin önlenmesinde faydalıdır.
Biraz da karabuğdayın yapısına bakacak olursak; karabuğday tanesinin % 73.5’ini nişastadan bu nişastanın da % 33.5’i dirençli nişastadan oluşur.
Dirençli nişasta içeren gıdaların glisemik indeksleri genellikle düşüktür ve düşük glisemik indeksli diyetlerin kan şekerini düzenlediği, obeziteyi önlemeye yardım ederek kalp hastalık riskini azalttığı göz önüne alındığında karabuğday; bazı kronik hastalıkların tedavisinde de kullanılabilir .
Karabuğday proteini, aminoasit kompozisyonu ile diğer tahıl proteinlerine göre besinsel olarak üstün olması yanında yüksek biyolojik değeri olan proteinlerin en iyi kaynaklarından biridir.
Karabuğday Zn, Cu, Mn, Se, gibi önemli mikroelementleri, K, Na, Ca, Mg gibi makroelementleri; flavonoidler, polifenoller, inositol, organik asitler gibi temel fonksiyonel bileşenleri ve yüksek düzeyde protein, diyet lif, vitamin, mineral madde, temel çoklu doymamış yağ asitlerini içermesiyle besleyici değeri yüksek bir üründür.
Demir içeriği ise tüm tahıl ve baklagil grubu gıdalar arasında en yüksektir. Sıklıkla anemi sorunu yaşayan insanlar, hamile bayanlar ve bebekler için ideal bir üründür.
Buğday ile karabuğdayın antioksidan aktivitesinin karşılaştırıldığı bir çalışmada karabuğdayın, buğdaydan daha yüksek antioksidan aktiviteye sahip olduğu sonucuna varılmıştır
Karabuğdayın içerdiği antioksidan özelliğe sahip fenolik maddeler sayesinde karabuğdayın gıdaya eklenmesi ile zenginleşen gıda ürünleri sağlık üzerine olumlu etkiler sağlarken aynı zamanda gıdayı oksidasyona da karşıda korumaktadır.
Gördüğümüz üzere sevgili takipçiler karabuğday gerek yapısında bulundurduğu protein, nişasta, yağ, mikro makro elementler ile gerek de besleyici değerinin yüksek olmasıyla sağlığımız üzerinde çok büyük faydalara sahiptir.
Karabuğday hakkında bilgilerimizi de edindiğimize göre tüketenler daha büyük bir keyifle tüketecek ,hiç denemeyenler içinse artık beslenmenizde yer vermenizin zamanı geldi de geçiyor bence.
Sağlıklı ve mutlu günler dilerim.